Als je dagen worden gedomineerd door eten en je gewicht, deel je deze automatisch in als goed of slecht en zo voelen ze dan ook. Iedere ochtend begint als een nieuwe poging om er een goede dag van te maken en als dit niet lukt heb je de dag verpest.
Eenmaal verpest moet je wachten tot je het morgen opnieuw kan proberen. Om hierop te anticiperen eet je vandaag de dingen waarvan je weet dat je er morgen waarschijnlijk naar zal verlangen, in de hoop er dan geen zin in te hebben.
Zie je wat je daarmee doet?
Je probeert op een ingewikkelde manier vandaag te overeten zodat je dit morgen niet zal doen. Zie je de kronkel?
Het is onbewust gedrag waar wel degelijk een positief motief onder zit. Het werkt alleen niet. Je houdt met deze strategie het gevecht met jezelf en eten in stand. Ik bespreek hoe je dit gedrag oplost in deze waardevolle aflevering.
Je luistert naar Etenslessen, de podcast met Marjena Moll en dit is aflevering 107. Je luistert naar Etenslessen, de podcast over afvallen zonder dieet en het creëren van een geweldige relatie met eten. Mijn naam is Marjena Moll. Ik ben je coach en ik introduceer je graag in mijn Etenslessen, waardoor je ontdekt hoe je afvalt zonder dieet en een fantastische relatie met eten creëert. Laten we beginnen.
Hoe is het? Hoe gaat het met je? Ik heb een hoed gekocht en dat is me toch leuk…haha… Misschien draag jij er al jaren een. Ik had dat nooit echt zo op m’n radar zitten, het dragen van hoeden. Ik kan het heel mooi vinden bij anderen, maar ik associeerde het nooit zo met mezelf. Wel wintermutsen, maar niet zo’n leuke, mooie hoed met een gleuf erin en zo’n mooie royale rand die je gezicht droog kan houden als je buiten loopt in de regen of je haar een beetje netjes, als het waait. En ik heb er één en wat geeft dat een power! Wat een lekker gevoel geeft het. Als je nou op zoek bent naar een impuls of een boost om jezelf te helpen je die volgende versie van jezelf te voelen. Ik zal maar zeggen de rockster in jezelf aan te zetten. Koop een hoed…haha…Ga naar een goeie winkel, zoiets als de Bijenkorf en pas eens een paar hoeden. En kijk eens wat het met je doet of je daar dan direct bij voelt: oh nee, niet ik, dat ben ik niet. Of dat je misschien naar jezelf kan kijken en denken: oké, wacht even, deze kant van mezelf wil ik wel ontdekken. Dit is wel wie ik wil zijn. Doen! Gaat je helpen.
In deze les wil ik het met je hebben over goede dagen en slechte dagen. Als er iets is waar je last kan van kan hebben in een strijd met eten, dan is het wel de energie die je kwijtraakt in je gedachte aan het bijhouden hoe het met eten gaat. Hoe het met je gewicht gaat. Nog even los van het overgewicht wat je wel of niet hebt. De kilo’s die je kwijt wilt, dat denken aan hoe het met eten gaat, het bijhouden hoe het met eten gaat en je dagen indelen in goede en slechte dagen is iets waarvan je soms bij jezelf kan denken: wat is dit toch vermoeiend. En als een ander nu in mijn hoofd zou kunnen kijken en zou kunnen zien hoe vaak ik hier gedachten over heb, dan zouden ze denken je bent niet wijs. En dat vind ik zelf diep in mijn hart ook. Dit is niet normaal. Wat is dit voor waanzin? Ik wil er af.
Nou, daar wil ik je in deze aflevering meehelpen. En laten we eerst eens kijken naar hoe dit nou ontstaat, dat indelen in goede en slechte dagen.
Wat ik kan herkennen is dat het vorm krijgt als je op dieet gaat. Als je op dieet bent, volg je een plan, een protocol en aan het eind van de dag evalueer je hoe je het hebt gedaan. Heb je je aan dat plan gehouden, dan was het een goede dag. Heb je dat niet gedaan, dan is het mislukt en heb je t niet goed gedaan. En wat hierdoor ontstaat, doordat dagelijks evalueren van je gedrag, het bijhouden van je gedrag is een automatisme. Na verloop van tijd hoef je je best niet meer te doen om dit op te zoeken. Je brein gaat er vanzelf naar op zoek en dat doet het terwijl je met de hond wandelt, terwijl je de keuken opruimt, als je net lekker in je bed gaat liggen. Je gedachten dwalen af naar hoe het met eten is gegaan en er wordt automatisch een balans opgemaakt. En dan merk je dat het een goeie dag was of een slechte dag. Dit gebeurt vaak ook al overdag en wat je hiervan zal herkennen is dat als je eenmaal ergens in de ochtend of in de loop van de middag iets hebt gegeten wat niet de bedoeling was, dat je op dat moment kan besluiten: oké, nu is het dus verpest.
En vanaf het moment dat het verpest is, ben je ontevreden over jezelf, gefrustreerd over wat je hebt gedaan. Boos, teleurgesteld. En vanuit dat gevoel dat het nu toch al verpest is en je het in je eigen ogen niet meer goed kan doen, zal je geneigd zijn om dan nog maar wat meer te gaan eten van de dingen die je niet van plan was. Want morgen is een nieuwe ronde, nieuwe kansen en wil je proberen om het alsnog goed te doen. En door dan alvast vandaag de dingen te gaan eten waarvan je weet dat je er morgen waarschijnlijk naar zal verlangen, hoop je, dat door ze dan vandaag allemaal te eten, je er morgen geen zin meer in zal hebben. En dus probeer je op een ingewikkelde manier vandaag te overeten, zodat je het morgen niet zal doen. Wat! Zie je de kronkel? Maar dat is vaak wel wat er gebeurt. Dat is wat er gebeurt op het moment dat je een intolerantie hebt voor imperfectie. Je wilt het helemaal goed kunnen doen, want alleen dan kan je tevreden over jezelf zijn. En op het moment dat je dus toch al niet meer tevreden over jezelf kan zijn, wil je morgen dolgraag dat het je dan wel lukt. En dus probeer je vandaag alles te doen om je kans op een perfecte dag morgen te vergroten. En dat doe je dan door nu te overeten. En het vreemde is dat hier dus een aantal dingen door elkaar lopen. Want waarom doe je dit nou allemaal? Omdat je zo graag wilt dat het goed gaat met eten. Dat. En omdat je misschien ook wilt afvallen.
En wat hier natuurlijk heel tegenstrijdig aan is, is dat je als het ware je eigen gedrag compartimaliseert, in hokjes indeelt. En dus probeer door vandaag dan maar even vol voor een slechte dag te gaan, morgen met een schone lei een perfecte dag, een goeie dag te kunnen creëren. In werkelijkheid loopt het natuurlijk allemaal door elkaar. Je deelt het weliswaar in hokjes in, maar het is natuurlijk als je er van een afstand naar kijkt één geheel. Dit gedrag wat je hier laat zien, maakt allemaal onderdeel uit van jouw relatie met eten. Het is in werkelijkheid één. En binnen die relatie met eten, deel je je eigen gedrag in hokjes in en daar waar je het niet perfect kan doen, doe je het dan maar extra fout, in de hoop dat je het daarna wel perfect kan doen en dat je van daaruit kan gaan stapelen. Dagen bouwen waarin je het allemaal perfect doet om op die manier in een flow te komen, momentum te creëren en tegen jezelf te kunnen zeggen: het is aan het lukken. De knop is om. In werkelijkheid is er geen knop. Wat je in werkelijkheid daar aan het doen bent en dat zal je ook herkennen, is dat zich een successpanning aan het opbouwen is. En die successpanning die maakt dat jouw intolerantie voor een moment waarop je de bal laat vallen en toch iets eet wat je niet van plan was, het hele kaartenhuis in elkaar stort.
Herken je dit? Heb je het meegemaakt? Want dan kun je dus zien, nu we het er zo over hebben en van een afstand naar kijken, is dat deze manier van omgaan met je eigen gedrag en je intolerantie voor imperfectie je geen ruimte laat om te ontwikkelen in je relatie met eten. Je blijft op wilskracht proberen om goede dagen te stapelen en daar waar je dat niet lukt, schiet je door naar de andere kant en haal je als het ware in waar je misschien dagen, weken of maanden naar hebt verlangd. Steeds nee tegen hebt gezegd op wilskracht en nu ga je gram halen, haal je dat als het ware in. In de hoop dat het je dan weer tegen gaat staan, waardoor je weer voldoende kracht voelt. Mentale kracht om het niet te eten.
Dit, deze hele dynamiek is juist nou een van de dingen waar je zo graag vanaf wil. Je wil zo graag dat dit stopt, want los van die kilo’s die je kwijt wil, los van het gewicht wat je wilt hebben, word je hier horendol van en het draagt niet bij aan je kwaliteit van leven. Het draagt ook op geen enkele manier positief bij aan de relatie met jezelf.
Deze kinderlijke manier van de hele dag afschrijven omdat je iets hebt gedaan wat je niet van plan was, is hetzelfde als zijn tekening weggooien omdat je bent uitgeschoten met kleuren. Het is een vorm van emotionele onvolwassenheid en wat je wilt gaan ontwikkelen is een relatie met jezelf, waarin ruimte is voor ontwikkeling en imperfectie. Zodat je geen successpanning opbouwt. Of paniek rondom falen. Het tellen van het aantal dagen dat al niet goed gaat. En daarover in paniek zijn.
Dus de eerste stap hierin is het herkennen hiervan en kunnen zeggen: oké, dit is waanzin. Dit is niet hoe ik met mezelf om wil gaan in dit is ook niet wat me helpt. Ik ben dit ooit gaan doen doordat ik een dieet volgde en aan het eind van de dag evalueerde hoe ik het had gedaan. Of ik goed op schema lag met wat ik wilde bereiken. Alleen het heeft een patroon gecreëerd in m’n brein, wat nu volautomatisch zichzelf in stand houdt, waarbij ik voortdurend heen en weer geslingerd wordt tussen goede dagen en slechte dagen. Door je te realiseren dat elk moment nieuw en fris is, kun je dit doorbreken en jezelf gaan begeleiden om tolerantie voor imperfectie op te bouwen en jezelf en je keuzes niet af te schrijven en jezelf niet te diskwalificeren als je iets hebt gedaan wat je niet van plan was.
En de eerste stap daarin is dus leren om aan je eigen kant te komen staan op die momenten. En die gedachte te zien die jou vertelt dat nu alles verpest is en dat je het niet goed hebt gedaan en de verleiding kunnen herkennen van hén, maar weet je wat ik dan nu doe? Ik heb toch al zo m’n best moeten doen en ik ben nu al mijn motivatie even helemaal kwijt. Ben zo teleurgesteld in mezelf. Dan kan ik nu net zo goed toegeven aan dat wat nu toch al verpest is. En dat is dat eten wat ik niet had willen eten. Daar eet ik dan nu maar wat meer van. En dan eet ik ook nog even die andere twee, drie dingen die ik nog in huis heb, waarvan ik weet dat ik er eigenlijk gewoon vanaf wil blijven. Al die energie die je daarbij natuurlijk binnenkrijgt in je lichaam, die telt gewoon op. Die schone lei waar je de volgende dag opnieuw aan wilt beginnen. Daar zit die energie natuurlijk gewoon in, dus je houdt jezelf op een ingewikkelde manier voor de gek en het helpt je niet. Dat houd je klein. Het houdt een relatie met jezelf en eten onder spanning en het houdt jou klein en in emotionele onvolwassenheid.
Dus realiseren dat elk moment nieuw en fris is en leren hoe je daar in aan je eigen kant kan komen staan, als je iets hebt gegeten wat je niet van plan was. Dat is de eerste les die hier voor je ligt.
Het tweede stuk is zorgen dat je op zo’n moment dan niet in gedachte van schuld en spijt stapt en daardoor dan dus ook geen spanning opbouwt.
Als je dat lukt, dan begint eigenlijk hier pas je volgende stap in de ontwikkeling in je relatie met eten. Die gedachte van evaluatie over goed en fout, die wil je laten slijten en laten vervagen en jezelf leren helpen om steeds in het nu te zijn. En te gaan herkennen, dat op het moment dat je een dag hebt gehad waarin je hebt gegeten, zoals je dat inderdaad van plan was, op het moment dat je dan alleen maar wilt afsluiten met: goed gedaan. Daar begint eigenlijk pas het bouwen aan je relatie met eten. Want dit is het moment waarop je jezelf niet alleen maar een krul geeft en dan gaat slapen. Dit is het moment waarop je naar jezelf kan gaan kijken en kan zeggen: hé, dit is interessant. Ik heb vandaag gegeten zoals ik wilde. Laat ik eens kijken wat ik hier van kan leren. Hoe kwam ik tot die keuze? Welke factoren speelde hier een rol in? Hoe heb ik mijn dag zo ingericht dat ik misschien helemaal niet verlangde naar overeten, niet bezig was met overeten of verlangen naar overeten? Wat deed ik? Hoe zag mijn zelfzorg er uit? Welke gedachte had ik? Hoe voelde ik me door die gedachte en welk gedrag liet ik daardoor zien? Het is dus een heel waardevol moment.
Zwart-wit denken is alleen maar o, deze dag krijgt een krul of deze dag gaat een streep door. Ontwikkelen en een leerling zijn betekent dat het hier juist begint.
Hé, vandaag maakte ik keuzes die qua ‘s ochtends niet had bedacht. Vandaag ging niet zoals ik wilde, zoals ik het mezelf had graag willen zien doen. Fascinerend. Wat kan ik daarvan leren? Waar kwam dat door? Hoe kwam ik tot de keuze om te overeten? Welke gedachte had ik? Welke gevoelens had ik daardoor? En welk gedrag liet ik van daaruit zien? Dus je zoekt naar verbanden in beide gevallen. Als het helemaal ging zoals je wilde. En ook als het niet ging zoals je wilde. Hier valt altijd iets uit te halen, hier zit altijd een Etensles onder. En dus begint het hier pas voor je. En daarmee, door op die manier je dagen niet meer in hokjes in te delen, maar tolerantie te ontwikkelen voor imperfectie, grijstinten toe te laten en nieuwsgierig te worden, steeds weer terug te gaan naar het nu en je te realiseren dat elk moment nieuw en fris is en van daaruit te zoeken naar verbanden, de verbanden tussen je succesfactoren, en verbanden naar de momenten waarop je gedrag liet zien waarvan je achteraf zei: mmm, dat was eigenlijk niet wat ik wilde. Dat haalde niet het beste in mij naar boven, maar ik kan nog steeds het beste in mezelf naar boven halen. En dat is door nu niet te kiezen voor emotionele onvolwassenheid en een streep door deze dag te halen en teleurgesteld te zijn gefrustreerd te zijn, boos te worden op mezelf. Nee, emotionele volwassenheid is aan m’n eigen kant komen staan. Het oprecht vervelend voor mij vinden dat ik daar keuzes maakte waar ik achteraf geen ja tegen kon zeggen. Maar nu kan ik alsnog ja tegen mezelf zeggen en zegge: ik wil je niet veroordelen, maar begrijpen. Ik wil altijd aan je eigen kant komen staan, met eindeloos geduld en onvoorwaardelijke support. Altijd! Dat.
Als je dat kan pakken voor jezelf, kan je altijd leren ontwikkelen en groeien. Dan leer je jouw Etenslessen. En daar kom je altijd verder mee, dan ontwikkelt jouw relatie met eten.
Dus op die vraag: hoe doorbreek je nou dat ritme van continu evalueren, was het een goeie dag of was het een slechte dag waarbij elke dag opnieuw een poging is om het goed te doen en je die ingewikkelde knoop voor jezelf creëert van het dan vandaag nog maar even extra goed verpesten in de hoop dat het morgen wat gemakkelijker voor je is om het goed te doen in je nieuwe poging. Dat doorbreek je door te kunnen herkennen dat dat allemaal één geheel is en dagen in werkelijkheid niet goed of fout zijn en je daarin dus ook niet hoeft te tellen en te stapelen, maar dat je bezig bent met een ontwikkeling en die is van een doorgaande lijn.
Als je vandaag een streep door de dag haalt, stimuleer je opnieuw om te geloven dat er zoiets is als een goeie dag. Die perfecte dag. En hou je daarmee dit waarde systeem in stand. En ik hoop dat je door deze les, zou samen met me naar te kijken in deze les, dat je kan zien, dat je hier zo bitter weinig aan hebt.
In werkelijkheid is perfectie helemaal niet zo interessant om na te streven. Omdat je ziet dat je er zo makkelijk spanning mee creëert. En wat voegt die spanning toe aan je kwaliteit van leven?
Als je kijkt naar de relatie met eten waar je naar verlangt, dan word je waarschijnlijk blij van woorden zoals flow, vanzelf, fijn ritme, je lekker voelen, je gedragen voelen, gesteund voelen door je relatie met eten, gesteund voelen door je zelfzorg. Hoe kan je die steun creëren als je zo zwart-wit naar jezelf kijkt? Zo zwart-wit met jezelf omgaat? En elke dag een dag is waarop je opnieuw een poging doet? Is dat wat je voor jezelf wilt creëren op de lange termijn? Een leven waarin je elke dag pogingen doet? Ik denk dat je jezelf daarmee klein houdt en enorm tekort doet. En het creëert een frustratie in je en een algehele onvrede in de relatie met jezelf. Die je gevoel van eigenwaarde en zelfvertrouwen ondermijnt.
Grootsheid, zorgen dat je het beste in jezelf naar boven kan halen, vraagt van jou dat je altijd support biedt aan jezelf en iemand mag zijn die mag leren en ontwikkelen. En in leren en ontwikkelen heeft zwart-wit denken geen plek. Het voegt niks toe. Het zijn die grijstinten waar je op kan bouwen en die maken dat het nooit als verpest en verloren wordt ervaren wat je doet, maar altijd als een ingang. Een ingang naar jezelf nog beter leren begrijpen. Nog makkelijker kunnen zien hoe de dingen wel voor je werken en wanneer ze niet voor je werken. En dat is altijd de slimme positie. De beste strategische keuze die je kan maken.
Als je op mijn lijst staat, ga ik je uitnodigen voor een masterclass die eraan komt. Er komen een aantal webinars aan. Allemaal als je op mijn lijst staat, dus zorg dat je op mijn website mijn gratis ebook downloadt. Dan kan ik je daarvoor uitnodigen. En ik ben er volgende week weer. Tot dan. Bye!