Afl. 215 Een nieuwe benadering voor blijvend gewichtsverlies.

Deze week in aflevering ‘een nieuwe benadering voor blijvend gewichtsverlies’, geef ik een kijkje in mijn toolbox als coach. Ik heb die recent uitgebreid met een nieuwe ingang naar gedragsverandering die verrassend goed blijkt te werken.

Ik vertel je graag welke ingang dat is zodat je daar zelf ook mee kan experimenteren en meer mogelijkheden ziet voor het creëren van blijvend gewichtsverlies. Er zijn altijd meerdere wegen naar Rome! De weg die ik nu heb ontdekt is fascinerend en zowel voor mijzelf als de deelnemers in mijn programma heel toegankelijk en bijzonder effectief. 

---

Wat je ontdekt:

• Een nieuwe, effectieve ingang naar blijvend gewichtsverlies.
• De theorie van R. Schwartz over internal family systems.
• Hoe je met behulp van deze theorie het opruimen van overeten gemakkelijker maakt.

---

 

Transcript Afl. 215 Een nieuwe benadering voor blijvend gewichtsverlies.

Je luistert naar Etenslessen, de podcast met Marjena Moll en dit is aflevering 215. Je luistert naar Etenslessen, de podcast over afvallen zonder dieet en het creëren van een geweldige relatie met eten. Mijn naam is Marjena Moll. Ik ben je coach en ik introduceer je graag in mijn Etenslessen waardoor je ontdekt hoe je afvalt zonder dieet en een fantastische relatie met eten creëert. Laten we beginnen.

Hallo, hoe is het? Hoe gaat het met je? Ik ben ongelooflijk enthousiast over een ontwikkeling die ik doormaak in mijn coachvaardigheden en ik vind het interessant voor je om je eens mee te nemen in mijn coachperspectief op overeten, omdat soms juist door met jou erboven te gaan hangen en jou mee te laten kijken vanuit mijn professionele lens op overeten, je soms ook jezelf juist gemakkelijker begrijpt.

Stel dat je bij de orthodontist komt en je bent een kind en je wilt je tanden recht hebben. En die orthodontist gaat eens aan jou uitleggen hoe zijn vak werkt. Dat kan het voor jou ineens gemakkelijker maken om te begrijpen wat er gebeurt in je mond. Gewoon die andere positie die je inneemt en het leek me leuk om jou eens mee te nemen in mijn coachperspectief, op mijn vak. Omdat het voor jou daarmee juist gemakkelijker ook kan worden om jouw eigen ingang te vinden in het begeleiden van jezelf.

En waarom ik nou zo enthousiast ben is omdat er een ontwikkeling gaande is daarin. Voor mezelf en ik ben er heel enthousiast over.

Zoals je weet, vind ik mijn vak echt waanzinnig leuk omdat het zo’n praktisch vak is.

Omdat je met coaching je altijd concentreert op wat zich afspeelt in het hier en nu en de overkoepelende vraag binnen het kader van overeten is natuurlijk de vraag: hoe begeleid ik mezelf in dit leven zonder overeten?

Dat is dat is de puzzel die je gelegd wil krijgen voor jezelf.

En dat is de puzzel die ik mijn klanten help leggen en de puzzel die ik ooit voor mezelf moest zien te leggen. Hoe begeleid ik mezelf in dit leven zonder overeten. En alle lessen die ik daarin tegenkwam noemde ik Etenslessen.

En die titel, die hielp mij, dat label wat ik eraan gaf, de naam die ik eraan gaf, hielp mij om te zien: hey Marjena, het is balen voor je als je overeet, maar er zit altijd een les in. Er zit altijd goud in. Er gaat hier niets mis. Dit overeten komt je iets brengen, het komt je iets vertellen.

En wat er nu in mijn ontwikkeling gaande is als coach, is dat ik heb ontdekt dat aandacht geven aan delen in jezelf die onvolwassen zijn, daarin het gemakkelijker kan maken, het opruimen van overeten gemakkelijker kan maken. En ik heb nooit zoveel willen doen met het innerlijk kind. Omdat ik daarin toentertijd zag: oh maar zo wordt het heel moeilijk om greep op jezelf te krijgen. En dat was omdat en ik weet niet meer wanneer dit was, maar het was jaren geleden dat ik ooit een klant had, ik denk ergens in 2013, 2014, 2015 max zoiets, een klant had en die zei ja, ik kan niet stoppen met overeten, want mijn innerlijk kind wil dat steeds en mijn innerlijk kind wil aldoor, ik weet het niet, hagelslag eten en ik heb geen grip op dat kind.

En ik wilde niet mee in dat kader omdat ik dacht: ho ho, wacht even, wacht even, jij bent hier degene die alle touwtjes in handen heeft.

Ik wil dat jij jezelf ziet als degene die haar doelen realiseert en haar gedragsverandering realiseert. En er zit hier verder niemand anders bij. Want als er denkbeeldige anderen bij zijn die ik niet kan coachen en waar jij geen invloed op hebt, dan stap ik mee in het idee dat er dus niks aan te doen is, dat je geen kant op kan. En dus hield ik dat af.

Ik hield het ook af als het ging om ‘ik overeet omdat ik in een vorig leven zo’n honger heb gehad en er toen een voedselgebrek was.’ Dat was iets waarvan ik ook dan dacht: oh nee, wacht, stop, coachen is iets van het hier en nu. En als ik je ook moet coachen op iets wat in een vorig leven is gebeurd, waar we niets aan kunnen veranderen, dan stap ik ook mee in een kader waar we dan niet bij kunnen of waar jij zelf niet bij kan.

En hetzelfde dacht ik ook als het ging om andere dimensies.

Ik weet niet, noemen ze het de vijfde dimensie, dan voelde ik diezelfde weerstand en dacht ik: ho, ik vind die wereld, die 3D wereld waarin we leven, die vind ik al complex genoeg. Gewoon het hier en nu. Vandaag. Jij met jezelf, in jouw eigen gezelschap. Dat is de realiteit waarmee we werken.

En ik denk dat dit samenhing met het niveau wat ik toen had als coach. Dus de toolbox die ik had en de mogelijkheden die ik had en het vertrouwen wat ik had in mijn toolbox en in mezelf en in het kader waarbinnen ik mensen hielp. En ik voelde toen nog buiten dat kader van hé, dit ben jij.

Andere dimensies, vorige levens, een innerlijk kind.

Ik heb daar de tools niet voor, ik kan er niks mee. En dus wilde ik niets doen met dat kader. Het kader waar ik mee werkte en het enige kader waar ik mee werkte tot voor kort is het kader van: overeten is iets van het brein. Een deel van jouw brein vindt eten altijd een goed idee. Zodra je eten ziet, ruikt, hoort, is er een impuls die zegt: hey, hier is een kans om overleven gemakkelijker te maken. Om je kans op overleven te vergroten. Eet.

Wat me heel erg hielp met deze abstractie is dat je daarmee de schaamte, dat stigma wat op overeten zit, namelijk dat het iets van persoonlijk falen is en wilskrachtkwestie en jij hebt gewoon te weinig wilskracht. Je bent een slappeling, je hebt te weinig discipline en als je echt graag zou willen afvallen, dan doe je het wel. Dus je wil het gewoon niet graag genoeg. Dat hele stigma, daarvan zag ik met dat kader van het brein ineens een enorme opening om alle schaamte en schuld eraf te halen.

Dit overeten is iets van het brein.

Jouw brein heeft een afslag genomen, een patroon van overeten aangeleerd. En zodra je begrijpt hoe je je brein weer in het spoor kan krijgen wat jij wilt, verdwijnt dat overeten als sneeuw voor de zon. En door het zo te abstraheren is het niet jouw persoonlijke tekortkoming. Je kunt je ego er buiten laten. Je kunt je persoonlijkheid, je mores er uit laten. Het is iets van het brein.

Er is niks mis met jou. Jouw brein heeft een patroon ontwikkeld waar jij last van hebt. En nu ga je leren hoe je je brein begeleidt om in het juiste spoor te komen. En dat kader werkt als een trein.

Het is een verademing.

Zeker ook omdat de kerk ooit van overeten een zonde heeft gemaakt, een hoofdzonde. Een van de zeven hoofdzonden is vraatzucht, waarmee van overeten een morele kwestie werd gemaakt.

Maar overeten is geen morele kwestie.

Het is iets van het primitieve deel van je brein, het deel van je brein waar je normen niet leven. Die twee hebben niets met elkaar te maken. En dat kader heeft enorm voor mijzelf gewerkt en ook enorm voor mijn klanten. En dat doet het nog steeds. Het abstraheren en het wetenschappelijke stuk pakken van hoe werkt die neocortex? Het deel van mijn brein waarmee ik leer en kennis bestudeer en doelen stel en mezelf van A naar B help in relatie tot het deel van mijn brein wat emotioneel is, wat impulsief is, wat meer in contact staat, ook met mijn zenuwstelsel, met mijn vechten-vluchten respons.

Al die delen van het brein als je daar een heel rudimentair rudimentair begrip van krijgt, dus een heel basaal begrip. We maken het simpel toegankelijk, dan kan je jezelf zo goed helpen en komt er zoveel van die schuld en schaamte vanaf en kan je gewoon lekker aan de slag met jezelf. Wacht even, dat wil ik er nog naast zetten. Als je je realiseert dat gevoeligheid voor snelle suikers ook iets van het brein is, een neurologische kwestie en niet iedereen in dezelfde mate gevoelig is voor snelle suikers. De één gaat daarvan aan als een kerstboom, zoals ik, en een ander niet. En als je ook dat begrijpt, ook dan valt er veel van dat idee van persoonlijk falen weg.

Zoals dyslexie ook geen wilskrachtkwestie is.

Als je maar graag genoeg zou willen lezen, zou je het gewoon vloeiend kunnen doen. Oh wat doet dat pijn toch, als je dat tegen iemand zou zeggen met dyslexie of tegen jezelf zou zeggen als je dyslectisch bent. Als je echt graag zou willen lezen, dan zou je het gewoon kunnen, zou je het gewoon vloeiend kunnen. Het is een wilskrachtkwestie. Nee, het is hoe je gebakken bent. Het is hoe je bedraad bent. Dat is zo met dyslexie. Dat is zo met dyscalculie. Wat ik heb, die rekenblindheid. Dat is hoe je bedraad bent. En er staan weer hele mooie, prachtige kwaliteiten tegenover. Zo is het ook met die snelle suikers.

Dus binnen het kader van de wetenschappelijke benadering, het abstraheren, het niet meer zo persoonlijk maken, maar overeten zien als iets van het brein wat jij leert begeleiden, helpt enorm. En ik sta daar nog steeds volledig achter.

Maar daar is ook iets heel opwindend naast gekomen.

Denk dat het een goed half jaar geleden is, misschien iets langer dat ik geattendeerd werd op het werk van Richard Schwartz. Hij is, geloof ik, psycholoog, een wetenschapper die een theorie heeft ontwikkeld die hij Internal Family Systems noemt. En binnen de theorie van Internal Family Systems zegt hij: als je opgroeit en dingen meemaakt waar je op dat moment je niet goed toe kan verhouden, dan is dan een trauma.

Een vorm van trauma die niet de klassieke vorm van trauma is zoals ik die in de jaren tachtig leerde. Trauma is een incident, een eenmalige, extreem ernstige gebeurtenis waar je geen hulp bij kreeg. Die vorm van trauma, daarvan is de definitie inmiddels verbreed en zeggen we: je kunt ook opgroeien in trauma en dat heet dan ik geloof ik systemisch trauma. Ik ben de naam even vergeten.

Maar dan is er meer sprake van een generieke toestand, een algemene toestand waarin je opgroeit, waarin er ook onvoldoende begeleiding is bij de dingen die je meemaakt.

En binnen die veel bredere definitie van trauma kan je dan dus opgroeien terwijl jij alleen bent met situaties waar je je niet toe kan verhouden en niet mee bent geholpen. Wat Richard Schwartz daarover zegt is: die toestand waar je toen in was, waarin je die dingen meemaakte, die kunnen binnen jouw eigen interne systeem bevroren raken in de tijd.

En dan komen we uit bij het innerlijk kind.

Dus de leeftijd die je had waarop je overeten bent gaan ontwikkelen. Misschien in reactie op extreem perfectionisme of extreem people pleasen, wat weer een reactie was op de situatie waarin je je bevond, waar je je niet toe kon verhouden en niet mee werd geholpen en in die zin traumatisch voor je was. Dat deel in jou is bevroren in de tijd, is zijn theorie.

En wat hij zegt daarover is dat je jezelf nu kan helpen om dat deel van jezelf wat bevroren is in de tijd alsnog tot wasdom te brengen. Dat doe je door dialoog. En binnen zijn Internal Family Systems. Ik heb een boek van hem gelezen wat hierover gaat: No Bad Parts. Geen slechte delen, heet dat boek. Ik ben het gaan lezen. Maar ik vond het systeem wat hij omschrijft in hoe dat deel van jou wat niet tot wasdom kon komen, wat bevroren is in de tijd, hoe dat is afgeschermd door andere delen in jezelf. Dat systeem wat hij daarin beschrijft vond ik op een gegeven moment zo complex worden. Er zijn delen die delen van delen beschermen om allemaal dat bevroren deel, dat kind deel af te kunnen schermen, de verwonding af te kunnen schermen.

Ik vond het heel passend voor therapie. Het wordt ook in de psychotherapie heel veel gebruikt.

Er is geloof ik een run op zijn lessen en op zijn opleiding. Binnen therapie vind ik dat heel passend. Voor coaching en zelfcoaching vond ik het te complex en heb ik het beperkt, de manier waarop ik er nu zelf gebruik van maak, heb ik het beperkt tot het idee, dat je een innerlijk kind hebt wat met bepaalde ideeën niet geholpen is.

Bijvoorbeeld als je rond je elfde erg in perfectionisme bent gestapt, erg in people pleasen bent gestapt.

Ik verzin nu maar iets. Waarvan je nu kan zien als volwassene: ik ga daardoor altijd over mijn grenzen. Wat ik ook doe, het voelt nooit als goed genoeg. Elk steekje wat ik laat vallen wordt altijd uitvergroot en het is zo vermoeiend om zo te leven dat ik overeet om mezelf daar een time out van te kunnen geven. Dus dan kun je zien hey, dat kind van mij van een jaar of elf wat toen zo op haar tenen is gaan lopen of toen zo op zijn tenen of de tenen is gaan lopen doet dat nog steeds. 

En het zit als het ware zoals Richard, ik ga daarin met hem mee in, in die theorie die ik dan van hem aanneem. Dat deel dat kind in mij zit bevroren in de tijd, maar ik kan het gaan helpen om alsnog tot wasdom te komen. Waarmee dat gedrag zal verdwijnen. Ik dat gedrag kan ontgroeien.

Dat ik dit zo waardevol vind is omdat we vaak vanuit ons volwassen zelf dit gedrag alleen maar afkeuren. En ervan besluiten: ik moet hier gewoon eens mee ophouden.

Ja, ik moet inderdaad mijn grenzen beter bewaken. Ja, ik moet ook niet overwerken.

Ik moet me beter houden aan mijn planning. Ik moet mijn timemanagement beter onder de knie krijgen. Hoeveel boeken zijn er niet over timemanagement?

Maar als je je afvraagt waarom vind ik het zo moeilijk om mijn tijd en mijn prioriteiten beter af te schermen en af te bakenen zodat ik fijne dagen voor mezelf creëer waarin ik niet overwerk, dan kun je mogelijk heel snel en gemakkelijk zien: oh, dat komt bij een deel in mij vandaan wat een jaar of tien jaar of twaalf jaar of vijftien, wat de gebeurtenis voor jou ook is, waarin jij dat gedrag hebt ontwikkeld.

In die tijd van mijn leven kreeg ik het idee: ik moet gewoon harder mijn best doen. En als ik het nou maar perfect doe, dan word ik geprezen. Omdat je misschien merkte dat dat zo werkte. En als je het niet perfect deed, bleef je ongezien. Dat gedrag kan je nu vandaag nog steeds in de weg zitten en daar helpt geen timemanagement boekje aan. Of lieve vrienden die zeggen: bewaak je grenzen wat beter, doe een stapje terug, stop op tijd met werken. Zolang dat bevroren kind deel je nog in de weg zit, kan je daar niet zoveel mee. En wat je vaak doet als je het herkent, is dat je het alleen maar in jezelf afwijst.

‘Ja dat people pleasen, dat gaat nergens over, hou daar nou eens mee op’. Of ‘ ik moet mijn tijd ook beter indelen en op tijd stoppen met werken. ‘Wat draaf ik toch altijd door.’

Er is alleen maar afwijzing.

En wat ik zo interessant vind en zo waardevol van die theorie van Schwartz, is dat hij zegt: tot wasdom brengen. Dit deel alsnog in het Engels noemen ze het reparenting. Jij staat op als de ouder van dit kind en helpt dit kind via dialoog door het niet af te wijzen, maar er het gesprek mee aan te gaan, om die ideeën waar het ooit dat gedrag waar jij nu nog last van hebt, wat samenhangt met overeten, om die ideeën te herzien. Evalueren. Ik zit in het Engels te denken en Nederlands te praten. Ze te evalueren en tot nieuwe ideeën te komen met suggesties, geruststelling, openingen die je biedt waardoor jij als de volwassene de beslissingen kan nemen. Maar dit deel niet afwijst. Maar dit deel helpt.

Ik ben dit gaan toepassen op mezelf en in mijn coaching van mijn cliënten. En ik heb gemerkt dat het heel goed werkt. Wat ik opvallend vond is dat ik in mijn coaching mijn klanten vrijwel altijd heel gemakkelijk bij de leeftijd kunnen. Dus in een coachsessie als ik ze een vraag stel over: heb je een idee? Kan je een beetje invoelen wanneer je dit voor het eerst bent gaan doen? Kunnen ze er vrijwel altijd een hele mooie gooi naar doen. Ze kunnen het eigenlijk vrij gemakkelijk beetpakken. En wat ze ook vrij gemakkelijk kunnen beetpakken zijn de ideeën en overtuigingen van de leeftijd die ze toen hadden. Dus dat bevroren deel is weliswaar onvolwassen en geremd in de ontwikkeling, maar nog wel toegankelijk vanuit je volwassen zelf.

En als ik dan weer terug ga naar de vraag: hoe leer je jezelf begeleiden in dit leven zonder overeten? Zie ik hier een hele waardevolle ingang in.

Ik sta nog steeds volledig achter die abstractie, die wetenschappelijke benadering van je brein. En wat ik zo mooi vind van coaching, zo opwindend vind van coaching en daarmee ook van zelfcoaching, want dat leer ik je in Etenslessen is dat je de ingang kan gebruiken om jezelf te begeleiden zonder overeten die op dat moment voor jou het beste werkt. Dus er is nooit één waarheid. Het is niet het innerlijk kind versus de abstractie van de breinbenadering. Er is niet één waarheid. In coaching onderzoek je alleen maar wat werkt voor jou en wat werkt nu voor jou. Wat werkt vandaag voor jou.

En daarmee is hoe rijker mijn toolbox is als coach, hoe rijker zijn natuurlijk ook de tools die ik door kan geven aan mijn cliënten. En het is zo leuk om ze daarmee dat vertrouwen te kunnen geven van: jij hebt bepaalde patronen waar je last van hebt. Er zijn triggers, er zijn gewoontes, maar er is ook een deel van jou wat daar altijd boven kan hangen. En door dat deel te verrijken met meerdere ingangen, meerdere tools, meerdere mogelijkheden om jezelf te kunnen beïnvloeden op die patronen, op die gewoonte, op die triggers. Hoe meer mogelijkheden je hebt. En daarmee is het spel nooit uitgespeeld.

Die puzzel van jezelf leren begeleiden in dit leven zonder overeten, die kan gelegd worden.

En hoe meer mogelijkheden je hebt om dat te kunnen doen, hoe meer mogelijkheden je ziet in je eigen toolbox, hoe meer mogelijkheid je ook voelt, het wordt lichter, het wordt speelser. Het wordt ook boeiend, want het is niets anders dan een puzzel. En die puzzel kan altijd gelegd worden.

Ik ben op dit moment zelf heel geboeid en met heel veel liefde aan het kijken naar de stukken in mij. Waarvan ik zie: via deze communicatie breng ik deze delen van mezelf tot wasdom. En wat ik zo fascinerend vind, is dat ik het onderscheid daarmee tussen mezelf en die delen steeds gemakkelijker kan maken. Ik val niet meer zo samen met die delen. In mindfulness ben je de observant van je gedachten. En in bodyfulness ben je de observant van je emoties en sensaties. In zelfcoaching ben je de observant van beide. En in zelfcoaching ben je niet alleen de observant van beiden, maar zet je ook tools in om invloed uit te oefenen.

En ik vind deze toevoeging, het adopteren van deze theorie: er zijn delen in jezelf die bevroren zijn in de tijd. Ik gebruik daarin maar één deel. Een kinddeel wat in trauma is opgegroeid. Een kind wat niet is geholpen, wat niet is gezien en wat daardoor bepaalde patronen heeft ontwikkeld. En ook angsten heeft ontwikkeld waar ik het nu zo veel beter mee kan begeleiden en helpen om alsnog tot wasdom te komen en die angsten te ontgroeien. Die spanningen te ontgroeien, die onzekerheden te ontgroeien. Door te zien hoe oud dat kind is en welke taal het dus van mij nodig heeft. En mezelf daarin als een ouder te zien. Zo behulpzaam.

En ik ontdek ook hele leuke dingen over dit kind.

Wat dit kind allemaal leuk vindt, waar het blij van wordt. Waar ik het mee kan verwennen op manieren die niets met eten te maken hebben. Want precies zoals die klant die ik toen ooit jaren geleden had, die zei: mijn innerlijk kind wil alleen maar hagelslag eten. En ik zit zo van: oh, wacht even, wacht even. Dat kader, daar stap ik niet in. Dat kind in mij, ja, die laat ik niet beslissen wat ik eet. Maar ik vind het wel heel fijn om te weten wat ze lekker heeft en ook wat het betekent. Als ze wil eten, maar geen honger heeft.

Voor jou was dit een uitnodiging om iets te begrijpen van mijn coachperspectief van de keuzes die ik ooit heb gemaakt, in de benadering van het opruimen van overeten. Ik hoop dat het je inspireert. Ik hoop dat het je nieuwsgierig maakt. Als je geïnteresseerd bent in Internal Family Systems, lees dan het werk van Richard Schwartz. Of luister eens naar een podcast waarin hij wordt geïnterviewd.

Ik ben er dus zelf heel bewust niet verder mee gegaan dan de manier die ik binnen coaching en zelfcoaching toegankelijk vind. En dat is niet de complexiteit van het systeem zoals hij dat helemaal heeft uitgebouwd. Maar het heeft me wel op een pad gezet waarin ik nu meer doe met het tot wasdom brengen. En het heropvoeden van dat innerlijk kind wat zo boeiend is en leuk is en helend voelt en fascineert en heel goed werkt.

Dus mijn toolbox heeft zich verrijkt.

Ik vind het waanzinnig waardevol omdat ik merk dat het zo goed werkt voor mijn klanten. En ze er zelf ook zo makkelijk bij kunnen als ik het aanreik. En daar oefeningen voor geef en huiswerk voor geef. Ik maak er op dit moment ook een workshop over en ik hoop dat het jou ook inspireert. En jouw perspectief op jouw eigen overeten. En jouw eigen vraag: hoe begeleid ik mezelf in dit leven zonder overeten, verder verrijkt en verruimd. Ik ben er volgende week weer. Fijne dag!