Afl. 278 Eten uit ongemak

Overeten is iets wat je opruimt. Je komt steeds opnieuw situaties tegen waarin je normaal gesproken zou eten, maar nu maak je een andere keuze. En je zoekt niet naar afleiding, maar blijft bewust aanwezig in het moment. Je blijft in contact met jezelf en het ongemak dat je voelt. Het is ongelofelijk hoe deze vaardigheid je leven kan veranderen. Je verliest gewicht dat niet meer terugkomt en ontdekt wie je bent zonder overeten in je leven. Ik neem je mee in deze aflevering “Eten uit ongemak”, in een herkenbaar voorbeeld en geef je drie waardevolle vragen voor zelfcoaching.

---

Wat je ontdekt:

• De waarde van ongemak
• ongemak waar je liever aan ontsnapt
• Drie waardevolle vragen voor zelfcoaching
• Reserveer hier jouw exemplaar van het boek Etenslessen 👉

---

 

Transcript Afl. 278 Eten uit ongemak

Je luistert naar Etenslessen, de podcast met Marjena Moll. En dit is aflevering 278, de podcast over afvallen zonder dieet en het creëren van een geweldige relatie met eten. Laten we beginnen.

Emoties en eten uit elkaar halen. Daar gaan we het over hebben. Hallo, hoe is het? Hoe gaat het met je? Met mij gaat het heel erg goed.

Ik ga vandaag in deze les een stukje voorlezen uit mijn boek, uit het boek Etenslessen. En dat ga ik de komende weken vaker doen als introductie op het boek, zodat je daar een indruk van krijgt. In dit stukje heb ik geselecteerd, in willekeurige volgorde trouwens, uit hoofdstuk 7. En dat hoofdstuk gaat over het uit elkaar halen van eten en je gevoelens. Ik noem dat nu geen emotie-eten, omdat emotie-eten een term is waar we vaak bepaalde clichés op projecteren, waarvan jij misschien zegt ik geloof niet dat ik daar last van heb, dat doe ik niet, ik huil mijn verdriet of duw mijn verdriet niet weg met een bak met ijs.

En dat hoeft helemaal niet aan de hand te zijn om toch je gevoelens en eten aan elkaar te hebben gekoppeld. En dat kan zo subtiel zijn gebeurd dat je het absoluut niet herkent als emotie-eten. Maar het speelt wel degelijk.

Als je regelmatig eet zonder dat je honger hebt, dus je kan duidelijk voelen dat je lichaam niet om voedsel vraagt, dan eet je omdat je gevoelens wil manipuleren, aan een gevoel wil ontsnappen of dat gevoel misschien wil veranderen.

Zoals bijvoorbeeld aan het eind van een werkdag, geestelijk vermoeid zijn en dan zoeken naar iets wat jou oppept, erbovenop helpt. En wat je dan vaak denkt is dat je ook vindt dat je hebt hard gewerkt, Je hebt je best gedaan en nu heb je een beloning verdiend. Dit herken je misschien niet als clichématig emotie-eten, maar het is wel degelijk het manipuleren van je gevoel wat je daar doet. Die vermoeidheid die je voelt, die wil je weg hebben. In dit hoofdstuk ga ik uit van een van de principes die mijn werk kenmerken en dat is dat overeten iets is wat je opruimt, situationeel opruimt.

En daarmee bedoel ik dat alle combinaties van omstandigheden, situaties, gedachten en gevoelens die jij ooit hebt opgelost, begeleid, geadresseerd door te eten, opnieuw uit elkaar haalt, waardoor je voortaan een dergelijke situatie met de gedachten en gevoelens die je daar hebt, kunt opvangen in jezelf zonder eten.

Dat is situationeel opruimen.

En als je alle mogelijke combinaties van situaties, gedachten en gevoelens hebt losgekoppeld van eten, ben je vrij. Je verliest gewicht wat niet meer terugkomt. Je nieuwe gewicht wordt je nieuwe normaal, want het overeten wat je daar altijd deed, doe je niet meer. En het verlangen wat je daar soms intens naar kon voelen, is opgelost. Dit is het meest definiërende verschil met het volgen van een dieet. Als je een dieet volgt, begin je meestal op maandag, omdat je dan met jezelf afspreekt voordat de schaarste komt. Dit weekend eet ik nog alles waar ik zin in heb, maar dan op maandag begin ik. En wat je dan doet is een protocol volgen, het protocol van een dieet.

En dat doe je puur op prestatie. Het is een prestatie gericht model. Je volgt het protocol net zo lang totdat je op je streefgewicht bent. Maar daarmee verandert jouw relatie met eten niet. Je leert jezelf niet beter kennen, je doet geen onderzoek naar jouw relatie met eten, je doet geen onderzoek naar de relatie met jezelf.

En daardoor heb je ook vaak het gevoel dat je dat dieet aan het volhouden bent. Omdat de redenen waarom je normaal gesproken zou overeten er nog steeds zijn, die worden niet aangekeken en niet opgelost. Vroeg of laat hou je het daarom ook meestal niet meer vol en krijg je wat je noemt een terugval. Je glijdt terug in oud gedrag en je overeet weer zoals voorheen. En meestal nog meer dan daarvoor, omdat je zo diep teleurgesteld bent en het zo jammer vindt dat het resultaat wat je met zoveel moeite voor elkaar kreeg, weer door je vingers ziet glippen.

Als je emoties en eten uit elkaar gaat halen, kom je dat situationele opruimen tegen.

Een goed voorbeeld daarvan is het voorbeeld wat ik nu aan je ga voorlezen en dat gaat over de situatie die je tegenkomt als je gaat vliegen. Als je ooit het vliegtuig hebt genomen om naar je vakantiebestemming te gaan, weet je dat wachten inherent is aan vliegen. Je wacht bij het inchecken, bij de paspoortcontrole, voor de gate, achter de gate, bij het instappen, uitstappen, overstappen en ophalen van je bagage. Al dat wachten is vermoeiend, maar de enigen die dat onverbloemd laten merken, zijn peuters. Vroeg of laat raken ze gefrustreerd.

Ze willen niet meer zitten, maar zijn ook te moe om te spelen. Het vele wachten wordt ze teveel. Als dat niet tijdens de vlucht gebeurt ben je daar later getuige van als je bij de bagageband op je koffer staat te wachten en op de grond een meltdown ziet van rauwe emotie. Terwijl ik er naar kijk bedenk ik dat ik ergens hetzelfde voel als die peuter. Ik wil ook niet meer zitten, maar ben ook te moe om te spelen. Die malaise voelen we allemaal. Maar we hebben geleerd om die te beheersen. En de vraag is hoe we dat doen.

Als ik op een vliegveld om me heen kijk, zie ik dat de meeste mensen naar afleiding zoeken. In alcohol, eten, shoppen of hun telefoon. Ik denk ook aan eten. Het wordt me overal aangeboden. Maar als ik vlieg, heb ik zelden honger. Wachten maakt me niet hongerig, maar hangerig. En waar laat ik mezelf in dat ongemak?

Toen ik overeten ging opruimen, situationeel ging opruimen, kwam ik deze situatie natuurlijk ook tegen.

En wat zo interessant is als je op een vliegveld rondloopt, is dat je kijkt, als je om je heen kijkt, naar een hele grote groep mensen die eigenlijk net als jij allemaal aan het dealen zijn met dezelfde omstandigheden. Iedereen heeft moeten zorgen dat ze op tijd op het vliegveld zijn. En iedereen heeft een koffer moeten pakken, een tas moeten pakken. Iedereen, meerdere mensen, heeft een koffer gepakt, een tas gepakt, reisdocumenten verzameld en heeft ervoor moeten zorgen dat ze op tijd op het vliegveld zijn.

En voor de meeste mensen betekent dat dat ze hun werkgeheugen flink hebben gebruikt en meestal ook wat stress hebben gevoeld, omdat er factoren zijn in dat hele logistieke proces die niet volledig onder je controle liggen. Je weet niet hoe druk het gaat zijn in het verkeer, je weet niet of je pech krijgt onderweg, Je weet niet of het vliegtuig op tijd gaat vertrekken. Er zijn nu eenmaal wat risico’s aan dat hele proces. Dit betekent dat de meeste mensen tegen de tijd dat ze op het vliegveld zijn en gaan inchecken al aardig wat van hun breinsap, van hun breinreserves hebben gebruikt. En ook vaak al wat stress hebben gevoeld.

Dan komt dat vele wachten. Wachten in de rij voor het inchecken, voor de douane, bij de gate. En al dat wachten in een niemandsland tussen thuis en de bestemming waar je naartoe gaat, is ook iets wat we allemaal daar als groep ervaren. En wat doen mensen daarmee?

Als ik om me heen kijk, dan zie ik dat de meeste mensen, precies zoals ik hier in het hoofdstuk schrijf, afleiding zoeken.

Ze zoeken afleiding van de stress die ze hebben gevoeld. En ze zoeken afleiding van het wachten, de verveling van wachten. Ze willen misschien ook alvast hun vakantie vieren, de voorpret voelen van jee, mijn vrije tijd is begonnen, ik hoef de komende weken even helemaal niets meer, ik mag helemaal doen waar ik zin in heb. En waar heb ik nu zin in? In iets lekkers! Ik wil alvast wat kopen, ik wil alvast iets lekkers eten, Ik wil alvast iets lekkers drinken.

En dus zoeken ze naar iets om te consumeren. Deze gevoelens, he. Het wachten, de stress. Misschien ook vliegangst. Er zijn heel veel mensen die toch een zekere mate, lichte mate of intensieve mate van vliegangst voelen. Of angst voor het onbekende. Mensen kunnen het soms lastig vinden dat ze niet zelf het vliegtuig kunnen besturen, maar dat ze hun veiligheid in de handen van iemand leggen die ze niet kennen, die ze nog nooit hebben gezien. Ze gaan naar een plek die ze nog niet kennen. Hoe zal het daar zijn?

Sommige mensen worden daar juist heel blij van, dat avontuur, van naar een plek gaan waar ze nog nooit zijn geweest. Andere mensen willen dat wel, maar tegelijkertijd ook ergens niet, want ze weten niet precies wat ze te wachten staat en daar raken ze gespannen van. Al deze gevoelens, wachten, stress, verveling, voorpret, angst en een verlangen naar beloning, zie je collectief in die groep mensen om je heen. En wat doen we daarmee?

Als ik om me heen kijk, zie ik dat het aantal mensen wat echt aanwezig blijft in de ruimte zonder afleiding, zonder lezen, zonder scrollen, zonder consumeren, heel erg klein is.

Het is een paar procent. Paar procent. De rest van de mens is allemaal bezig om weg te gaan uit het moment of hun gevoelens te manipuleren met iets wat ze afleidt. En je kan zien, als je om half tien ochtends een nagebouwde bar, een nagebouwd bruin café vol met mensen zit die al aan het bier zitten en aan de wijn zitten. Dat dit natuurlijk met dorst niks te maken heeft.

Dus wat doen we met ongemak?

Waar laten we onszelf in ongemak? En Ik vond dit zo’n mooi voorbeeld omdat ik merkte in het opruimen van overeten, dat ik op een vliegveld ook altijd heel goed aan mezelf kon verkopen waarom ik een uitstekend excuus had om iets te eten, om mezelf te belonen of af te leiden met iets om te eten. Omdat ik net al die stress had gehad van het op tijd komen en me weg vinden. Nou, dat is wel veel al allemaal. Nou, nu even lekker zitten en kom, we nemen wat. Of de voorpret van, jee, de vakantie is begonnen, ik mag helemaal doen waar ik zin in heb. En dus, waar heb ik zin in? Ik wil wat lekkers, ik wil mijn vakantie alvast gaan vieren.

En hoe zit het aan boord van het vliegtuig? Hoe vaak heb je daadwerkelijk honger tegen de tijd dat de stewardess of steward dat eten rondbrengt? En omdat je iedereen om je heen ziet eten, al die dienbladen gaan naar beneden, al dat eten komt voorbij, het breekt een beetje de verveling van de reis. Als je je verveelt. En als je lang zit. Als je ver weg gaat. Je zit lang in die stoel. Daar word je wat hangerig van. Daar komt eten. En eten breekt het even een beetje. Is dat waar je afleiding van zoekt op het moment dat je eet?

Of is het de FOMO?

Niet willen missen wat er onder dat zilverfolietje zit. Iedereen is aan het rommelen met die verpakkingen en jij wil niet missen wat daar wordt uitgedeeld. Dan voelt het alsof je iets misloopt. Al deze gevoelens. Als je nou wilt stoppen met overeten, kom je dit tegen. En wat ik zo fascinerend vond in het opruimen van overeten, is dat het hele ideeën dat je het niet zou mogen, dat je het fout doet als je wat gaat eten of drinken of scrollen. Het lijkt nu, door de manier waarop je mij erover hoort praten, alsof ik zeg dat aanwezig zijn in de ruimte beter is, voorbeeldiger is, dan afleiding zoeken. En dat is niet wat ik ermee wil zeggen. Wat ik veel interessanter vind dan hiernaar kijken alsof het één beter is dan het ander, is je verbinden met de opties die voor je liggen.

Wat is je ware verlangen?

Want zin hebben in afleiding is menselijk. Ongemak, willen ontsnappen aan ongemak, willen ontsnappen aan het ongemak van stress, of het ongemak van vliegangst, of het ongemak van wachten en verveling, is menselijk. Dus dat je het tegen gaat komen, mag je verwachten. En daarin zijn we allemaal gelijk. Het is onze menselijke natuur om ongemak te willen oplossen.

Dus als daar nou niks mis mee is, maar je merkt, hé, iedere keer als ik dat doe, voel ik me daarna toch niet helemaal lekker over de keuze die ik heb gemaakt. Want ik ben op het vliegveld gaan eten terwijl ik geen honger had. Ik ben in het vliegtuig gaan eten terwijl ik geen honger had.

En toen ik eenmaal op, s’avonds op mijn hotelkamer kwam, na die lange reisdag, was ik niet alleen moe van het reizen, maar ook moe van het eten waar mijn lichaam niet om had gevraagd. En het was ook niet echt het soort eten waarvan ik zeg, ja, wat een meerwaarde. Toch? Die vliegtuigmaaltijd, dat broodje, Dat koekje.

Dus wat zou er nog meer voor je mogelijk zijn?

En wat ik zo interessant vond, toen ik besloot om eens aan de andere kant van dit patroon te komen en helemaal in het hier en nu te blijven, zonder afleiding, toen ontdekte ik dat daar heel veel diepgang in zit. Het verkennen van mijn ongemak, erbij blijven, het willen meemaken, bracht me iets. En het bracht me een vaardigheid. Het situationele opruimen wat ik deed daar op dat vliegveld, dat bracht mij een nieuwe vaardigheid. En eenmaal aan de andere kant van die vaardigheid, als ik dan s’avonds op die hotelkamer kwam, moe van het vele wachten, het vele zitten, de stress van mijn weg vinden, dingen niet helemaal onder controle hebben en dan uiteindelijk aankomen op die kamer.

Weet je dat gevoel? Je bent moe, je komt op die kamer, je kijkt hoopvol om je heen, want je hoopt natuurlijk dat het een fijne kamer is. Een kamer die een beetje je home away from home kan zijn, zolang je daar bent. Dus Daar kijk je ook nog weer naar van, kan ik me hier lekker gaan voelen de komende nachten. En dan is het gebeurd! Het is gelukt! Je hebt die reisdag beleefd. En hoe is het voor je als je dat hebt gedaan zonder overeten?

Al die ongemakken waar je dan ja tegen hebt gezegd, die hebben de relatie met jezelf verdiept.

En wat je daarin allemaal hebt gevoeld, wat je daarin allemaal hebt geobserveerd, is allesbehalve saai. Is allesbehalve, en nu mis ik iets. Nu laat ik iets liggen wat andere mensen allemaal wel lekker van aan het genieten zijn.

Nee, absoluut niet. Aan het eind van de dag voel jij iets wat je onmogelijk had kunnen voelen als je bij jezelf vandaan was gegaan. Als je die verdieping in de relatie met jezelf niet had opgezocht. En ik ben daar steeds meer voor gaan kiezen. Ik doe dat nu ook als ik in een wachtkamer zit. Sowieso in een wachtkamer, op een tramhalte. Het is altijd dat moment waarop ik zeg, ha, hier is dat wachten. En dat wachten is een moment om te gaan verkennen van binnen. En daar de rijkdom en de diepgang in mijn binnenwereld te gaan verkennen, versus om me heen te kijken en entertainment buiten mij om te missen.

Dus vraag je eens af, en als je mijn boek gaat lezen, dan neem ik je in dit hoofdstuk dieper mee in een aantal elementen die hier aangekoppeld zitten, die ik je daarin liet laten zien.

Maar wat ik hier met je wil delen is zijn een paar vragen. Paar vragen die je mee kan nemen. Welke situatie waarin jij gevoelens en eten aan elkaar hebt gekoppeld, wil jij graag opruimen? Geen last meer van hebben? Geen intens verlangen meer naar eten voelen of een zeurend verlangen naar eten voelen. Wat voel je los van dat zeurende verlangen in die situatie? Want er is daar een emotie of er zijn meerdere emoties die ooit voor jou de aanleiding waren om dat te manipuleren, wat je daar voelde te manipuleren met eten. Dus voordat dat zeurende verlangen naar eten, omdat dat de gewoonte werd, er was, was er eerst de zuivere aanleiding van het ongemak.

Welk ongemak voel je daar? Dus welke situatie wil je graag opruimen en welk ongemak voel je in die situatie, los van je verlangen naar eten? En dan als laatste vraag, welke betekenis heb je dat ongemak wat je daar ooit voelde, of nu nog steeds voelt als je dat weer gaat opzoeken, welke betekenis heb je dat ongemak gegeven? Dit zijn drie prachtige vragen voor zelfcoaching die je hieruit kan meenemen. Oké, het boek Etenslessen. Dit was de introductie van hoofdstuk 7. Je kan het bestellen. Het is nu overal online te koop en dan belandt het binnenkort bij je in de bus. Het is een heel mooi eigen uniek stuk werk wat ik je echt kan aanbevelen omdat het heel veel voor je gaat doen. Ik wens je een mooie dag en ik ben er volgende week weer.