Aan de ene kant wil je niets liever dan goed voor jezelf zorgen; puur en gezond eten, niet te veel en wachten tot je honger hebt. Dat is met bewuste uitzonderingen je ideaal. Maar aan de andere kant zijn er ook momenten (soms dagelijks) waarop je geen boodschap hebt aan dat ideaal, ook geen honger en toch wilt eten. Het zijn de momenten die je als moeilijk omschrijft omdat je daar je ideaal niet kan oproepen of voelen. Je wilt dat ook niet. Je wilt eten en daar verder niet over nadenken. Dit ‘uitchecken’ zoals ik dat noem, zit je in de weg en ik geef je de oplossing in deze aflevering Met liefde aan tafel.
Je luistert naar Etenslessen, de podcast met Marjena Moll en dit is aflevering 238. Je luistert naar Etenslessen, de podcast over afvallen zonder dieet en het creëren van een geweldige relatie met eten. Mijn naam is Marjena Moll. Ik ben je coach en ik introduceer je graag in mijn Etenslessen waardoor je ontdekt hoe je afvalt zonder dieet. En een fantastische relatie met eten creëert. Laten we beginnen.
Hallo, hoe is het? Hoe gaat het met je? Luister, Ik ga op dit moment door zo’n stroomversnelling van ontwikkeling. Ik ga je er niet nu, niet in deze aflevering, maar binnenkort wel alles over vertellen, want het is echt, er gaat een wereld voor me open. Ik ben op dit moment zoveel aan het ontdekken over mijn manier van werken en de parallellen tussen overwerken en overeten. En het is alsof ik een geheime deur heb ontdekt in het huis van mijn leven waarachter een hele nieuwe wereld schuilt waarvan ik het bestaan niet kon vermoeden.
Ik heb zo ontzettend veel plezier met mezelf. Het is echt fantastisch en ik wil het heel graag ook voor jou toegankelijk maken. Dus ik kom daar zeker nog op terug. Als jij soms last kan hebben van te veel werkdruk die je zelf oplegt en misschien al allerlei tools hebt uitgeprobeerd om efficiënter te werken, om meer discipline in je werk te creëren of om jezelf tijdig af te remmen zodat je niet overwerkt, je werk op je werk te laten, al dat soort onderwerpen. Daar ga ik je bij helpen en daar kom ik nog op terug.
In ieder geval kan ik je alvast vanaf de andere kant vertellen dat het zoveel leuker kan, zoveel beter kan en je hoeft niet beter te worden in plannen om het voor elkaar te krijgen. Dus voor al die mensen die zeggen het zit hem in dat plannen en ik doe daar zo mijn best op, maar het wordt maar niet beter. Ik denk niet dat het daar vandaan komt en dat je daar de oplossing gaat vinden.
Maar oké, hold the thought, ik kom daar nog op terug. Wat ik in deze aflevering met je wil bespreken is iets heel anders en dat gaat over jezelf kunnen begeleiden in moeilijke momenten. Wat ik zo frustrerend altijd heb gevonden aan de dieetcultuur, aan de cultuur van gewichtsverlies, is dat die cultuur altijd alleen maar uitgaat van dat verlangen wat je hebt om goed voor jezelf te zorgen. En dat wordt verder aangezwengeld. Voel je licht, voel je energiek, voel je bruisend. Zorg voor je gezondheid. En in de podcast die ik volg gaat het nu veel over healthspan en lifespan.
Zodat je van de jaren die dan allemaal nog voor je liggen ook echt veel plezier hebt. Allemaal heel waardevol. Alleen wat daarin vaak niet wordt meegenomen, niet wordt besproken, is de tegenstrijdigheid die in onze menselijke ervaring bestaat. Namelijk dat je aan de ene kant al die mooie dingen wil. Je wilt heel erg graag goed voor jezelf zorgen, puur en gezond eten en misschien ook alleen als je honger hebt en daar heel bewust je uitzonderingen voor kunnen kiezen. Dat is wat de meeste mensen zeggen, wat ze het allerliefste willen. Goed voor mezelf zorgen, eten kiezen waar ik energie van krijg. En naar mijn lichaam luisteren. Ook niet te veel eten.
Op tijd stoppen met eten. En bij uitzondering, als ik daar echt bewust voor kies, dingen eten waarvan ik weet, oké, dit doe ik echt voor de gezelligheid of omdat het een speciaal moment is, maar niet omdat ik gewoon moe ben en overprikkelt. Dat. Maar aan de andere kant zijn er ook momenten, soms dagelijks, waarop je geen boodschap hebt aan dat ideaal, ook geen honger en toch wilt eten. En puur en gezond boeit je op dat moment niet. Die tegenstrijdigheid begreep ik vroeger niet van mezelf.
Als je het maar graag genoeg wilt, dan lukt het je ook. Dus als het je niet lukt, heb je blijkbaar te weinig wilskracht, te weinig discipline. Je moet gewoon harder je best doen. En de boodschap die ik daaruit filterde was, die kant in mij die gewoon zo graag goed voor mij wil zorgen, waarin ik zo graag gezond wil zijn en gewicht wil verliezen, die moet ik gewoon heel erg aanzetten en met wilskracht bij mezelf afdwingen, zodat ik die andere kant, die momenten waarop ik helemaal geen boodschappen heb aan dat ideaal, kan domineren. Die momenten, die moet ik bevechten. Daarin moet ik mijn verlangen naar eten gewoon bevechten. Want dat is die wilskracht waar het dan steeds over gaat. Het gewoon graag genoeg willen. Dus die kant in mij die geen boodschappen heeft aan gezond, eten en afvallen, die moet ik met mijn wilskracht bevechten.
En als jij datzelfde pad hebt bewandeld, dan weet je wat daarmee gebeurt. Dat bevechten van je verlangen naar eten als je geen honger hebt. Het bevechten van je verlangen naar ongezond eten maakt dat verlangen alleen maar groter. En dus denk je, oké ik moet er dus gewoon nog meer kracht op zetten, nog meer wilskracht tegenaan smijten. En daarmee ontdekte ik, zag ik op een gegeven moment duidelijk, dan blaas ik alleen maar zuurstof naar de vlammen van dat verlangen. Dat verlangen wordt alleen maar groter. Het werkt niet. En het geloof in het idee dat het een wilskrachtkwestie is, heeft me jaren van mijn leven gekost.
Want hoe kon het nou dat ik aan de ene kant zo graag gewicht wilde verliezen en goed voor mezelf zorgde, en aan de andere kant totaal niet en alles eten wat los en vast zit. Ik ben daar niet alleen in geweest, want de deelnemers in Etenslessen en jij misschien ook, herkennen die tegenstrijdigheid. En in zo’n moment dat je kan herkennen, ik heb nu geen honger, en toch verlang ik naar eten, werkt wilskracht dus niet, maar wat dan wel?
Als je in mijn programma zit dan weet je dat de conversatie die we hier vaak over voeren en wat er in de coaching dan vaak aan bod komt, is dat vermogen om je rot te kunnen voelen. Zonder dan te eten, zonder dat te manipuleren en op te lossen met eten. Of het gevecht aan te gaan met je verlangen naar eten. En dan hoor je mij zeggen, dat stoppen met overeten komt vaak neer op goed worden in je rot voelen. En dat was wat ik zelf op dit pad tegenkwam.
Ik vond het zo knetter moeilijk om bij mezelf te kunnen blijven als ik een last had van gevoelens van ongemak. Ik wilde daar zo graag aan ontsnappen. En ik hoorde mezelf dan denken, ja, je wil je gewoon niet rot voelen. Blijkbaar vind je dat zo moeilijk. Dit is weer een variant van je rot voelen. Dat was even het woord wat ik eraan hang, waarmee ik het allemaal samenvat of onder één paraplu kon vangen.
En dat kunnen allerlei verschillende gevoelens zijn en het zijn er nogal wat als je kijkt op het spectrum van wat je zou bestempelen als een negatieve of lastige emotie.
En wat je gewend bent misschien ooit te doen, is dan uit te checken met eten. Niet meer te willen voelen, niet meer bij jezelf te willen zijn en dat met eten uit de weg gaan. Eten haalt daarmee de druk eraf van dat moeilijke moment en je trekt je als het ware terug op een eiland van genot waar je jezelf dan even kan vergeten en die negatieve gevoelens die er zijn kan vergeten.
En weten dat je dat niet met wilskracht kan oplossen, omdat je merkt dat dat de druk alleen maar verhoogt. Dat negatieve gevoel wat er dan al is, raakt verder uitvergroot omdat je ook nog het gevecht aangaat met je verlangen naar eten en daar misschien ook oordelen over hebt. En je verlangen naar eten wordt groter. Dus stoppen met overeten, ontdekte ik, is een zachte vaardigheid. Het is je vermogen om in zo’n moment bij jezelf te blijven en dat ook te willen.
Want bij jezelf blijven kan alleen vanuit vrijwilligheid ontstaan. Als het niet vrijwillig gebeurt, als je jezelf als het ware op een stoel plant en zegt je zingt het maar uit, dan ga je zoveel ongemak voelen dat zodra je van die stoel opstaat, je verlangen om te eten direct er weer is. Het zakt niet. Het zakt gewoon niet dat gevoel. En dat kan dan een hele dag of een hele avond of dagen duren waarin je dat blijft plagen. Dus bij jezelf willen blijven kan alleen vanuit vrijwilligheid ontstaan.
Je houdt die ruimte om bij jezelf te willen blijven en te onderzoeken wat je nou eigenlijk voelt en wat dat zo lastig maakt om in een moeilijk moment bij jezelf te blijven, die ruimte hou je met liefde voor jezelf vast.
En daarmee bestaan er dan op dat moment twee dingen naast elkaar. Jij in je moeilijke moment, met het gevoel wat je lastig vindt om bij te blijven, daarbovenop mogelijk je verlangen naar eten, en aan de andere kant de liefde waarmee je dat omringt en zegt ja, dit is lastig voor je, Dit is lastig voor je en ik help je. En die compassie, die liefde, die maakt dat je binnen die ruimte de vaardigheid kan ontwikkelen van bij jezelf blijven in zo’n moeilijk moment. En dat ook wilt. Want in liefde wil je blijven. Toch, je blijft alleen bij je partner, omdat je van je partner houdt. Je blijft bij je kind ook als het moeilijk is, omdat je van je kind houdt. En dat geldt ook voor jezelf.
Je blijft bij jezelf als je liefde voelt. In liefde wil je blijven. En daarmee is het opruimen van overeten een soft skill, een zachte vaardigheid. Ik heb zo vaak mensen die coach horen zeggen, weet je, ik ben een ontzettende doorzetter, ik ben heel krachtig, Ik kan veel voor elkaar krijgen op discipline. Ook als ik sport ben ik een enorme doorzetter. Maar het gekke is, met eten en niet willen overeten, werkt die kracht niet. Dan wordt mijn verlangen naar eten alleen maar groter. En dat is precies de gedachte die ik zelf, de ontdekking die ik zelf jaren geleden deed.
Ik kan zo bijten, weet je wel. Mij vast bijten als ik voor een examen moest leren, iets moeilijks moest overwinnen. Moeilijke stof doorwerken waar ik echt moeite mee had. Toch doorzetten. Moe zijn in een wedstrijd die ik speelde. En te maken hebben met een tegenstander die duidelijk sterker was en ingemaakt worden en dan toch elke keer helemaal voor de sprint gaan om te kijken of je de bal kan winnen. Doorzetten.
Doorzetten. Dat tandje erbij. Ook op de moeilijkste momenten. En met eten lukte dat niet. Met diëten lukte dat niet. Met diëten werkte het averechts, totdat ik het op een gegeven moment voor mijn gevoel helemaal kapot had gelijnd, Zodra ik dacht aan morgen begin ik, kreeg ik al een eetbui. Als jij dit herkent, weet dan dat het hier dus om een zachte vaardigheid gaat. Stoppen met overeten, het opruimen van overeten is een soft skill.
En we hebben zo’n moeite met het woord liefde. We hebben moeite met het woord liefde, omdat het lijkt alsof we daarmee niet echt kunnen winnen. Niet echt gaan krijgen wat we hebben willen. Terwijl we in films, dat vind ik zo fascinerend hieraan, in films, heldenfilms, de hele Marvel reeks, kun je zien dat we altijd een supporter zijn van het goede. Je hebt het kwaad en je hebt het goed. En de held is het goede. Voor de held willen we juichen, de held moedigen we aan.
Uiteindelijk wint het kwaad niet. Liefde wint, liefde overwint alles. En we worden er blij van als we daar naar kijken omdat we het herkennen. Omdat we ook in liefde willen geloven. En in je relatie met eten kan ik zeggen, na al de jaren dat ik dit werk doe, zodra iemand onvoorwaardelijke liefde voor zichzelf ontwikkelt, is dat probleem met eten zo goed als opgelost. Dus wat betekent dat? Als je die ruimte voor jezelf kan vasthouden met liefde, waarin je jouw ongemak kan tegenkomen, dat willen ontsnappen aan jezelf, het tegenkomen van een moeilijke emotie. Als je die ruimte voor jezelf kan vasthouden met liefde en dan ook onvoorwaardelijke liefde, waar je niets voor terug wilt, dan kun je bestuderen wat er is en daar je draagvlak voor vergroten. Je draagt kracht voor opbouwen.
Daar waar die er nu misschien nog helemaal niet is. En dit heb je nodig. Je bent een complex wezen. En je bent van nu, maar je bent deels ook dierlijk en oer. Je bent hormonaal en neurologisch en je hebt een unieke combinatie van darmflora.
En je bent omringd door een cultuur met een schoonheidsideaal. Je hebt gevoelens en verlangens die je moeilijk vindt om te doorvoelen. En daarbij heb je jouw waarneming en interpretatie van de werkelijkheid en jouw cultureel gevormde ideeën over wie je denkt dat je moet zijn in je werk en relaties. En deze context en deze complexiteit kun je onmogelijk met wilskracht oplossen. Kun je onmogelijk met een dieet en punten en menu’s en tabellen aanvliegen en krijgen op de plek waar je het hebben wil.
Deze complexiteit vraagt om een liefdevolle ruimte waarin je kunt bestuderen wat nou wat is. En dat betekent dat je wilt openstaan voor een dieper contact met jezelf, juist in moeilijke momenten. En ik geloof in jouw vermogen dat je dat kan. Ik geloof dat je in staat bent om jouw relatie met eten beter te gaan begrijpen. Dat je in staat bent om overeten op te ruimen, de oorzaak van overeten kan opruimen. En dat wat je nu misschien nog herkent als een eetprobleem, kan omzetten in iets wat je een fijne relatie met eten noemt.
Zodat je dit onderzoek kan doen, deze diepgang kan vinden in jezelf in relatie met jou, daar waar eten nu nog je uitvlucht is. Het middel waarmee je de spanning eraf haalt, de lading eraf haalt. Je kan terugtrekken op een eiland van genot en jezelf vergeten. Hier, hier gebeurt het. En ik wil je helpen om deze liefde, deze onvoorwaardelijke liefde te verkennen, om dit pad te verkennen en hier kennis mee te maken. En daarom heb ik een tool voor je gemaakt, met liefde aan tafel.
Het is een geleide meditatie en je krijgt hem van mij cadeau, zodat je dit kan gaan verkennen, hiermee kan gaan kennismaken. Want ik weet dat als je dit doet, als je hier stappen in zet, het een verschil gaat maken in jouw relatie met eten. Die gaat tot ontwikkeling komen. En ik ben zo blij dat ik dit voor je heb gemaakt en dat je dit kan gaan verkennen. De volgende stap voor jou is om die meditatie aan te vragen. Je vindt hem op mijn website. Je kunt hem ook aanvragen via social media. En dan krijg je hem van mij cadeau.
Die is echt cruciaal. Bekijk die. Ik leg aan je uit wanneer die meditatie voor je kan werken en wanneer die zijn doel mist. Dat is een toelichting op het verschil tussen voorwaardelijke liefde en onvoorwaardelijke liefde. Zodra je een liefdevolle ruimte voor jezelf vasthoudt, om al deze stukken van jezelf te verkennen en een moeilijk moment te verkennen en daarbij te blijven, maar daarvoor terug wilt dat je daarna niet overeet, daarvoor terug wilt dat je verlangen naar eten dan weg is, dan bied je voorwaardelijke liefde aan en dat werkt niet. Want dat voel je. Je voelt dat er een agenda is.
Je voelt dat je er iets voor terug moet geven, namelijk dat je er een prestatie voor moet leveren. Dat je er iets voor moet kunnen laten zien daarna. En dan kan het niet werken. Download die meditatie, ja? Kom hem halen. Ik ben ontzettend benieuwd wat hij je oplevert. En ik twijfelde dus als ik je vertelde over de titel met liefde aan tafel of afvallen in 10 minuten per dag. Ik heb jullie op social media gevraagd. Wat spreekt je aan? Wat zou je ervan vinden? En nou, het is duidelijk.
Maar er is één misverstand over die liefde. En dat is het idee dat liefde betekent dat je met zo’n zachte hand probeert een ontwikkeling door te maken dat er eigenlijk niks voor je verandert. Want alles dek je toe met het is een proces, ik wil zacht voor mezelf zijn. Maar liefde, de kracht van liefde is dat je alles in de ogen kan kijken. Juist in liefde kan je alles in de ogen kijken. Dus dat is een heel cruciaal verschil. Daarmee is liefde juist zo effectief, omdat je je daarmee zo beschermd voelt dat je echt eerlijk kan zijn tegen jezelf.
Alles aan kan kijken. Niks hoeft te vermijden, want er is geen oordeel over. Dat is de superpower die liefde is. En dat is iets heel anders dan alles met de mantel der liefde bedekken wat een vorm is van vermijden. Juist moeilijke dingen niet niet tegen willen komen.
Dat wat jij werkelijk wilt, die twee verlangens, dat goed voor jezelf kunnen zorgen, je gezond voelen, vitaal voelen, gewicht verliezen. En aan de andere kant dat verlangen om uit te checken bij jezelf weg te gaan. Als je die verlangens bij elkaar kan krijgen en daar heb je onvoorwaardelijke liefde voor nodig, daar heb je een oordeelvrije ruimte voor nodig, zodat je dat kan ontdekken waar dat uitchecken over gaat. Dat maakt het veilig voor je om alles aan te kunnen kijken. Dat is iets heel anders dan erbij uit de buurt blijven en er met de mantel der liefde, lees, hoor, verwaarlozing overheen stappen en zeggen ja maar vandaag is gewoon even niet de dag daarvoor. Dit is gewoon even een moeilijke dag. Ja maar vandaag heb je het druk of ja maar daar is nu even geen tijd voor. Komt wel. Dat is wat anders.
Dat is geen liefde. Ja? Oké. Ik kan niet wachten om van je te horen wat het je brengt, wat het je oplevert. Download die meditatie en ga daarna met liefde aan tafel.