Afl. 245 Gewichtsverlies en feminisme

Zekerheid in je uiterlijk zoeken maakt je kwetsbaar, maar veel jonge meisjes doen het en ik deed het zelf ook. In de hoop dat een dunner lichaam je zelfverzekerd zal maken, gelukkig en ontspannen streef je naar een lichaamsbeeld dat al die mooie gevoelens belooft. In deze aflevering schijn ik het licht op de vraag of feminisme en gewichtsverlies samen kan gaan en als dat zo is waarom. Stroop je mouwen op en kijk mee onder ‘de motorkap’ van overeten. Hier is aflevering 245: Gewichtsverlies en feminisme

---

Wat je ontdekt:

• Waarom je naar zekerheid zoekt via je uiterlijk.
• Wat je onder ‘de motorkap’ van overeten ziet.
• Hoe gewichtsverlies kan samengaan met het ontwikkelen van gezonde macht en invloed.

---

 

Transcript Afl. 245 Gewichtsverlies en feminisme

Je luistert naar Etenslessen, de podcast met Marjena Moll en dit is aflevering 245. Je luistert naar Etenslessen, de podcast over afvallen zonder dieet en het creëren van een geweldige relatie met eten. Mijn naam is Marjena Moll. Ik ben je coach en ik introduceer je graag in mijn Etenslessen waardoor je ontdekt hoe je afvalt zonder dieet. En een fantastische relatie met eten creëert. Laten we beginnen.

Gewichtsverlies en feminisme. Kan dat samen gaan? Mijn antwoord en conclusie is ja, juist. En daar wil ik in deze aflevering eens met je over van gedachten wisselen. En laten weten hoe ik daar naar kijk, wat ik daarin zie en je daarmee, hoop ik, inspireren en iets op zijn plek laten vallen.

Aanleiding voor deze aflevering is de coaching die ik van de week gaf aan iemand uit mijn programma.

En zonder te delen waar het over ging, kan ik in ieder geval zeggen dat ze door grote gevoelens ging. Grote gevoelens. En in haar coachvraag zat verscholen de vraag hoe een toestemming. Is het legitiem dat ik dit voel? En hoe lang mag ik dit dan voelen? Of zou ik er hard aan moeten werken om deze grote gevoelens nu op te ruimen? En mag ik van mijn omgeving vragen dat ze geduld hebben en tolerant zijn voor mijn grote gevoelens?

En het feit dat ze het vroeg, het feit dat ze zocht naar toestemming om te mogen voelen wat ze voelt, zie ik in het grotere geheel van dat patriarchaat waarin we leven. Die door mannen gedomineerde maatschappij waarin vrouwen al eeuwen strijden voor een gelijke behandeling. Nou is er niemand die bij mij in mijn programma komt en zegt ik overeet want ik heb zo’n last van het patriarchaat. Die lijn, die connectie die maken we niet.

Maar als ik kijk naar de klachten die onder de motorkap van overeten zitten. Als je die motorkap openmaakt en je kijkt wat zit er nou onder dat overeten? Als het een signaalfunctie heeft, zoals je me vaak hoort vertellen in deze podcast.

Overeten is de rook, maar niet het vuur.

Dus als die rook er is en je kijkt dan onder de motorkap, wat zie ik dan daar? Wat ik dan heel duidelijk kan zien, zijn al die klachten die ontstaan bij vrouwen, daar waar ze last hebben van dat patriarchaat gaat. En ik ga wat voorbeelden noemen.

Onder andere was dat dus hier, die vraag om toestemming, Mag ik voelen wat ik voel? Voel ik niet te veel? Mag ik van mijn omgeving vragen dat ze tolerant zijn voor mijn gevoel? Of zou ik er hard aan moeten werken om het zo snel mogelijk uit de weg te krijgen?

Dit gaat over het innemen van ruimte en de betekenis die je aan je gevoelens geeft.

Als je hebt geleerd dat je als meisje lief moet zijn, anderen niet tot last moet zijn, er moet zijn om een ander te helpen, niet om hulp te vragen, dan is dit één van de dingen waar je last van krijgt. En dat ziet er dan onder andere uit als people-pleasen.

Jezelf verantwoordelijk maken voor de gevoelens van een ander. Oh, je hebt haar laten schrikken. Je hebt die ander teleurgesteld. Oh, Je mag een ander geen pijn doen. En als je daarin doorschiet en denkt dat jij verantwoordelijk bent voor de gevoelens van anderen, ga je op je tenen lopen en maak je jezelf klein. Wat je ook doet daarin is tolerant zijn voor de slechte behandeling van anderen. En dan een appel doen op je eigen verdraagzaamheid en denken, ah ja, maar je weet toch hoe die is. Ja, maar je weet toch hoe zij is. Ja, je weet wat die vroeger allemaal heeft meegemaakt. Wees verdraagzaam, laat het gebeuren, laat het over je heen komen. Opnieuw, heb vooral meer oog voor de behoeften en gevoelens van de ander dan oog voor jezelf en het bewaken van je eigen grenzen.

De mythe van goed moederschap zit daar ook in.

Die eeuwige zelfopoffering en hoe vaak anderen ook tegen je zeggen, je moet eerst in dat vliegtuig je eigen zuurstofmasker opzetten, voordat je het bij je kinderen op kan zetten, toch blijft het opspelen en blijft het appel wat je op jezelf doet om jouw eigen behoefte ondergeschikt te maken aan die van je kinderen groot. En dit zit onder andere onder die motorkap van het overeten. Een andere klacht is zelfsabotage. Angst voor succes. Angst voor je eigen grootsheid. 

Niet volledig jezelf durven zijn omdat je anderen niet wil bedreigen.

Hier heb ik zo mee geworsteld. Dit herkende ik direct. Die positie van de helper zijn, degene die de ander aanmoedigt, dat voelt heel goed. Maar op het moment dat je zelf opstaat en in je grootsheid stapt, voelt het ineens heel onveilig. En jezelf klein houden om geliefd te zijn. Beminnelijk. Ah kijk, ja, ze doet zo haar best. We moedigen haar aan. We zijn zo trots op haar. 

Maar zodra ze op gaat staan en het ook echt doet en echt kan, oh, dan riskeer je dat je arrogant gevonden wordt. En ik zie heel duidelijk, en ook dit herkennen we the Devil wears Prada, anders ben je een bitch. Dominant.

En in dat strijden van vrouwen voor een gelijke behandeling, hebben we zo weinig voorbeelden gezien van gezond leiderschap, zo weinig rolmodellen van gezond leiderschap.

Hoe bouw je macht op in jezelf en zet je macht in, jouw eigen gezonde macht in, zonder dat dat eruitziet als een vechtpositie waarin je een ander alleen maar domineert en te rigide bent. In gezond zelfleiderschap oefen je invloed uit, zonder daarin een ander klein te willen maken. Deze rollen, zelfsabotage, angst voor je grootsheid, angst voor je eigen succes. Zodra je dicht bij het realiseren van dat succes komt, je eigen stoelpoot omzagen, serviel zijn, people please, anderen over je grenzen laten gaan, jezelf klein maken, jezelf geen stem geven.

Dit zijn allemaal klachten die we vinden onder die motorkap van dat patriarchaat, die door mannen gedomineerde maatschappelijke structuur waarin we niet weten hoe het voelt om op gezonde manier gelijkwaardig ruimte in te nemen. En als laatste wil ik daarin noemen alles wat samenhangt met perfectionisme en zelftwijfel en voortdurend het gevoel hebben dat het nog niet goed genoeg is wat je doet en jezelf voortdurend moeten bewijzen. Ondanks dat je een prachtige staat van dienst hebt, heel capabel bent, genoeg hebt laten zien, toch is daar nog steeds dat gevoel van het is niet goed genoeg en ik moet mezelf steeds opnieuw bewijzen. En al door blijven twijfelen aan je eigen capaciteiten en kunnen in theorie die capaciteiten wel zien, maar het niet goed kunnen voelen.

Deze klachten hangen samen met overeten.

En wat ik zo interessant vind, ik gaf onlangs een cursus Body Empowerment. Het idee van die cursus is dat je gelijkwaardigheid, lichamelijke vrijheid en gelijkwaardigheid gaat creëren. En wat we deden in die cursus is kijken, onder andere, dat was de eerste stap van de cursus, waar komt ons schoonheidsideaal nou vandaan? Wat is de origine van dat schoonheidsideaal en waarom hang je er zo aan? En wat we zagen in die cursus is dat schoonheid vanuit een ongelijkwaardige positie van vrouwen die weinig rechten hadden, geen stemrecht hadden, geen lening konden krijgen, een manier was om toegang te krijgen tot het mannelijke bastion.

Als je mooi bent, heb je invloed. Als je mooi bent, krijg je de gunfactor. Word je beschermd. Word je gered.

En dus was schoonheid een manier om invloed uit te oefenen en macht te verkrijgen. Nu is het een hele kwetsbare vorm van macht, omdat dat schoonheidsideaal een illusie is, wat je voortdurend klein houdt en kwetsbaar. Kwetsbaar en angstig om die schoonheid ook weer te kunnen verliezen. En daarmee is het een zwaktebod en niet de manier om macht te verwerven en macht uit te oefenen en je eigen machten kunnen belichamen en daarmee remt het je lichamelijke vrijheid en gelijkwaardigheid.

En wat je ziet als je voortdurend dat schoonheidsideaal najaagt, zonder je af te vragen wat denk ik dat het me gaat brengen als ik het behaal? Als je die vraag niet stelt, kun je geloven in de illusie dat je eenmaal voldoend aan dat ideaal je jezelf verzekerd gaat voelen, blij gaat voelen, gelukkig gaat voelen en er iets op zijn plek valt waarvan je zegt, ah, hier zocht ik naar, dit gevoel, dit is waar het me om te doen was.

Om er alleen maar achter te komen dat het zo niet werkt. Je lichaam kan je nooit dat gevoel geven wat die klachten van dat patriarchaat die ik net heb opgesomd, veroorzaakt. Daarmee zou je kunnen zeggen, moet je dan dat hele idee van gewicht verliezen, loslaten en zeggen ik ageer tegen dat patriarchaat, juist door me te distantiëren van het schoonheidsideaal. En dan zeg ik ja en. Ja, doe dat, vooral.

Maak je los van het schoonheidsideaal om dan terug te komen bij je lichaam en te zeggen dit is van mij. Dit lichaam is van mij.

En het is niet bedoeld om invloed mee te krijgen op mijn omgeving. Die invloed komt van binnenuit, van een zelfverzekerdheid en een macht die ik van binnenuit opbouw. Die macht zoeken in mijn uiterlijk is een zwaktebod. Kan nooit voor me werken. Zeker niet op de lange termijn. Het houdt me angstig en gespannen en afhankelijk van de bevestiging van anderen van buitenaf. Maar als ik dan terugkom bij mij en dat lichaam is er echt alleen voor mij en van mij, wat wil ik er dan mee? Want dat is natuurlijk ook onderdeel van het feministisch perspectief. Jouw zelfbeschikking.

Het is niet voor de ander. Wat wil jij met jouw lichaam?

En dan is het antwoord natuurlijk dat je ermee mag doen wat je wil. Je kan er tattoos op zetten, je kan het piercen, je kan er botox inspuiten, je kan je haar verven of juist niet verven of het afscheren. Jij mag doen met je lichaam wat jij wil. En als je gewicht wil verliezen, mag dat ook. 

De vraag is alleen, wil je dat doen omdat je daarmee probeert invloed te krijgen op je omgeving, want dan is dat een zwakke keuze die je daar maakt die je niet gaat brengen wat je wil, niet het gevoel waar je naar op zoek bent, wat uiteindelijk gaat over veiligheid. Als ik nou maar veel invloed heb, dan voel ik me veilig. Maar je afvragen, hé, wat wil ik? Als ik gewicht zou willen verliezen, en ik doe dat niet om daarmee invloed of macht te verkrijgen, waar is het me dan om te doen? En het antwoord op die vraag is ook helemaal van jou.

Je mag gewicht willen verliezen omdat je dat mooier vindt staan. Je mag gewicht willen verliezen omdat je je daar lekkerder bij voelt. Omdat het voor jou gezonder voelt, meer in balans voelt. Het gaat er maar om dat de redenen voor jou kloppen en in jou het beste naar boven kunnen halen. En waar ik dan een prachtige connectie zie met jouw ontwikkeling in gelijkwaardigheid en het opbouwen van je macht, is dat op in het oplossen van overeten. En daarmee ondersteunt het het feministisch perspectief.

Gelijkwaardigheid creëren lukt nooit via je uiterlijk. Dat houdt je kwetsbaar en afhankelijk.

Gelijkwaardigheid creëren van binnenuit door een ontwikkeling door te maken in deze klachten die je ervaart als gevolg van het patriarchaat. Dat is een prachtig streven. Er is niemand die in mijn programma komt die zegt ik heb zo’n last van het patriarchaat en daarom overeet ik. Het is wel interessant om vanuit dat perspectief is te kijken naar deze klacht. Te kijken naar overeten. 

En dan te kunnen begrijpen, ooooh, dat ik mijn moeder altijd zag lijnen, dat mijn moeder altijd probeerde om aan een schoonheidsideaal te voldoen, hangt ook met dat patriarchaat gaat samen, omdat je vanuit die benadeelde, zwakkere positie op alle mogelijke manieren probeert om invloed te krijgen. En via je uiterlijk en het najagen van het schoonheidsideaal is dat één van de dingen geweest die we deden. Dus je kan het plaatsen, je kan het in perspectief plaatsen, maar je kan daardoor ook zien, dat is niet de manier.

En dat is dus ook niet waar ik het dan voor wil doen. Wat niet wegneemt dat gewichtsverlies legitiem is, omdat jouw lijf van jou is. Punt.

Punt. En als de redenen kloppen en je gaat dat overeten opruimen, en je komt dan al die klachten tegen die samenhangen met die ongelijkwaardige positie van de vrouw in de maatschappij, dan kan het je bolsteren. Kan je voelen, wat ik hier doe is voor mezelf. En niet omdat ik door de ogen van een ander bewonderd kan worden, geliefd kan worden, aantrekkelijk kan zijn en daarmee de gunfactor win.

Ik weet nog, ook toen ik deze cursus maakte, Body Empowerment, over het creëren van lichamelijke vrijheid en gelijkwaardigheid, ik terugdacht aan de vele sprookjes die mij als kind werden voorgelezen waarin voortdurende schoonheid van een prinsesje werd benadrukt.

En er was dat moment waarop ik voor het eerst hoorde dat ze de schoonste van het land was en mijn eerste associatie was. Wordt ze zo vaak gewassen dan?

En de schoonste van het land? En hoe weet je dat ze de schoonste van het land is? Hoe wist iedereen dat? En waarom is het zo aantrekkelijk dat ze frisser gewassen is dan alle andere mensen in het land?

En het duurde natuurlijk niet lang voordat ik leerde. Oh, ze is zo mooi, ze is zo mooi, ze is zo mooi, ze is zo mooi. En iedereen bewondert dat. Mensen spreken een wens voor haar uit en mensen komen naar haar wiegje toe om te kijken hoe mooi ze is. En de prins wil haar redden en de prins wil met haar trouwen. En dat zie je terug in de bewondering van de Victoria’s Secret Models. De schoonheid en de invloed die schoonheid dan geeft, de bewondering die schoonheid oogst, waarmee de groep je dan accepteert en vanuit die acceptatie heb je invloed.

Want vanuit acceptatie ben je veilig en is er de gunfactor en de bescherming van de groep.

En daardoor heen kunnen prikken en dat kunnen zien dus in dit hele kader van… Oké. Het is volkomen voorstelbaar dat in een maatschappelijke structuur waarin vrouwen moeten strijden voor gelijkwaardigheid, meisjes in de valkuil tuimelen van zoeken naar invloed, zoeken naar veiligheid en zoeken naar acceptatie via hun uiterlijk is volkomen voorstelbaar.

Het is ook de zwakste stap die ze kunnen zetten.

Want je kan daar niet op die plek creëren waar je naar verlangt, omdat het je afhankelijk maakt van de omgeving. In het opruimen van overeten kom je bij de bron, kom je bij die klachten uit die je hierin de invloed, de macht laten ontwikkelen waar het werkelijk over gaat en waar die macht ook bestendig kan zijn. Jou kan dragen, een leven lang. En je kan helpen om te navigeren in dit leven zonder jezelf de hele tijd tekort te doen vanuit people pleasen, of te rigide te zijn en te dominant omdat je het vanuit een vechtpositie benadert.

Of al door te blijven twijfelen aan je eigen capaciteiten en je eigen kunnen, ook al loop je continu op je tenen in perfectionisme. Of jezelf saboteert in je succes. Wel iemand mogen zijn die altijd streeft naar iets fantastisch, maar het nooit echt mogen bereiken omdat je zo bang bent dat je kop eraf gaat. Ik vind dit een prachtig perspectief. Heel krachtig. En zo goed voor vrouwen om hierin via die relatie met eten, via het opruimen van overeten, onder die motorkap te kunnen kijken en te zeggen. Ah, oké, nu zie ik, nu zie ik waar het bij mij allemaal over gaat en waar het bij mijn moeder allemaal over ging.

Ik kan het plaatsen in dat bredere perspectief, in dat maatschappelijke perspectief, dat patriarchale perspectief.

En mannen lijden ook onder het patriarchaat op een andere manier. Dus ik zeg daar niet mee. Dat overeten is typisch iets alleen waar vrouwen last van hebben binnen dat patriarchaat, mannen ook. Maar van oudsher is het wel steeds die prinses waar we het over hebben die de schoonste van het land is. Ik moet die Victoria’s Secret mannen met vleugels nog zien lopen.

Je kent me. Ik moet er altijd weer grappen over maken om het weer wat lichter te maken. Maar ik hoop dat dit je inspireert. Ik hoop dat je voelt. Oh ja, stik! Inderdaad, ageren tegen het schoonheidsideaal is één ding. Je daarvan distantiëren, het doorzien, zien dat het je alleen maar verzwakt en dan uit mogen komen bij en wat wil jij? Jouw lijf is van jou. En als je last hebt van overeten en je wil het opruimen, kom je heel mooi uit bij het bouwen van jouw macht. En de reden waarom je gewicht wilt verliezen is waardevol om naar te kijken en te zien of je in die valkuil bent gestapt, van denken dat het je invloed gaat geven, denken dat het je zelfverzekerd gaat maken. Wat je zelfverzekerd gaat maken is het opruimen van die klachten.

Dat opruimen van het overeten.

En dan nog steeds mag je zeggen, en ik vind een plattere buik mooier. En dat dat idee is beïnvloed door het schoonheidsideaal, ja, ongetwijfeld. Er zal ook iets in zitten wat samenhangt met wanneer jij je lekker voelt in je lijf. Maar er is niemand die dat voor jou mag invullen. Het is niet gezegd dat als je zwaarder bent, jij je niet lekker kan voelen in je lijf. Jij bepaalt wat je mooi vindt. Jij bepaalt wat voor jou lekker voelt.

En niemand die voor jou kan invullen of het oké is dat je gewicht wilt verliezen of niet. Oké, ik hoop dat dit je inspireert. Ik vind het zelf een prachtig onderwerp. En ik ben er volgende week weer. Tot dan!