Afl. 51 De valkuil van doodlopende verklaringen

Ons brein zoekt altijd graag naar verklaringen. Het wil dat onze waarnemingen kloppen. Het zoekt naar logica. Die logica maakt je wereld veiliger. Meer voorspelbaar. Als je de samenhang tussen je waarnemingen kan verklaren voelt het alsof je daarmee meer greep hebt op de wereld om je heen.

Je begrijpt hoe de dingen in elkaar steken. Dit geeft niet alleen een veilig gevoel maar ook richting. Als je begrijpt hoe iets in elkaar steekt heb je meestal ook meer invloed. Je weet wat je kan doen om vooruit te komen.

Tenzij je brein met een verklaring komt waar je niets mee kan. In dat geval tuimel je in de valkuil van een doodlopende verklaring. Dit kan zo pijnlijk zijn dat het tot overeten leidt of ander vluchtgedrag.

Denk hierbij aan verklaringen waar je geen invloed op hebt. In deze aflevering leg ik uit hoe je een doodlopende verklaring kan herkennen en wat je ermee kan doen.

---

Wat je ontdekt:

• Hoe je de valkuil van doodlopende verklaringen kan herkennen.
• Welke vragen je kan stellen om een verklaring te toetsen op een doodlopend spoor.
• Waarom je brein een gegeven verklaring niet snel zal veranderen.
• Wat het zo de moeite waard maakt om te werken met je eigen gedachten.

---

 

Transcript Afl. 51

Hallo, hallo, hoe gaat het met jou? Ik heb de laatste tijd veel aan mijn brein gesleuteld. Het was ook echt nodig. Ik heb mezelf intensief gecoacht en het was het zo waard. Ik had last van een onderhuidse pijn, een geestelijke pijn, een gevoel van ongerustheid dat ik niet goed kon plaatsen. Ik kon er gewoon niet goed bij. Ik had geen idee waar het over ging.

Ken je dat gevoel dat je continu een spanning in je lichaam voelt en je wat ongerust voelt? Maar je weet niet waarover. Ik weet dat ik dit kan oplossen, altijd kan oplossen door mezelf te coachen.

En nadat ik duidelijk kreeg wat mij in de weg zat en mijn gedachten hierover kon veranderen, verdween die ongerustheid volledig. En er kwam zoveel energie vrij. Ik was zo opgelucht en blij. Ik had niet alleen mezelf beter leren kennen, maar ik kon mezelf daardoor ook gewoon heel goed helpen. Het zit echt altijd allemaal in je hoofd en als je weet hoe je daarmee kan werken is dat echt fantastisch en een grote rijkdom.

VRIJHEID VOOR DE SPIEGEL

Voordat ik aan de les van deze week begin, tip ik je nog een keer over mijn audioles Vrijheid Voor De Spiegel. (Update 14-07-2023: Vrijheid voor de Spiegel is niet meer te koop) Want als je last hebt van negatieve gedachten over je lichaam, kan je die met behulp van deze les loslaten. En als er iets is wat afvallen gemakkelijker voor je maakt, dan is het wel het loslaten van lelijke gedachten over je lichaam. Jezelf dik en lelijk vinden motiveert je absoluut niet om af te vallen. Echt, ik weet hoe hardnekkig deze overtuiging is, maar als dit wel had gewerkt zou je nu waarschijnlijk niet naar deze podcast luisteren. En het leren loslaten van negatieve gedachten over je lichaam is daarmee strategisch een van de alle slimste stappen die je kan zetten als je afvallen gemakkelijker wilt maken.

Echt! Omdat het je rust geeft. Het geeft je de rust van waaruit je jouw strijd met eten veel beter kan gaan oplossen.

En als je het moeilijk vindt om die negatieve gedachten los te laten? Dan helpt mijn les Vrijheid voor de Spiegel je hierbij. Dus check die les op mijn website etenslessen.com. Het is een audioles met een werkboek waar je helemaal zelfstandig doorheen kan werken. En voor de prijs hoef je het niet te laten, want het was mijn wens om al mijn kennis over dit onderwerp voor iedereen beschikbaar te kunnen maken omdat een vrouw die zichzelf bij het opstaan al afwijst heel veel van haar persoonlijke kracht verliest.

En de wereld heeft haar nodig. De wereld heeft jou nodig. Ja, ik wil niet dat je zo aan je dag begint. En ik leg in de les de drie belangrijkste oorzaken uit waarom het zo moeilijk is om die negatieve gedachten los te laten. En ik help je over elk van deze obstakels heen. Vrijheid voor de spiegel is daarmee echt een van de geheimen van afvallen zonder dieet. Dus als je hier last van hebt, neem dan een kijkje op etenslessen.com en check Vrijheid Voor De Spiegel in de menubalk.

Deze week in deze Etensles bespreek ik een concept dat ik de valkuil van verklaringen noem.

En je kan het net zo goed de valkuil van doodlopende verklaringen noemen, want daar gaat het eigenlijk om. De valkuil van doodlopende verklaringen is een patroon dat zich vrijwel altijd laat zien als ik samen met een cliënt naar haar gedachten kijk. Het komt in elk traject wel een keer voorbij.

En waarom is dat? Ons brein zoekt altijd graag naar verklaringen. En het wil ook dat al onze waarnemingen kloppen. Het zoekt altijd naar logica. Het is een tol op logica, want logica maakt de wereld veiliger. Kan je dat voorstellen? Als je de samenhang tussen je waarnemingen kan verklaren? Voelt het daarmee alsof je greep hebt op de wereld om je heen. Je begrijpt je wereld, je begrijpt hoe de dingen in elkaar steken en dit geeft je natuurlijk een gevoel van veiligheid en het geeft je een gevoel van richting. Want als je begrijpt hoe iets in elkaar steekt, geeft je dat meestal ook meer invloed. Dus het is volkomen logisch dat je brein continu op zoek is naar verklaringen en waarnemingen aan elkaar knoopt en zoekt naar logische verbanden in de waarnemingen die je doet. En dit is heel fijn.

Het helpt ons vooruit, het helpt jou vooruit. Tenzij je brein met een doodlopende verklaring komt, een verklaring waar je niets mee kan. En in dat geval, als dat gebeurt, tuimel je in de valkuil van deze verklaring. En dit kan zo ontzettend pijnlijk zijn dat het tot overeten leidt of ander vluchtgedrag. Want als jij gelooft, als je in al jouw waarnemingen steeds op eenzelfde verhaal uitkomt, een verhaal waar je geen invloed op hebt omdat het een doodlopende verklaring is, dan raak je zo ontmoedigd, gefrustreerd of verdrietig, wanhopig, dat het je allemaal niks meer kan schelen. En dan ga je eten. He f*ck it, het kan niet beter worden. Dit kan niet beter worden, want ik heb hier geen invloed op en dat doet zo’n pijn, dat je eet. En een voorbeeld hiervan is bijvoorbeeld een diploma dat je niet hebt. Fit is een typisch voorbeeld van een valkuil verklaring, een doodlopende valkuil.

Ik sprak laatst een cliënte, een onderneemster die last had van een pijnlijke verklaring over de problemen in haar bedrijf waar ze tegenaan liep. En toen we haar gedachten hierover onderzochten, kwamen we uit bij een verklaring die haar compleet op een zijspoor plaatste. Haar verklaring was dat als zij vroeger voor een andere opleiding had gekozen, ze nu veel besluitvaardiger zou zijn geweest en de obstakels waar ze in haar bedrijf tegen aanbotst veel gemakkelijker zou kunnen tackelen.

Maar je kan je voorstellen dat als je dat gelooft, dat het alles zwaarder maakt. En het misverstand dat hieronder zat was haar veronderstelling, haar aanname, dat zij deze obstakels niet zou moeten ervaren zoals ze dit nu doet. En je kan je voorstellen dat als je nu een probleem ervaart waarvan je denkt dat het geen probleem zou zijn geweest als je in het verleden een andere keuze had gemaakt, je daarmee alleen maar tegen een pijn aanbotst die je niet functioneel kan maken. Als dat gebeurt, dan raak je zo ontmoedigd. En het is natuurlijk geen behulpzame verklaring. Kan je dat zien? Dus waarom had ze hier nou niets aan? Het idee dat als ze nou een andere opleiding had gevolgd, dan zou ze veel besluitvaardiger zijn geweest. En dan zou ze de obstakels waar ze in haar bedrijf tegen aanloopt veel gemakkelijker kunnen overwinnen. Dat was haar aanname. En waarom kan ze hier nou niks mee?

In de eerste plaats omdat ze niet kan weten of het waar is. De verklaring die zichzelf hier geeft is een aanname en het is een aanname die ze niet kan toetsen. Ze kan niet terug in de tijd die andere opleiding doen en dan testen of haar bedrijf het beter doet en zij besluitvaardiger is. Dat gaat niet. En in de tweede plaats kiest ze met deze verklaring voor een filter dat ze vervolgens overal in terug gaat zien. Het zie-je-wel effect. Als je een zie-je-wel gedachte hebt, dan kijk je door een filter. En hier is haar filter: zie je wel, zie je wel, omdat ik die opleiding niet heb, loop ik hier nu tegen aan.

En als die verklaring er eenmaal ligt, zoekt je brein continu naar het logische verband tussen alle waarnemingen die je doet. De zie je wel stapelen zich op en voor haar is dat natuurlijk super pijnlijk, omdat ze er niets mee kan. Dus toen ik haar uitdaagde, om zich af te vragen of de groeipijn in haar bedrijf ook gewoon misschien de groeipijn kan zijn die erbij hoort als je een bedrijf tot bloei brengt en haar weerstand tegen die groeipijn misschien het enige is wat ze te overwinnen heeft, bood dit haar een perspectief waar ze invloed op had. Dus daarmee ineens kon het weer gaan stromen. De logica waar haar brein naar had gezocht, die hielp haar niet.

Ze was in de valkuil van een doodlopende verklaring getuimeld en het gaf haar het gevoel dat ze vast zat.

Ja, natuurlijk zou ze natuurlijk alsnog een opleiding kunnen gaan doen, maar in de fase van haar leven waarin zij zat, nu met een gezin met jonge kinderen en een bedrijf dat vol in bloei is, was dat voor haar niet de optie waar ze naar wilde kijken. Kwam niet eens in haar op. Het voelde voor haar meer als een hier en nu issue waar ze hier en nu iets mee moest en dat wilde ze ook. Ze wilden in het hier en nu blijven en niet haar leven omgooien. Alleen ze had last van deze doodlopende verklaring.

En mijn vraag was of ze met die andere opleiding niet mogelijk tegen dezelfde pijn aan was gelopen en als ondernemer exact dezelfde groei zou moeten doormaken. Sterker nog, of die pijn ook niet een heel positief signaal kon zijn, want alleen buiten je comfortzone kan groei plaatsvinden. Dus het feit dat zij groeipijn voelt, wil zeggen dat ze precies aan het doen is wat ze moet doen. En het enige wat ze nodig heeft, is haar weerstand tegen die groeipijn overwinnen. Maar dat ze precies op de plek was waar ze moest zijn, kon dat niet net zo waar zijn? Kon het dus niet net zo waar zijn, dat deed met haar opleiding helemaal niets te maken had.

En voor haar was dat inderdaad een ja, inderdaad.

En als ik het nu zo voor jou formuleer, zie je misschien ook een enorme open deur en denk je: ja natuurlijk. Als ondernemer ga je door groeipijn, 100 procent, ongeacht het diploma dat je op zak hebt. En je zal je hoe dan ook moeten leren verhouden tot het voelen van de onzekerheden waar je doorheen gaat en de risico’s die je neemt en veel van wat je doet zal mislukken. En je moet jezelf daar mentaal in leren begeleiden en de gevoelens die daarbij horen kunnen dragen. Dat kan geen diploma je tegen bewapenen. Terwijl we er zo over praten van een afstand zie jij die open deur.

Zodra zij dit zag, voelde ze weer ruimte om vooruit te kunnen. En zat ze niet vast aan een keuze uit het verleden. Er was niets in haar verleden. Wat haar hier in het hier en nu in de weg zat. En vanaf dat moment raakte ze al die ballast kwijt en kon ze haar ondernemersenergie ook weer in haar werk gieten.

Deze valkuil van doodlopende verklaringen kom ik ontzettend veel tegen in mijn coaching en daarom bespreek ik hem hier nu ook voor jou. Dus waar heb jij last van een doodlopende verklaring die je machteloos maakt? Wat geloof jij over jezelf of je leven, waarvan je telkens uitkomt op de gedachte dat je daar nu eenmaal niets aan kan veranderen.

Ik heb nog een ander mooi voorbeeld voor je. Ik sprak ooit een moeder op het schoolplein en dat was nog in de tijd dat mijn kinderen op de basisschool zaten. Een moeder die ik regelmatig sprak daar, die kwam uit Latijns-Amerika en zij sprak geen Nederlands, alleen Engels. En ze miste haar familie enorm.

En de moeders op ons schoolplein waren allemaal Hollands. En niet zo spraakzaam en goedlachs als de Latina’s uit haar eigen stad. En ik begreep wel wat ze bedoelde. De moeders op ons plein stonden meestal zwijgend op de bel te wachten en op een paar na keken de meesten op hun telefoon of staarde wat voor zich uit.

En de juf van onze kinderen van dat schooljaar was ook niet erg spraakzaam of warm. Nou, als de bel ging en alle kinderen stroomden naar buiten en zij kwam buiten staan, dan ging er niet veel warmte van haar uit.

Maar wat mij aan deze moeder opviel was dat zij dit allemaal op haarzelf en haar nationaliteit betrok. Haar verklaring was dat de moeders op het plein haar niet mochten en dat dit was omdat ze uit het buitenland kwam. De moeders mochten haar niet, de juf mocht haar niet en Hollanders waren racistisch. En uiteindelijk is ze naar het platteland verhuisd met dit verhaal in haar hoofd. Met deze verklaring. Nou, je kan je voorstellen dat dit enorm pijnlijk voor haar was, maar ook dat je er geen vriendinnen meemaakt, want elk afgewend hoofd, elke blik die de jouwe kruist zonder glimlach wordt langs dit filter verklaard en kan je zien dat je dan dus echt volledig het haasje bent. Want ze kon er niets aan veranderen dat ze uit een ander land kwam en daarmee kwam ze dus steeds opnieuw uit met haar zie je wel verhaal op dit doodlopende spoor. Deze doodlopende verklaring.

Maar net als mijn cliënte, de onderneemster, gaat het hier over een ongemak dat ook anders uitgelegd kan worden. Want lijkt het wachten op je kind op dat schoolplein vaak niet op de sfeer in de wachtkamer van de huisarts? Diezelfde afwachtende stilte, het voor je uit staren. Je afvragen waar iedereen voor komt? Niemand hebben om mee te praten, geen zin hebben in een praatje vol oppervlakkigheden en toevallig net niet de mensen zien die je leuk vindt, je wat opgelaten voelen. Maar als je brein dit verklaart op een manier dat het iets over jou als persoon zegt, ja, dan gaat het volledig met je aan de haal.

Dus wat zie je jouw eigen brein hierin doen? Waar heb jij last van een probleem dat verklaard wordt vanuit een logica waar je geen invloed op hebt?

Omdat je te oud bent of te jong bent, de verkeerde opvoeding hebt gehad, niet te papieren hebt, de verkeerde man hebt uitgekozen, in het verkeerde land woont nu eenmaal anders bent. Luisteren eens heel kritisch naar dit verhaal en ga voor jezelf na of je niet in de valkuil van doodlopende verklaringen bent getuimeld. En als dat zo is. Welke waarheid is dan nog meer mogelijk? Hoe simpel kan het misschien ook zijn, ik ben dol op het stellen van dit soort vragen. Als ik aan mijn eigen brein werk en als ik mijn cliënten help om aan die van hen te werken. Het is fascinerend hoe je dan ineens weer een heleboel mogelijkheden kan gaan zien en het vanbinnen weer zo in je kan gaan stromen.

En het enige wat je hiervan weerhoudt, let op, is dat je brein dit werk liever niet wil doen, want het houdt van efficiëntie. Eenmaal gegeven verklaringen wijkt het niet uit zichzelf van af. Jij zal dat initiatieven moeten nemen.

Maar als je dit doet is the sky ook werkelijk de limit. Dat onbenutte potentieel wat je in je brein hebt zitten als je je bewust wordt wat je daar allemaal mee kan, hoe jij die volgende versie van jezelf kan worden door met je brein te gaan werken, door jezelf vragen te stellen, door je waarnemingen, door je bewust te worden van de filters die jouw waarnemingen kleuren. Wauw…echt! Het kan je relatie met eten veranderen, de relatie met jezelf veranderen. Jouw interpretatie van de wereld om je heen veranderen. Hoe je naar je jeugd terugkijkt veranderen. Hoe je naar je toekomst kijkt veranderen. Je kan er je angsten mee overwinnen.

Het is onvoorstelbaar en het enige wat jij moet doen is je niet laten leiden door de waan van de dag, maar dagelijkse ruimte claimen om te zeggen: en nu ga ik mijn brein vragen stellen over wat het allemaal aan het doen is. Ik ga als de werkgever van mijn brein checken wat mijn medewerker allemaal aan het aan het maken is, aan het creëren is, want deze medewerker blijft gewoon alle oude overtuigingen die mij mogelijk kunnen saboteren in de weg zitten. Herhalen, herhalen, herhalen. En als ik andere resultaten in mijn leven wil creëren is het enige wat ik hoef te doen, het potentieel van deze medewerker gaan benutten, maar er niet van uitgaan omdat ik graag wil afvallen, omdat ik graag gezond wil zijn, omdat ik graag gelukkig wil zijn, het vandaar uit precies weet wat het moet doen. Echt niet. Kansloos!

Je brein is helemaal niet bezig met je geluk. Het is alleen maar bezig met je veiligheid. En jij bent veiliger als het heel efficiënt, alle logica die het ooit voor je heeft gevonden blijft herhalen op de automatische piloot.

Vanaf het moment dat je hier bewust van bent en jezelf erop gaat coachen of je erop laat coachen, komt alles in een stroomversnelling. En dat is fantastisch. Fenomenaal. Je hebt je ontdekt dat je dan echt een leven hebt van voordat je met je eigen brein ging werken en daarna. Ik zeg tegen mijn cliënten altijd:

je zal straks zien. Er was je leven voor Etenslessen in je leven na Etenslessen. Maar ook als je niet met mij samenwerkt, dat werken met je brein. Daar gebeurt het allemaal.

Ok lieverds, dit is wat ik voor je voor je heb. Deze les. In deze Etensles. Ik wens je een prachtige week en ik spreek je snel. Bye.