Je voelt je op vakantie heerlijk. Ontspannen en loom doe je elke dag alleen waar je zin in hebt. Zonder verplichtingen merk je dat je minder of niet overeet. Misschien verlies je ook gewicht. Je bent daar blij mee en ziet een verband: Op vakantie voel ik me zo lekker dat ik niet overeet. Je wil je vakantiegevoel graag vasthouden en met dat voornemen ga je terug naar huis. Maar eenmaal thuis keert je opgejaagde gevoel terug en het overeten ook. Waar zit de oplossing? Ik bespreek het in deze les ‘Na je vakantie terug in stresseten’. Ik leg uit welke vaardigheid je nodig hebt om ook na je vakantie te kunnen genieten van je dagen en een leven zonder overeten.
Je luistert naar Etenslessen, de podcast met Marjena Moll. En dit is aflevering 294, de podcast over afvallen zonder dieet en het creëren van een geweldige relatie met eten.
Ben jij iemand die zegt: op vakantie overeet ik niet en dat is zo fijn. Ik verlies dan ook gewicht. En dat wil ik dan zo graag vasthouden na mijn vakantie. En dat lukt me niet.
Als jij dit bent, help ik je daarmee in deze aflevering. Hallo, hoe is het? Hoe gaat het met je? Misschien ben je nu op vakantie. Dan wens ik je een heerlijke tijd. Geniet ervan. Misschien ben je gewoon alleen maar lekker vrij en thuis en misschien luister je hartje winter naar deze aflevering en denk je waar heb je het over? Ik wil het met je hebben, omdat het nu in real time midden zomer is over dit fenomeen. Er zijn mensen die in de zomer juist aankomen, want op vakantie valt er zoveel te vieren en geniet je van de streekproducten en hangt vieren ook samen voor jou met eten en dan kom je meestal aan op je vakantie. Maar er zijn ook mensen die zeggen: ik heb dat dus niet. Bij mij is het andersom.
Op vakantie verlies ik altijd gewicht. Op vakantie voel ik me zo ontzettend lekker dat ik niet overeet. Voor mij hangt overeten samen met stress. En tijdens mijn vakantie geniet ik van dat verrukkelijke vakantiegevoel. En ja, het lukt me niet om dat vast te houden. Hoe zit dat nou? Laten we daarnaar kijken. Ik ken beide want ik heb zelf ervaren hoe dat werkt en daar mijn weg in moeten vinden. Ik weet ook hoe het is als je je vakantie al door met eten wil vieren en wat er dan gebeurt, dan voel je je na dag vijf niet meer zo lekker.
Maar hier kijken we nu specifiek naar dat gewichtsverlies tijdens je vakantie en dat daarna weer zien veranderen. Dus wat gebeurt hier nou?
Meestal merk ik, komt dat zo rond die tweede week echt helemaal goed op gang. In die tweede week van je vakantie merk je dat je echt kan loslaten. In die eerste week ben je nog onrustig. Zit de gejaagdheid nog wat in je lichaam? Moet je ook je draai nog vinden in het hotel of op de camping. Of alles moet zijn plek nog krijgen. Je hebt net veel gereisd en dat voel je nog in je lichaam. Je bent misschien ook nog dingen aan het afhechten thuis. Met de kat die uit logeren is of de planten die iemand water moet geven of de e-mails waarvan je merkt dat degene die het van je over heeft genomen nog wat sturing nodig heeft of toelichting. Kortom, je bent nog aan het schakelen.
Je bent nog aan het schakelen tussen reizen, je werk thuis en je vakantieadres. Maar in die tweede week heb je dat allemaal een beetje gehad en merk je dat het je echt goed lukt om volledig los te laten. En in dat volledige loslaten, kijk je niet meer op je telefoon, kijk je niet meer naar je e-mails. Je kijkt naar de natuur om je heen en je vertraagt. Je laat op je inwerken wat je om je heen ziet. En de schoonheid daarvan komt bij je binnen.
Je voelt het ritme van de natuur ook. En je bent vaak meer in de natuur op vakantie, dus je hoort die krekels. Je hoort het ruisen van de zee. En je voelt die koelte van het afkoelen van de namiddag of de vroege avond. Je voelt de warmte die ontstaat op het strand naarmate de ochtend vordert. En je voeten zo heerlijk gemasseerd worden door dat warme zand als je eroverheen loopt. Het is verrukkelijk.
In het moment te zijn. In een prachtige omgeving. En je ervaart een zekere zorgeloosheid. Hoe goed je slaap verschilt, in de jaren dat ik altijd met mijn ouders ging kamperen, waren we al door buiten. Dat tentje stond buiten. En dat betekende dat mijn dag- en nachtritme helemaal samen ging met de opkomst en de ondergang van de zon. ‘s Ochtends werd het zo warm in de tent dat je vanzelf wakker werd en er echt uit kwam om frisse lucht te happen.
En s’avonds met het vallen van de avond en het donker worden kwam je melatonine goed op gang. En dan bij het ruisen van de zee in slaap vallen in dat tentje. Ach, dat vond ik altijd een verrukkelijk gevoel. De een slaapt heel goed op vakantie en de ander juist niet, omdat het gehorig is om je heen of omdat het je eigen bed niet is. Maar soms zeg je ook, ik overeet niet op vakantie, ik slaap als een roos, ik voel me zo lekker. En je ziet dan dat stress gerelateerd overeten verdwijnt. Als stresseten een patroon is, merk je misschien dat je gewicht verliest, je ziet dat, en je denkt hé, op vakantie overeet ik nooit. Omdat ik dan zo geniet van dat vakantiegevoel, eten trekt niet aan me.
Ik vind het wel lekker, maar ik overeet niet. Dat merk ik. En omdat ik misschien ook meer beweeg, lekker ga hardlopen, of fietsen, of veel zwemmen, of klimmen, lange wandelingen maken, merk ik gewoon dat mijn lichaam voor me smelt.
Want het is niet alleen het feit dat je niet overeet waar je zo ontzettend blij mee bent, je bent ook zo blij met dit heerlijke lome gevoel in je lichaam. Dat gevoel van welbevinden. Dat gevoel van alles loslaten. Daar wil je iets van vasthouden.
Dat was in ieder geval wat ik mezelf altijd vertelde. Ik wil dit vakantiegevoel vasthouden. In het begin, ik heb vroeger veel gekampeerd, in de eerste week van je vakantie lijk je ook nog een zelf opgelegde haast te voelen om je sla te gaan wassen bij het kraantje.
Je voelt dan dat ongemak dat als je kampeert dat dat soort handelingen langer duren. Bijvoorbeeld, je moet die sla gaan kopen en dan je vergiet pakken en met je vergiet naar het kraantje toe. Je hebt geen eigen keuken en dan moet je weer terug van het kraantje terug naar de tent en dat voelt dan op de een of andere manier als oponthoud. Als iets vervelends dat je die wandeling moet maken en bij dat kraantje gaan staan. Het duurt ook wat langer omdat het een klein kraantje is voordat je sla is gewassen.
Maar in week 2 is dat idee dat het oponthoud is, dat het lang duurt, dat het omslachtig is, verdwenen. En dan voel je je bikini, je short of met een omslagdoek om. Voel je ineens alsof je in de natuur leeft. En je hebt niets anders dan tijd. Er is geen haast om die sla gewassen te krijgen. En er is geen klok om te volgen. Er is alleen maar het zijn in het moment. En waarom zou je dan haast hebben om je sla te wassen.
En daarom wilde ik dan eenmaal thuis dat vakantiegevoel, dat lome gevoel, dat gevoel van welbevinden, die diepe ontspanning graag vasthouden. Ook omdat ik niet terug wilde naar overeten. Maar dan kwam ik thuis. Er moesten eerst al die tassen uitgepakt worden. En moest een was gedraaid worden. Het huis was verstoft. En de kinderen moesten terug naar school. En daar moest van alles voor georganiseerd worden.
Clubjes kwamen weer op gang. Alles kwam weer op gang. En voor ik het wist, was het overeten weer terug. Was de gejaagdheid weer terug. En holde ik weer naar mijn auto met een kop thee. Dat deed ik dan nog wel. Thee, lekker thee meenemen in de auto op weg naar mijn werk. Maar ik ging altijd te laat van huis. Dus ik holde naar mijn auto en dan klotste dat hete water over mijn hand heen. En dan dacht ik, oké, het gebeurt me dus weer. Hier ben ik weer. En ik had mijn vakantiegevoel zo graag vast willen houden en ik voelde me weer opgejaagd. Daarin speelde bij mij ook mijn neurologische profiel en mijn rekenblindheid en mijn tijdblindheid.
En het enige wat je hoeft af te vragen is: waar heb ik zin in? Maar niets moet. En thuis is er weer een ritme, een rooster. Zijn er weer verwachtingen en je agenda. Toch is het me gelukt om binnen dat kader van een agenda en een klok en verwachtingen en verantwoordelijkheden en de zorg voor anderen en zorgtaken voor het huis, me hier anders toe te gaan verhouden. En als dat is wat jij ook wil, omdat jij je ook afvraagt: wat is hier nou de oplossing, moet ik misschien gewoon minder werken? Kan ik dit gewoon niet aan? Belast ik mezelf te veel? Of zijn er gewoon dingen die ik niet meer moet doen? Committeer ik me teveel aan dingen?
Ik heb me dat allemaal ook afgevraagd, maar ik zag terwijl ik naar mijn leven keek, al die dingen waar ik ja tegen heb gezegd, zijn welkom. Dus dat gevoel van ik heb te weinig uren in de dag, is wel zoals ik het ervaar. Maar als ik kijk naar wat ik in mijn leven heb uitgenodigd, dan kan ik zien dat het een vol mooi leven is, zoals een prachtig vol boeket. Ik ervaar het als vol, maar alles waar ik naar kijk, heb ik zelf uitgenodigd. En ik wilde dit. Ik wilde een levenspartner.
En ik wilde graag een gezin en kinderen. Ik wilde een hond en toen nog een tweede hond. En ik wil graag werken en ik wil graag studeren. Ik wil me blijven ontwikkelen en ik wil mijn kinderen graag naar clubjes kunnen brengen en halen. Wat een luxe om ze dat soort mooie activiteiten cadeau te kunnen doen. Wat een luxe dat ze naar de orthodontist kunnen. Ik wil dit allemaal.
Ik heb wel eens waar het gevoel dat ik te weinig uren in de dag heb, maar als ik kijk naar wat ik allemaal in mijn leven heb uitgenodigd, zijn het allemaal dingen die ik ook echt heel graag wilde. Ik heb er allemaal volmondig ja tegen gezegd. O ja, en dan wil ik ook nog voor mezelf zorgen, mijn vriendinnen zien en sporten. Waarschijnlijk verschilt het niet zoveel van jouw verlangens en als jij jouw leven als vol en mooi ervaart, heb je daar misschien ook veel in uitgenodigd.
Dus als je nou moet kiezen, wil ik dingen afstoten of wil ik me hier beter toe verhouden? Als het antwoord is: ik wil me er beter toe verhouden, dat lijkt me eigenlijk het allerfijnst, dan kun je gaan kijken naar hoe jij dus omgaat met je kader. En wat ik daarin ontdekte, wat ik zo ontzettend fijn vind, is dat het niet een kwestie was van minder dingen doen, maar de vaardigheid ontwikkelen van schakelen tussen inspanning en ontspanning.
Het herkent, oh ja, e-mail, dan doen we dit. Proberen we ineens zo snel mogelijk de dingen te doen. Oh ja, klusjes in huis, dan proberen we zo snel mogelijk de dingen te doen. En daar kiezen we gedachten bij die me voortdurend vertellen. Dit moet ook nog gebeuren. Ik moet zoveel en ik heb weinig tijd.
Ik loop achter en ik moet iets inhalen. Het zijn gedachten die een gewoonte zijn en de gejaagdheid is ook een gewoonte. Dat is ook de reden waarom je, als je dan eenmaal op de bank zit, moeilijk ontspanning kan vinden en daar meestal eten voor gebruikt of alcohol voor gebruikt. Je bent niet gewend om goed te schakelen, meerdere keren per dag te schakelen tussen inspanning en ontspanning. Dingen oppakken en ook weer loslaten. Er is een heel groot verschil tussen de energie van je druk maken en gejaagdheid, of diepe concentratie, focus, heldere beslissingen nemen op je prioriteiten. Een aantal dingen oppakken.
Je daarvoor inspannen. Voelen dat je moe wordt. En compleet loslaten. En je daarna weer inspannen. Dat is iets heel anders dan je opgejaagd voelen. Iets heel anders dan stressen. En er zijn werkculturen waarin stressen de groepsenergie is. Iedereen hold en draaft en maakt zich druk en mensen zuchten, steunen, zijn misschien geagiteerd of belonen elkaar heel erg in een opgejaagde woehoe, topenergie. En dan kan je voelen, oh, dat is de cultuur hier. We hollen draven met z’n allen en daar worden we ook om gewaardeerd en om beloond. En dat is ook wat de leiding voorleeft. Maar het kan ook jouw eigen interne cultuur zijn, zoals jij tegen jezelf praat, hoe je daarop reageert en hoe je daarmee omgaat en hoe je op jezelf reageert als je naar je agenda kijkt.
Je focussen prioriteiten stellen je vanuit zelfleiderschap, beslissen wat je gaat doen met je ochtend, beslissen wat je gaat doen met je ochtend, beslissen wat je gaat doen met je middag, beslissen wat je wilt doen met je avond en je energie daartussen verdelen.
En de meeste mensen kunnen dit niet goed. Die hebben met zichzelf afgesproken. Ik mag pas rusten als alles af is. En ondanks dat je ziet dat het nooit af is, omdat er altijd nieuw werk binnenkomt… Blijf je binnen dat denkkader functioneren. En dat is iets wat zeker in onze moderne tijd met e-mails een recept is voor burnout, overspannenheid, overprikkeling en s’avonds uitgeput niet verder kunnen komen dan gedachteloos scrollen op je telefoon omdat je daar nog een beetje dopamine van te krijgen of netflixen. En je echt, echt plezier maken, daar heb je de energie niet meer voor. Iets leuks voor jezelf bedenken heb je de energie niet meer voor.
Dit doet mij een klein beetje denken aan metabolische flexibiliteit. Die kan je daarmee vergelijken. En wat kan een metabolisch flexibel lichaam? Bij hoge inspanning of na een koolhydraatrijke maaltijd kan je lichaam heel gemakkelijk overschakelen naar glucoseverbranding voor snelle energie. En in rust, als je slaapt, of als je vast, of bij lage koolhydraatinname heel soepel overschakelen naar vetverbranding. Een langdurige energie waar je dan op deert, inclusief ketone. In mijn programma Etenslessen is dat wat je lichaam gaat ontdekken. Je gaat ontdekken hoe het functioneert als het metabolisch flexibel is. En dan merk je dat je gewoon alleen door te luisteren naar je hongerbalans, door je te verbinden met je natuurlijke verlangen naar vitaliteit en door te luisteren naar je voedselresponse, wat jouw lichaam je vertelt over voedsel, word je vanzelf metabolisch flexibel.
Het is heel bijzonder, het is een heel mooi, natuurlijk, harmonieus proces waar je lichaam zich heerlijk bij voelt en jij ook. En die metabolische flexibiliteit is een hele gezonde staat van zijn voor je lichaam. En een hele prettige manier om gewicht te verliezen zonder dat je een dieet hoeft te volgen of calorie-restrictie hoeft toe te passen.
Wat ik hier nu beschrijf over je vakantiegevoel alleen in de tweede week van je vakantie kunnen voelen en daarna ook weer verliezen waarmee het stresseten weer terugkomt, wat ik hier beschrijf noem ik energetische flexibiliteit. Hoe energetisch flexibel ben je? Metabolische flexibiliteit gaat over het functioneren van je lichaam in relatie tot je gewicht en voedsel en bewegen en rusten. Energetische flexibiliteit gaat over jouw vermogen om je diep te kunnen concentreren op iets, ergens energie aan te geven. Kan ook zijn dat je handmatig werk doet, dus je spant je in om met je handen te werken, iets voor elkaar te krijgen met je handen of je spant je in met je geest om iets te bouwen, creëren, voor elkaar te krijgen.
Die inspanning soepel los kunnen laten en overschakelen naar wat ik dat vakantiegevoel ben blijven noemen, omdat dat zo tot mijn verbeelding spreekt.
Voor mij was vakantiegevoel dat gevoel van af kunnen dalen in welbevinden, af kunnen dalen in een alles om je heen loslaten en wat voor je uit staren naar iets wat je fijn vindt en dat is meestal natuur. Je staart naar de wolken in de lucht, je staart naar de planten in je tuin, of je staart naar iets moois, een mooi object of een prachtige steen, een kristal in je kantoor, naar iets waar je ogen graag op rusten en wat ze fijn vinden om naar te kijken. Wat iets anders is dan in je pauze op je telefoon kijken en scrollen en reageren op berichtjes en jezelf weer in een laaggradige vorm van informatieopname stoppen. Dat is niet rusten, dat is niet loslaten, dat is niet afdalen in welbevinden.
Omdat je als je dat probeert, merkt dat je je onrustig voelt, gejaagd voelt, niet echt kan ontspannen. En wat er dan nog het meest op lijkt is scrollen op je telefoon en naar leuke filmpjes kijken, naar reels kijken of even kletsen met iemand. Toch weer afleiding zoeken van jezelf.
En de reden dat je afleiding zoekt is omdat je niet goed energetisch flexibel bent. Het ontbreekt je aan energetische flexibiliteit. En wat ik nou zo mooi vond en zo’n prachtige ontdekking is dat je een vol leven kan hebben, een mooi en vol leven waarin je ja hebt gezegd tegen alles wat je hebt uitgenodigd. En daar merk ik bij op dat als je ouders ouder worden en hulpbehoevend en jij daarvan hebt gezegd ik wil als kind daar een rol in spelen. Ik voel dat ik daar een zorgplicht heb en ik wil die zorgplicht vervullen, dan hoef je daar nog steeds energetisch geen slachtoffer van te zijn. En dit is iets waar ik in mijn programma Etenslessen veel op coach. Zorgplicht, zorgverlangen versus zelfzorg. Je hebt hier iets uit te zoeken als je dat lastig vindt.
En daar begeleid ik je in in mijn programma met mijn tools. En de tools, mijn methodiek helpt je om daar je weg in te vinden. Mijn methodiek helpt je ook om deze energetische flexibiliteit te ontwikkelen. Die heb je namelijk nodig om dat stresseten, want het scrollen op je telefoon komt op hetzelfde neer als gedachteloos eten om te ontladen, eten om de gejaagdheid van je af te laten glijden. En kauwen, proeven en slikken helpt daarbij.
Dus waar we nu eigenlijk naar kijken is niet zozeer dat je alleen op je vakantie kan ontspannen en in je werkende leven nou eenmaal overeet. Je hoeft niet minder te werken of meer dingen af te stoten als jouw commitments goed voelen. En je zegt volmondig ja tegen die commitments. Is dat geen probleem. Je kan een mooi en vol leven hebben waar je veel commitments in hebt uitgenodigd. Het vraagt alleen van jou dat je de vaardigheid gaat ontwikkelen van energetische flexibiliteit. Echt los kunnen laten en je lichaam helemaal in welbevinden laten afdalen. En dat is een vaardigheid waar je ontzettend goed in kan worden.
Ik kan het heel goed. Het is heerlijk. Ik maak er dagelijks gebruik van. En juist daardoor presteer ik meer. Juist daardoor zijn mijn ideeën beter, ben ik creatiever, heb ik meer plezier in de dingen die ik doe, omdat mijn batterij niet onder de 80% komt. Mijn energie functioneert op 100%, daalt naar de 80% en zodra ik bij die 80% ben, laat ik los, daal ik af in welbevinden. Omdat ik dat zo goed kan, zonder scrollen of eten, laat ik ook snel op en functioneer ik weer tussen die 80% en 100% totdat ik weer op de 80% ben. En dat betekent dat ik ook in mijn avonden nog heel veel energie heb.
Mooi hè? Zo goed om te weten dat je deze optie hebt. Dat je niet hoeft te verzuchten dat je een squeeze voelt tussen de zorg voor je kinderen, de zorg voor je ouders en de zorg voor je werk. Je kan energetisch flexibel worden. Die optie is er voor je. En als je daar graag een stap in wil zetten en zegt, leer me hoe dit werkt, want dat lijkt me echt fantastisch. En als ik dan ook nog kan stoppen met overeten en gewicht verliezen, voel ik me de koning te rijk, dan ben je van harte welkom. Meld je aan voor de wachtlijst van mijn programma. Etenslessen gaat in september open.
De timing is perfect. We gaan in september en oktober ook specifiek naar dit thema kijken. Overeten in relatie tot overwerken. Het is een thema wat voor heel veel mensen een issue is, wat ze in overeten gevangen houdt. Dus je bent van harte welkom. Kom erbij, zet je naam op de wachtlijst en dan leer ik je hoe dit werkt. Geef ik je mijn tools om energetische flexibiliteit te ontwikkelen. Oké, ik wens je een heerlijke dag.
Geniet ervan. En ik ben er gauw weer. Vond je deze aflevering waardevol? Download dan mijn gratis e-boek Etenslessen. Het is de volgende stap in het oplossen van overeten. Ik geef je in het boek een aantal onmisbare inzichten maar ook een aantal praktische stappen waarmee je afvalt zonder dieet. Dus als je meer wilt dan alleen theoretische kennis, gaat mijn boek je daar zeker bij helpen. Ga naar mijn website en vraag daar jouw gratis e-boek aan. Je vindt deze via Etenslessen.com.
Etenslessen.com
Je hebt geleerd om eten te beheersen. Maar vrijheid voelt anders. Vrijheid is luisteren naar je lichaam, je verlangens en waarheid. Het is stoppen met vechten en beginnen met begrijpen.
Dit zijn jouw etenslessen. Geen regels die je moet volgen, maar ontdekkingen die je mag doen. Als eten een worsteling is, is er iets in jou dat gehoord wil worden.
Overeten is de rook – niet het vuur. In mijn boek neem ik je mee in een nieuwe omgang met eten.