Het is een van de moeilijkste patronen om op te ruimen: eten uit onverschilligheid. Want waarom zou je? Het kan je op dat moment allemaal niets schelen. Je bent uit contact met je zelfzorg en het laatste wat je wil is dat contact herstellen. Niets doet ertoe. Ik ken deze plek van onverschilligheid. Het is een plek waarop je pijn voelt. Afglijden in verwaarlozing is een uiting van die pijn. Een vorm van zelfexpressie. Het is een patroon wat je in de weg zit als je wilt stoppen met overeten en ik help je daarmee in deze les ‘Overeten uit onverschilligheid’.
Pijn zal altijd komen en gaan. Maar je kan leren om jezelf daar zonder eten in op te vangen. Ook in een gevoel van onverschilligheid.
Je luistert naar Etenslessen, de podcast met Marjena Moll. En dit is aflevering 289, de podcast over afvallen zonder dieet en het creëren van een geweldige relatie met eten.
Eten uit complete onverschilligheid, omdat het je echt helemaal niks meer kan schelen. Daar gaan we het over hebben in deze les. Hoe is het met je? Hoe gaat het? Misschien zit je op dit moment in die onverschilligheid, hoewel je dan waarschijnlijk mijn stem nu niet wil horen, nog helemaal geen oplossing wil horen voor overeten.
Maar er gaat een moment komen dat je wel naar deze aflevering wil luisteren. En als het gaat om het oplossen van emotie-eten, dan is dit een van de gevoelens die je gaat tegenkomen, die je waarschijnlijk het allerlastigst vindt. Eten uit onverschilligheid. Eten omdat je echt voelt dat die zelfzorg van mij… Ik kan er niet bij, ik wil er niet bij. Het maakt me even helemaal niks meer uit.
Ik wil dit kunnen oplossen, ook dit kunnen oplossen, die hele lastige plek van onverschilligheid. En daar ga ik je in deze les mee helpen.
Ik heb vandaag een hele frisse, limegroene legging aan. En als ik die legging aan heb, dan is het echt een zonnige dag in mij. Dan voel ik me echt heel vrolijk, heel uitgelaten. En is die legging een vorm van zelfexpressie die de zonnigheid die ik van binnen voel, ook aan mijn buitenkant laat zien. En ik was vandaag gaan fietsen, mooi lekker stuk door de weilanden gaan fietsen. Ik was hard aan het fietsen met hele vrolijke muziek op mijn oren. En ik kwam halverwege bij het bankje waar ik meestal even ga zitten om te schrijven. Vandaag ging ik niet zitten om te schrijven, maar ik nam daar wel een korte pauze.
En dat bankje, daar zit ik ook op als ik pijn voel. Als ik me intens somber voel. En het is het soort pijn wat ik nog het beste kan omschrijven als het ziet echt zwart voor mijn ogen. Zo somber. En ik ben iemand die heel vertrouwd is met pijn. Ik voel veel. En ik kan echt geraakt worden door mijn eigen gedachten en dat kan in positieve zin. Ik kan mezelf echt waanzinnig blij maken en euforisch en gelukkig en uitgelaten met de dingen die ik denk.
Ik kan mezelf ook heel hard aan het lachen maken met mijn eigen grappen, maar ik kan mezelf ook echt heel somber voelen door de gedachten sporen, de afslagen die mijn gedachten nemen en dan uitkomen op een plek van intense pijn. En dat betekent dat ik in het oplossen van emotie-eten ook dit stuk ben tegengekomen.
Want dat is wat het voor mij is. En ik doe de aanname dat het dat ook voor jou is. In pijn, in intense pijn, kan je echt de aansluiting missen met je zelfzorg. En wat er dan gebeurt is dat je in het eten wat je doet kiest voor verdoving of verwaarlozing, omdat je zelfzorg je niets meer kan schelen. En die verwaarlozing, en dat is een belangrijk punt wat ik voor je wil maken, kan op dat moment een vorm van zelfexpressie zijn.
Een manier waarop je uiting geeft aan dat: en nu maakt het me allemaal niets meer uit. Het is als het ware een manier, zoals die hele vrolijke legging die ik nu aan heb, een vorm is van zelfexpressie. Zo is het eten wat je daar doet dan ook een vorm van zelfexpressie. Dat kan het zijn. Het kan zijn dat je jezelf wil verdoven en dat eten als het ware als een dekentje over je heen wil trekken. Het kan ook een demonstratie zijn van: hey dit is hoe ik me nu voel. Ik heb pijn. En als we een stapje dieper gaan, dan kan je zien dat de gedachte die daar vaak onder zit, in die pijn, in die somberheid, een gedachte is van: er niet toe doen.
Blijkbaar doe ik er niet toe. Voor mij is er geen ruimte of: ik doe het toch niet goed. Nou, dan zal ik je laten zien hoe dat voelt. Dan zal ik je laten zien hoe dat voor me is. Het maakt me nu allemaal niks meer uit. Dit hè, deze beleving van er niet toe doen, niet belangrijk zijn, je niet gezien voelen, het gevoel hebben dat je het toch niet goed kan doen.
Omdat de afwijzing die je voelt, de gedachte dat je er niet toe doet, de gedachte dat er met jou geen rekening wordt gehouden, dat je niet wordt gezien, kan door jezelf zijn gecreëerd, omdat je jezelf overvraagd, omdat je geen rekening houdt met jou. Omdat je jezelf niet waardeert en ziet en belangrijk maakt. Of in relatie tot een ander. Het gevoel hebben dat jij niet wordt gezien, dat jij niet belangrijk bent, dat jij er niet toe doet. Of het dus door jezelf wordt gecreëerd, of in de samenspraak met een ander, indirect of direct of vermeend. Het kan een projectie zijn, maar het idee ontstaat vaak, meestal uit dit soort gedachten. En die kunnen onbewust zijn.
En dus is het heel belangrijk dat je voor jezelf onderzoekt wat eraan vooraf gaat voordat jij op dat punt van onverschilligheid belandt. Voordat je op die donkere plek komt waarin jij het gevoel hebt: en nou maakt het me allemaal niks meer uit. Waar ben ik? Ik zit even te kijken naar mijn eigen aantekeningen.
Ja, dit is het volgende punt. Wat je beleeft op die plek is een stemming. En als die stemming eenmaal voorbij is, voel je de belasting van je verwaarlozing. Dus je voelt dat het eten wat je hebt gedaan, je in de weg zit, niet lekker voelt, niet goed voelt. En daar moet je dan uitklimmen en jezelf overheen helpen. En dat is vaak het punt waarop je terugkijkt en voelt wat je voelt en denkt: ik had mezelf graag iets anders gegund. Ik had het graag anders willen opvangen. Ik had er graag anders mee om willen gaan.
Maar dat je ook daarna, juist daarna, aan je eigen kant komt staan. Want waar je naar kijkt, als dit een patroon van je is, is iets wat een van de moeilijkste dingen gaat zijn, een van de moeilijkste stappen. En daarmee ook de stap waar je jezelf het meest in wilt waarderen en het meest in wilt ondersteunen, is omgaan met een stemming van onverschilligheid die een expressie is van pijn.
Dus gaan zien hoe doe ik dat. Hoe draag ik mezelf in pijn? Hoe vang ik mezelf op in pijn als ik de verbinding met mijn zelfzorg mis en daar complete onverschilligheid naar voel. Wat je wilt zien is dat het idee dat het je niet uitmaakt een gedachte is, een gevoel is, een afspiegeling is van de donkere plek waarop je bent. En wat je wil leren in het oplossen van overeten, is de kostbaarheid van jezelf.
Jouw kostbaarheid ook op die moeilijke plek nog steeds voor jezelf kunnen vasthouden. Het besef dat jij kostbaar bent nog steeds voor jezelf kunnen vasthouden. En dit betekent dat jouw gevoel, het gevoel waar je doorheen gaat op dat moment, dat dat een schijnverlangen is. Het verlangen van eten, expressie geven aan je onverschilligheid, expressie geven aan je pijn.
Maar ook beseffen, terwijl we hier zo samen naar kijken en over praten, dat dat gevoel, die gedachte: het kan me nu niet meer schelen, het maakt me niet meer uit, niet waar is. Jouw verlangen naar eten en de gedachte die je daarbij hebt, het kan me nu niet meer schelen, zijn een schijnverlangen en een schijngedachte. En hoe weet ik dat? Omdat je achteraf, als die stemming voorbij is, erop terug kan kijken en denken: ik wou dat ik er anders mee was omgegaan.
Ik gun het mezelf zo dat ik ook op die hele lastige plek waarin ik geen connectie meer voel met mijn zelfzorg, nog steeds mijn kostbaarheid kan vasthouden. Deze vaardigheid, beide voelen, die donkere plek, de onverschilligheid, en tegelijkertijd wel jouw kostbaarheid kunnen vasthouden, is een vaardigheid. En in die vaardigheid wil je jouw gevoel van onverschilligheid kunnen scheiden van gedrag van onverschilligheid. Je gevoel van onverschilligheid kunnen scheiden van je gedrag van onverschilligheid.
Je hebt hier in deze stemming een patroon ontwikkeld van eten om te vergeten, eten om uiting te geven aan je pijn. Het is een patroon wat je niet dient, maar het patroon is wel al gebouwd. En dat betekent dat onverschilligheid een van de toetsen is op de piano van je complete gevoelsleven.
Dat is hoe ik kijk naar onze gevoelens. Ik zie ons lichaam als een instrument waar allerlei emoties doorheen kunnen klinken. Je lichaam is de klankkast voor je gevoelens. En al je gevoelens zijn van waarde. Ook de emotie van onverschilligheid, het gevoel van onverschilligheid is van waarde. Het komt je iets vertellen. En het komt je iets laten zien. Het wijst iets aan in jezelf.
Over hoe je denkt over jezelf. Hoe je omgaat met jezelf. Hoe je reageert op de omgang met anderen en wat ze tegen je zeggen of niet tegen je zeggen. En als die onverschilligheid door je lichaam heen klinkt, wil je dat kunnen scheiden van je gedrag van onverschilligheid. Want, deze stemming, dit gevoel gaat vaker voorbij komen in je leven. Het gaat vaker voorbij komen. En als je de emotie van onverschilligheid gebruikt om jezelf beter te leren kennen, om anders met jezelf om te leren gaan, heeft het een positieve functie in je leven, maar zal het nog steeds een plek zijn die je tegenkomt. Een pijnlijke plek die je tegen kan komen.
En dus wil je iemand worden die ook dat kan tegenkomen zonder eten.
En dat bankje waar ik het net over had, waar ik dan soms zit als ik pijn voel, daar kan ik ook zitten, alleen zitten en huilen. Zonder dat het ergens heen hoeft, zonder dat er een oplossing voor hoeft te zijn, dan ben ik met dat gevoel. Dan ben ik met die plek van pijn.
En als je dus jouw gevoel van onverschilligheid kan scheiden van gedrag van onverschilligheid en ruimte kan maken in die klankkast van je lichaam om te zijn met dat gevoel, ben je een stap verder en kan je dat gevoel door je heen laten klinken zonder eten. De kostbaarheid van jezelf aannemen is een stap die je zet, een beslissing die je neemt, zonder dat je op dat moment die kostbaarheid kan voelen. Anders zou er geen onverschilligheid zijn.
Toch? Dat is de expressie, dat is de uiting. Dat is de emotie. Het maakt me allemaal niet meer uit. Dat is het gevoel. Het is alleen niet de waarheid over jou. Dus wat je voelt in de stemming van onverschilligheid klinkt als de waarheid en voelt als de waarheid, maar het is de waarheid niet. Het is de waarheid niet.
Anders zou je, achteraf, nog steeds helemaal oké zijn met het eten wat je deed. Dat garandeer ik je. Als de expressie die je geeft aan gevoelens van onverschilligheid eruit ziet als eten zonder dat je honger hebt en misschien eten om te verdoven. Zolang als nodig is om volledig verdoofd te raken, om uit te checken en jij daarna echt kan zeggen en dit is helemaal oké. Dit mag onderdeel zijn van hoe ik voor mezelf zorg in onverschilligheid. En ik sta daar volledig achter, dan is het ook oké. Van mij. Van mij mag het.
Ik zie alleen ook dat dat wat je voelt in die stemming vaak iets is, eigenlijk altijd iets is, waar je achteraf toch graag uit wil klimmen en wat je liever niet tegenkomt. Dus hoe word je iemand die pijn kan voelen zonder zichzelf in die pijn, pijn te doen met iets waarvan je achteraf zegt, nu moet ik ook dit nog verzetten, nu moet ik ook dit nog verwerken, nu moet ik ook hier mezelf weer uit oppeppen en in begeleiden. En het maakt alles wat ik voelde zwaarder. Het duurt langer om eruit te klimmen. Omdat ik niet alleen uit de originele pijn moet klimmen, maar ook uit dat wat ik met die pijn deed. Wat ik in die pijn deed. Keuzes van onverschilligheid maken. Expressie geven aan mijn onverschilligheid met overeten.
En omdat je weet dat je dit vaker mee gaat maken, tegen gaat komen, wil ik tegen je zeggen hoe fantastisch is het als jij een relatie met jezelf kan ontwikkelen waarin je ook dit in jezelf kan opvangen zonder eten, Waarin je ook dit in jezelf kan dragen. En de hulpgedachte waarmee ik daar doorheen bewoog, was mezelf eraan herinneren dat wat ik daar denk niet waar is.
Het is niet echt waar dat het me niet uitmaakt, anders zou het me ook achteraf niet uitmaken en dat doet het wel. Alleen dit al kunnen herkennen voor jezelf in dat moment maakt een heel belangrijk verschil. Denk daarover na. Ik wil het hier ook bij laten. Dit is een hele diepe, compacte les waarin je alles al in handen hebt wat je nodig hebt om er doorheen te kunnen denken en kijken en zien.
In Etenslessen zit daar een bedding omheen. Met het gedachtenwerk wat ik je leer, daar kun je ook over lezen in mijn boek. Ik schrijf ook in mijn boek over groeipijn. Ik kan je dat boek niet vaak genoeg aanbevelen. Het is echt goud in je handen. En als je daar begeleiding in wilt en coaching in wilt en stappen in wil zetten, dan ben je welkom in mijn programma. Maar dit, deze kern, ik geloof echt dat elke emotie van waarde is in je leven en dat ze er ook echt allemaal bij horen. En er zijn gevoelens die je liever helemaal nooit wilt tegenkomen in je leven, zoals een gevoel van terreur.
Dat is een toets op de piano die je hoop ik nooit tegenkomt. Maar elke emotie die je kan benoemen, is er één op die piano. Is er één in de klankkast van je lichaam die je tegen gaat komen. Ik geloof dat emotionele draagkracht, emotionele flexibiliteit en hoe je jezelf begeleidt in de meest lastige gevoelens die je tegen kan komen, die allemaal bij je menselijke ervaring horen. Dat dat een prachtige, prachtige kans is die voor je ligt om een rijk, vervullend leven te kunnen leiden omdat je zo diep en positief verbonden bent met jezelf in alles wat je daarin tegenkomt.
Als je dat gedachtewerk benut, zoals ik je dat leer in mijn programma, weet je ook hoe je dat doet en kom je minder vaak op die plek van onverschilligheid.
En kun je daarna ook heel goed gaan ontrafelen wat de aanleiding was, wat jou op die plek bracht. En wat je nodig hebt om te zorgen dat je daar minder belandt en steeds minder gelooft dat de dingen jou niet meer kunnen schelen, omdat je jezelf belangrijk blijft maken en dat niet zo snel laat gebeuren. Dat gevoel van: ik doe er blijkbaar niet toe.
Dan nog kan ik echt zeggen dat je het nooit helemaal dichtgekit krijgt. En dat hoeft ook niet. Je kan hier vaardig in worden. Dat beloof ik je. Oké, ik laat het hierbij. Ik wens je een mooie dag, een fijne dag. En als dit die dag is waarop jij die onverschilligheid voelt, Denk aan je. Ik vind je geweldig.
Ik vind je fantastisch. En ook al voelt het alsof je er niet toe doet, voor mij doe je er toe. Oké? Altijd. Die kostbaarheid van jou, die is er. Altijd. Tot gauw.
Je hebt geleerd om eten te beheersen. Maar vrijheid voelt anders. Vrijheid is luisteren naar je lichaam, je verlangens en waarheid. Het is stoppen met vechten en beginnen met begrijpen.
Dit zijn jouw etenslessen. Geen regels die je moet volgen, maar ontdekkingen die je mag doen. Als eten een worsteling is, is er iets in jou dat gehoord wil worden.
Overeten is de rook – niet het vuur. In mijn boek neem ik je mee in een nieuwe omgang met eten.