Afl. 283 Geen tijd voor jezelf

Kom je gewoon niet aan jezelf toe? Als je te weinig tijd voor jezelf hebt is de link met overeten gauw gelegd. Eten compenseert je vermoeidheid, overprikkeling en het gevoel dat je wordt overvraagd. Ik denk dat je gevoel klopt. Je wordt inderdaad overvraagd. Al is dat alleen maar in je gedachten. Als je wil stoppen met overeten heeft dit onderwerp aandacht nodig. Ik geef je een aantal eye-openers die je helpen om hier anders naar te kijken. Luister naar Afl. 283 Geen tijd voor jezelf

---

Wat je ontdekt:

• Het verschil tussen feit en fictie
• Het verband met overeten
• Wat je nodig hebt om beter bij jezelf aan te sluiten
• Reserveer hier jouw exemplaar van het boek Etenslessen 👉

---

 

Transcript Afl. 283 Geen tijd voor jezelf

Je luistert naar Etenslessen, de podcast met Marjena Moll. En dit is aflevering 283, de podcast over afvallen zonder dieet en het creëren van een geweldige relatie met eten. Laten we beginnen.

Hallo, hoe is het? Hoe gaat het met je? Ben je aan het genieten van het mooie weer? Weet dat dat geen verplichting is. Laten we dat statement maken, oké? Mooi weer verplicht je niet om te genieten, verplicht je niet om je lekker te moeten voelen, verplicht je niet om naar buiten te moeten gaan. Nooit niet, oké? Marjena Moll heeft het gezegd. Desalniettemin, als je er wel van geniet, dan is dat fijn.

Deze week gaan we het hebben over geen tijd voor jezelf. En ik twijfelde over de titel. Ik overwoog om er geen tijd voor jezelf zorg van te maken. Tussen haakjes erachter. Maar geen tijd voor jezelf is meestal hoe je dat omschrijft. Ik heb gewoon te weinig tijd voor mezelf. Ik kom te weinig aan mezelf toe. En als je langer dan 2 minuten naar jezelf kijkt en naar je eigen gedragspatronen, dan kun je vaak het verband met overeten wel zien.

En dus wil ik je in deze les daarmee helpen.

Dit onderwerp heb ik een aantal keer eerder voor je aangestipt en ik denk dat het ook nu na bijna 300 afleveringen goed is als we een keer tegen elkaar zeggen hé, als jij al bijna 300 afleveringen naar me luistert en je hebt daar in een aantal onderwerpen vaker voorbij horen komen en je denkt maar hier hebben we het al een keer over gehad, dan denk ik dat het goed is dat we nu samen het statement maken. Hé jij luistert graag naar mij, Ik praat graag tegen jou. Let’s own it. Oké? Dit is gewoon hoe het werkt tussen jou en mij. En de kracht van herhaling helpt je. Dus oké, we gaan het hierover hebben. Als je jezelf hierin herkent, ik kom gewoon te weinig aan mezelf toe, ik heb te weinig tijd voor mezelf.

Dan is de eerste stap die ik daarin met je wil zetten, de vraag beantwoorden, praten we hier over een feit of praten we hierover fictie?

Is het een feit dat jij daadwerkelijk geen tijd voor jezelf hebt in jouw leven? En dan kunnen we verschillende scenario’s oproepen. De scenario’s die in mij opkwamen is dat er eenvoudigweg te veel verplichtingen en verantwoordelijkheden in jouw leven dagelijks aanwezig zijn die allemaal urgent zijn En dermate urgent dat jij en jouw zelfzorg, aandacht voor jezelf, er gewoon niet kan zijn.

Als je hier goed naar gaat kijken en je ziet misschien dat je mantelzorg verleent, dat je veel medewerkers hebt, dat je hele kleine kinderen hebt waar je er ook nog heel veel van hebt, dat er dieren zijn die door jou verzorgd moeten worden en dat er brandjes in je leven aanwezig zijn die dagelijks geblust moeten worden en anders steeds groter worden, dan kan ik me voorstellen dat je zegt het gaat hier daadwerkelijk om een feit.

Als dat zo is heb je hulp nodig.

Echt daadwerkelijk hulp nodig. Want het kan niet zo zijn dat jouw leven zo is ingericht dat er voor jou absoluut geen ademruimte is, Want dat gaat je opbranden. En nou juist al die dieren, mensen die van jou afhankelijk zijn, waarvan jij zegt, die zijn zo afhankelijk van mij, dat ik het me niet kan veroorloven om op te branden, die gaan jou moeten missen. Want dat gaat wel gebeuren.

En ik denk dat het heel belangrijk is dat je onderscheid maakt tussen feit of fictie, zodat je ook als je zegt, ja maar Marjena, het hangt nou net een beetje in een soort van schemergebied. Ik kan zien dat er ruimte voor mij gemaakt zou moeten kunnen worden, Het lukt me alleen niet. En dan praten we over fictie. En dan praten we over knelpunten in je leven, verantwoordelijkheden in je leven, waar we in de vervolgstap naar gaan kijken. Maar dan kun je in ieder geval nu hier wel tegen jezelf zeggen het gaat om fictie.

Dat is een heel belangrijk onderscheid.

Als het een feit is heb je hulp nodig en dan kun je naar de hulp die je nodig hebt kijken en zeggen hey als het een feit is gaat het hier dan om een tijdelijke urgentie of een structurele urgentie? Een tijdelijke urgentie is als je huis in brand staat. Als je huis in brand staat en jij moet vluchten met, ik weet het niet wat je dan pakt.

Misschien alleen die kat onder je arm. Fotoalbums hebben we geloof ik niet meer. En die telefoon zit toch altijd al in je zak. Dus ren je dan naar buiten met je kat in je telefoon. Het is begrijpelijk dat je op dat moment geen tijd voor jezelf hebt. Maar de urgentie die gaande is, is van hele tijdelijke aard. De nasleep duurt wat langer, maar de urgentie hier is van tijdelijke aard. Heb je nu te maken met omstandigheden in je leven waarvan je ziet…

Deze omstandigheid kan minstens nog een jaar gaan duren… Dan is die structureel. En misschien zeg je zelfs al, als dit nog 6 maanden zo doorgaat, loop ik al vast. Dit is niet te doen. Weet dan dat je hulp nodig hebt en afstand mag nemen van je omstandigheden en van je leven om ook als je niet ziet hoe die hulp eruit zou kunnen zien, daar hulp om te vragen. Ja, je hoeft dat niet zelf te bedenken. Maar dat is wat er gaande is als we het hier hebben over een feit. Gaat het nou om fictie, waar je dan vooral last van hebt, is jezelf. Hoe jij je verhoudt tot de omstandigheden in je leven.

En daar wil ik het licht voor je op schijnen met een paar inzichten die je hierbij kunnen helpen.

Als je het gevoel hebt dat er te weinig ruimte is voor jou, dat je gewoon niet aan jezelf toekomt en kan zien dat het een van de redenen is waarom je overeet, dan kijk je naar de cultuur in jezelf. Hoe functioneer je? Wat gaat er in je om? Wat speelt zich af in jou? En een van de dingen die mij daarin opvalt, waar ik zelf veel naar kijk, is mijn werkcultuur. Hoe ik mezelf werk opleg, hoe ik me verhoud tot mijn verantwoordelijkheden, tot de projecten die ik bedenk voor mezelf. Als de cultuur die in je leeft jou voortdurend opjaagt en vertelt dat je niet mag rusten, dat je pas mag rusten als alles af is. Dat, nou ik noem maar een paar dingen die ik ooit als kind heb opgepikt. Je mag pas rusten als alles af is.

En je moet er wel wat voor doen. Je kan niet alleen maar doen waar je zelf zin in hebt. Voor niets gaat de zon op. Toevallig sprak ik van de week nog iemand en die had gehoord dat ik een boek had geschreven en ze vroeg aan mij, goh, hoe was dat? En ik zei, nou, het was een huzarenklus.

Het eerste wat ze zei is, maar ja, je hebt het ook wel jezelf aangedaan.

Dat zijn zo van die culturen die kunnen leven, die je vertellen dat wat je voelt, wat je beleefd, er nou eenmaal moet zijn en het zo niet anders kan. En dit iets is wat je maar van jezelf te pikken hebt, wat je maar moet slikken, want voor niets gaat de zon op. Dit is cultuur.

Boodschappen die je hebt opgepikt uit je omgeving en hebt geïnternaliseerd. Wat ook in de cultuur in jezelf kan zitten is bijvoorbeeld perfectionisme. Ik noem het nu cultuur, maar cultuur is iets wat ontstaat tussen mensen, waar mensen samen komen. Maar ik bespreek hier de cultuur in jezelf. Eigenlijk de cultuur tussen de delen in jezelf in hoe die met elkaar samenwerken.

En de cultuur in jezelf is hier misschien perfectionistisch.

Dus voordat jij iets kan loslaten, voordat je het bestempeld als hey dit is goed genoeg, dit kan ik nu loslaten, ben je in een rabbit hole getuimeld van het steeds blijven verbeteren, het heel erg goed moeten doen en voordat je het kan loslaten is er veel tijd verstreken. En dan merk je dat je in de knel komt, want zoveel tijd als jij jezelf ergens voor geeft, en als jij denkt dat ergens voor nodig is, maakt dat al met al je voor je gevoel tijd tekort komt en jij jouw zelfzorg daarbij inschiet.

Wat ook een rol kan spelen in je eigen functioneren, is je neurologische profiel.

En het valt me op dat er veel meer mensen zijn met een neurologisch profiel, wat iets laat zien van hooggevoeligheid of ADD, ADHD. En als je op mij lijkt en al heel wat jaren aan jezelf hebt gesleuteld, kan het best zijn dat je zegt ik ben een beetje diagnose moe en ik heb niet zo’n belangstelling voor nog een diagnose erbij of daar dan weer helemaal in gaan duiken en dat weer helemaal gaan uitdiepen. Er is al zoveel wat ik in mijn leven heb uitgediept of wat ik voor mijn dierbaren uitdiep.

En dit vind ik zo interessant ook juist aan hooggevoeligheid en aan een profiel zoals ADD, waar je je aandacht op richt, wordt het ook al snel een rabbit hole. Dus als jij een kind hebt met een rugzakje, met een specifiek profiel, ga je daar alles over lezen, wil je daar alles over leren, wil je dat echt heel diep en goed gaan begrijpen en is wat je daarin van jezelf vraagt ook veel. Het hangt samen met je aard, met de manier waarop jij informatie verwerkt, waarop jij de wereld waarneemt en wat je daar allemaal bij voelt.

Hooggevoeligheid gaat ook over het diep verwerken van waarnemingen die je doet.

En daar diep over nadenken en daar veel bij voelen. En het is heel simpel als je op een gegeven moment weet van jezelf oh horrorfilms kijk ik niet naar want die komen heel sterk bij me binnen. Dat is te veel, te veel prikkel, veel te intens. Die spanning van die muziek. Ik schiet daadwerkelijk tegen het plafond. Dat is niet voor mij weggelegd. Maar diezelfde hooggevoeligheid, waarvan je zegt nou een horrorfilm, kijk ik gewoon niet naar, die staat ook aan in reactie op je eigen gedachten. Dus als je sterk op je eigen gedachten reageert, en ik schrijf daar ook over in mijn boek, in Etenslessen, het boek.

Als je sterk op je eigen gedachten reageert, heb je verwerkingstijd nodig voor wat je beleeft.

Maak je je ergens zorg over? Zorgen over je kind, zorgen over je werk, zorgen over de toekomst, zorgen over wat dan ook, puur en alleen maar in je gedachten, dan kan je daarbij in een beleving, in een stemming belanden die wat aandacht nodig heeft. Doe je dat niet, sla je dat structureel over, dan stapelen al die gevoelens die je hebt gehad, die stapelen op den duur weet je niet meer waar het allemaal begonnen is. Je weet alleen nog dat je van slag bent, overprikkeld bent, overvraagd bent.

En ik zie heel duidelijk als ik kijk naar de vingerafdruk van mijn eigen profiel. En dat is ook hoe ik er het liefst over praat. Ook over jou. Jij bent zo uniek als je vingerafdruk en het is voor mij niet zo interessant welke labels er allemaal aan jou gehangen zouden kunnen worden, als wel alleen maar dat jij iemand wordt die uitvogelt wat jouw unieke vingerafdruk van jou vraagt om te zorgen dat het goed met je gaat.

Om te zorgen dat jouw welbevinden zijn vorm krijgt en vorm kan behouden. En ik vind welbevinden een heel mooi woord, omdat het niet suggereert dat je al door blij moet zijn, aldoor in een upper moet zitten, aldoor hartstikke happy moet zijn en je lekker moet voelen. Welbevinden zegt alleen dat wat jij nodig hebt om te kunnen zorgen voor je gedachten, voor je gevoelens, voor de relatie met jezelf en jouw relatie met eten zijn plek heeft gevonden en jij weet hoe je dat welbevinden, jouw welbevinden, steeds voedt, onderhoudt, daar steeds bij terugkeert, incheckt met de tools die daarin voor je werken. Die bij je passen.

In mijn boek geef ik je een aantal van die tools.

Ik ga daarin verder dan hier in de podcast, omdat ze juist in het boek zo duidelijk te beschrijven zijn en jij er ook mee aan de slag kan. Ik geef je daar wat huiswerkvragen bij, wat reflectievragen is een beter woord. Een aantal reflectievragen bij.

Maar dat is het punt wat ik hier voor je wil maken. Het verzamelen van de tools die jou ondersteunen in het faciliteren van je welbevinden. En als je nou geen tijd hebt voor jezelfzorg, niet aan jezelf toe komt, dan hangt dat samen, als het geen feit is, hangt het samen met de fictie, hangt het samen met de verhalen in je hoofd. Ik zie daarin, als ik kijk naar de uiterste van hooggevoeligheid en kijk naar de uiterste van mijn unieke ADD, hooggevoelige profiel, dan zie ik dat ik of heel gemakkelijk kan leven in vol zijn van iets vanuit enthousiasme.

En dan is het heel lekker om op die golf te willen blijven van dat enthousiasme, van ergens vol van zijn, van mooie ideeën uitzetten en hooi op m’n vork nemen in m’n enthousiasme. Of last kan hebben van de ervaring van urgentie, de ervaring van een zorg die uitvergroot raakt in de fictie. Dus er is of een lekker gevoel waar ik in als ik dat toesta kan doordraven of een pijnlijk gevoel waar ik als ik dat niet voor zorg in kan afgeleiden.

En dan moet hard moet werken om daaruit te klimmen.

En de reden dat ik kon stoppen met overeten en dat heb kunnen terugbrengen naar een niveau waarvan ik zeg daar heb ik geen last meer van. Dat zit me niet in de weg. Het zit me niet in de weg in mijn gewicht, in het gewicht waar ik me lekker bij voel, waar ik blij mee ben. Het zit me niet in de weg in de kwaliteit van mijn relatie met eten, in de mate waarin ik gezond wil eten en keuzes wil maken waar ik blij mee ben. Ik heb het echt kunnen terugbrengen naar een te verwaarloze niveau en ik vind het wel belangrijk om dat voor je te benoemen omdat ik perfectie niet voor je wil neerzetten als iets wat je na moet streven of wat haalbaar is. Voor mij is dat niet haalbaar gebleken.

Mijn relatie met eten is niet perfect zoals geen enkele relatie in mijn leven perfect is.

Dus als je dit nu beleeft, een leven en je zegt ik kom steeds niet aan mezelf toe, ik heb gewoon geen tijd voor mezelf, ik kom tijd tekort, ik kom gewoon niet aan mezelf toe.

En je kan zien dat het fictie is, dan is het belangrijk dat je gaat zien waar verlies ik mezelf zodanig in wat ik van mezelf vraag en wat zich altijd weer voorspiegelt aan mij als urgent en noodzakelijk of wat zich aan mij voorspiegelt als iets waar ik gewoon op dat moment zo van geniet en zo veel plezier in heb en waarvan ik zo blij ben dat ik me lekker voel en dat ik geniet dat ik erin wil doordraven en niet mee wil stoppen. In beide gevallen beland je uiteindelijk overprikkeld op de bank. Uitgeblust, overspoeld, overvraagd en ben je zoekende in… …’ah, hoe had ik dit nou kunnen voorkomen?’

Je wordt even heel passief en waarschijnlijk overeet je daarbij, om later weer te denken ik doe dit gewoon niet goed. Ik moet mezelf beter aansturen, bijsturen en dan wacht je totdat je weer wat op krachten bent en dan ga je weer totdat hetzelfde je weer overkomt. En ik denk dat de kans die hier voor je ligt, de prachtige kans die hier voor je ligt, is zien dat ondanks dat dingen misschien wel in je agenda passen. In theorie, als je echt gaat kijken, jouw unieke vingerafdruk gaat bestuderen, jij kan zien dat je ruimte nodig hebt om te kunnen verwerken wat je hebt waargenomen, om te kunnen verwerken wat je hebt gevoeld daarbij en wat je hebt gedacht daarbij. Die verwerkingsruimte heb je nodig.

En daar waar je die structureel tekort komt, kom je die alleen tekort omdat je voortdurend meegaat in die verhalen die je zelf vertelt.

Meegaat in de urgentie die je ervaart. Of doordraaft in het enthousiasme wat je voelt. En wat ik zie, heel duidelijk zie, is dat op het moment dat je rekening gaat houden met de verwerkingstijd die je nodig hebt, En dus minder projecten, ideeën, commitments, sociale gebeurtenissen in je agenda zet. Dus je brengt het aantal afspraken en commitments terug. In combinatie met het dagelijks zorgen voor wat je beleeft in die commitments, maar ook daarbuiten in reactie op je eigen gedachten, je dat welbevinden waar je naar streeft, kan gaan bouwen en ontwikkelen.

En wat je dan merkt is dat wat je nu misschien alleen nog ervaart als je op vakantie bent, waarvan jij zegt, ah ik ben 2 weken weg geweest, ik was niet met eten bezig, Eten trok niet aan me. Ik at als ik honger had, en ik stopte met eten als ik verzadigd raakte.

Ik had op geen enkele manier geen enkel moment behoefte om te vluchten in eten.

Dat is omdat binnen die context jouw welbevinden zo dichtbij is. Je bent in de natuur, de tijd vertraagt, je vertelt jezelf dat je vrij bent, dat je niks hoeft, dat er niks moet, dat je de dag helemaal op gevoel mag volgen. En dan merk je, oh ja, als ik zo met mezelf omga, gaat het goed. Als ik zo met mezelf omga, overeet ik niet. Denk ik niet aan overeten, verlang ik niet aan overeten. Wat weer anders is voor de mensen die, en misschien ben jij dat, als je op vakantie jezelf vertelt en dan zit je nog in dieetmentaliteit, Nu mag het. En nu mag ik genieten.

En je daar nog in een misverstand zitten over wat genieten dan is en hoe dat eruit ziet. Maar het spreekt het hedonistische deel van jezelf enorm aan. En dus is er elke dag meer eten dan eigenlijk lekker voelt in je lichaam, maar vanuit het verlangen om te genieten en de toestemming die je zelf hebt gegeven om te mogen genieten en die toestemming dus blijkbaar schaars is en gebonden is aan vakantie of weekend, je overeet. Dan is het anders. Dan kom je terug van vakantie. En denk je, ik ben zo blij dat ik weer in mijn normale ritme zit, want ik heb elke dag te veel gegeten. En gewoon niet naar mijn lichaam geluisterd. Dus hier, geen tijd voor jezelf hebben, niet aan jezelf toekomen. Als je kan zien, het gaat om fictie.

Ik vind het heel erg moeilijk om dingen weer los te laten.

En ik vind het heel erg moeilijk om afstand te nemen van alles wat ik beleef. Ik draaf er snel in door, ofwel in mijn gedachten ofwel in mijn gedrag, kijk dan naar die vingerafdruk. Kijk dan naar wie jij bent en hoe je bent. En wat jij nodig hebt om je welbevinden te kunnen faciliteren. En daarin zal je merken dat je dan minder dingen in je agenda zet. Minder commitments in je agenda zet. Maar ook veel meer respect kan gaan voelen voor wat jij nodig hebt om te verwerken wat je denkt en voelt. Los van die commitments. En dan wordt je leven een stuk aangenamer. Het wordt fijner om jouw leven te hebben, om jou te zijn. En je gaat steeds meer zien dat je omstandigheden daarin helemaal niet zo dominant zijn.

En de oorzaak in die zin van wat jij voelt, die overbelasting die je voelt, je overvraagt voelen. Het idee hebben dat je tijd tekort komt, dat komt niet bij je omstandigheden vandaan. Het komt bij hoe je denkt over je omstandigheden vandaan en wat je daar allemaal bij voelt. En je doet daarin niets verkeerd. Het is absoluut geen tekortkoming dat je dit tegenkomt. Je hebt alleen nog niet geleerd hoe je jezelf daarin begeleidt. Omdat je nog onvoldoende begrijpt hoe jij in elkaar steekt. Hoe die unieke vinger afdrukt die jij bent, jouw neurologische profiel. Hoe jij bent opgevoed, de zorg die je daar wel of niet in ontving. Die unieke samenkomst van factoren in je. Nature and nurture. Hoe je in elkaar steekt, hoe je gebakken bent en hoe de omstandigheden waren in je vormende jaren.

Die unieke samenkomst, daar leef je in. Ik leef in een lichaam wat veel voelt. Ik voel veel.

En er zijn jaren geweest waarin ik helemaal niks voelde. Ik was zo goed geworden in het afstoppen, in het wegduwen van mijn gevoelsleven, dat ik er niet bij kon. Maar toen het eenmaal weer op stroom kwam en verbonden raakte en geheeld raakte in het oplossen van overeten, ontdekte ik, oh, ik voel heel veel. Hoe die unieke vingerafdruk van jou ook is, je mag gaan faciliteren. Dat is wat het leven van je vraagt.

Overeten wijst dat steeds opnieuw voor je aan hoe je daarvoor zorgt, zodat je jouw welbevinden kan ondersteunen, kan faciliteren. En ik zie daarin dat dagelijks aandacht besteden, meerdere keren per dag, aan wat je denkt en voelt. Om dit te kunnen ontwikkelen, om overeten op te lossen en echt aan te kunnen sluiten bij wie je bent en hoe je bent, Ongeacht wat de cultuur om je heen je heeft geleerd, over wat je zou moeten kunnen en hoe je zou moeten functioneren.

En jouw weg kan vinden in hoe je je daartoe verhoudt. Die cultuur om je heen en de cultuur in jezelf van de geïnternaliseerde stemmen. De stemmen van binnen die misschien die cultuur herhalen. En jou vertellen wat je moet kunnen en hoe je je zou moeten voelen. Het is mooi weer buiten. Waarom ben je niet blij? Waarom geniet je niet van je tuin? Je hoeft niet te genieten van je tuin.

Oké, ik ben er volgende week weer. En denk hierover na. Fijne dag.