Als ik zeg dat overeten een keuze is, voelt het misschien alsof ik je daarmee veroordeel en zeg dat het jouw eigen schuld is. Maar dat is niet zo. Ik laat alleen zien in deze aflevering ‘Overeten is een keuze’ waar je macht ligt en dat gaat je helpen.
Overeten omschrijf je vaak als iets wat je overkomt: ‘het ging de hele week goed, maar gisteravond ging het mis’. Dat is niet zo. Er ging niets mis. Je maakte een keuze en als je het op die manier bekijkt kan je overeten veel sneller oplossen. Luister naar de voordelen die dit heeft en wat er in werkelijkheid aan de hand is, als het voelt alsof overeten je overkomt.
Je luistert naar Etenslessen, de podcast met Marjena Moll. En dit is aflevering 296, de podcast over afvallen zonder dieet en het creëren van een geweldige relatie met eten.
Dat is de les die ik voor je heb in deze aflevering.
Welkom als je hier nieuw bent. Welkom in deze podcast over blijvend gewichtsverlies en het oplossen van overeten. Overeten is een keuze die je maakt. Het is ongelooflijk krachtig als je er op die manier naar kijkt. En het is belangrijk dat we het daarover hebben, omdat ik zo vaak te horen krijg dat je overeten omschrijft als iets wat misging. Zo omschreef ik het vroeger ook. Oh, ik zat in zo’n fijne flow.
Het ging zo lekker met eten, maar gisteravond ging het mis. Het ging de hele week goed met eten, maar van het weekend ging het mis.
Dat label helpt je niet. Dat zit je in de weg.
Wat ik daarvoor in de plaats wil zetten is het idee dat overeten een keuze is die je maakt. Er ging niks mis. Het enige wat er gebeurde is dat je een keuze maakte die je veroordeelt of nog niet van jezelf begrijpt.
Misgaan, als je zegt dat er iets misging, dan associeer je dat met machteloosheid, met iets wat je overkomt. Dingen die je overkomen, zoals bijvoorbeeld een lekke band. Een lekke band is iets wat je overkomt. Een onverwachte regenbui is iets wat je overkomt. Iemand die tegen je aanstoot, waardoor je koffie over je kleding morst, is iets wat je overkomt. En dan zeggen we het ging mis. Ging mis met die koffie, ging mis met mijn band.
Ik liep buiten zonder jas en toen ging het mis. Een onverwachte regenbui over me heen. Dat zijn dingen die je overkomen. En soms kan overeten voelen alsof het je overkomt. Je stond erbij en je keek ernaar. Maar in werkelijkheid maakte je wel degelijk een keuze. Je maakte die keuze misschien heel snel, in een flits. Of je maakte hem onbewust op de automatische piloot, maar het was wel degelijk een keuze.
Je had ook een andere keuze kunnen maken. En hoe weet ik dat? Dat eten niet sterker is dan jezelf. Om maar een voorbeeld te noemen, als vlak voordat jij je eerste hap had genomen ineens jouw absolute favoriete, all-time favoriete acteur of actrice bij jou in de kamer was gestapt of in de auto was gestapt, was je niet gaan eten.
En dat was niet eens moeilijk voor je geweest. Totaal niet. Je had geen interesse meer gehad in dat eten. Dat kan je herkennen.
Als je dit verbeeldt, daar zit je met je patatje met of je zak chips en ineens stapt hij of zij bij jou in de auto. Ah, even een heel ander verhaal. Wat daar was gebeurd, is dat je ineens een ander verlangen had gevoeld. Als dat verlangen naar eten was weg en er was een ander verlangen voor in de plaats gekomen. En wat je volgt is je verlangen.
Dat verlangen kan heel intens zijn, maar het is wel degelijk een keuze die je maakt. Je kiest ervoor om dat verlangen te volgen. En ik zeg dit niet om daarmee te zeggen en dus is het je eigen schuld. En dus is je overgewicht je eigen schuld. Of dus is jouw gevecht met eten jouw eigen schuld. Ik zeg het omdat het bestempelen van overeten als een keuze die je maakt jou al je macht geeft. Het geeft je al je macht in handen. Als je zegt dat er iets misgaat, wat je associeert met iets wat je overkomt, zoals die lekke band of die koffie die over je heen morst, dan ben je machteloos.
Die lekke band had je niet kunnen voorkomen. Dat er iemand tegen je aanstoot waardoor die koffie over je heen morst, had je niet kunnen voorkomen. Dingen die je overkomen, gebeuren nu eenmaal. Het zijn de gebeurtenissen waar je je niet tegen kan wapenen in dit leven. En dus heeft het geen zin om je hierin te verdiepen. Hoe kan je nou altijd voorkomen dat er iemand tegen je aan zou stoten? Dan wordt je leven wel heel erg klein als je dat probeert. Maar je begrijpt het principe wat ik je hier probeer uit te leggen.
En het enige wat er aan de hand is, is dat je die keuze veroordeelt en nog niet van jezelf begrijpt. En wat ik je wil aanreiken is een herwaardering. Verander het label. Er gaat namelijk niets mis als je een keuze maakt die je nog niet begrijpt, waar je het spoor nog niet van kan volgen. Dat is veel neutraler dan misgaan. Iets nog niet begrijpen, een spoor nog niet kunnen volgen, kan soms frustrerend zijn. Het kan soms vermoeiend zijn. Maar het kan net zo goed ook je nieuwsgierigheid prikkelen.
Het kan ook je leergierigheid prikkelen. Het is neutraal. Een spoor wat je nog niet kan volgen, een keuze maken die je nog niet van jezelf begrijpt, is neutraal. En als je dat plaatst in het kader van willen veranderen, een verandering die je wil realiseren. En dat is hier in jouw relatie met eten, het kunnen oplossen van je verlangen naar overeten. Het kunnen oplossen van het overeten zelf. Het kunnen oplossen van je angst voor overeten, waardoor je juist overeet.
Wat het ook is, wat jou drijft in dit spoor om te verlangen naar overeten, wat je daar nog niet in van jezelf begrijpt, is neutraal. En dit is wat ik weet. Je kan onmogelijk veranderen zonder het modderige midden. Zonder die mistige periode waarin je het oude niet meer wil doen en het nieuwe nog niet helemaal lukt. En juist in het modderige midden, juist in dat mistige stuk, zitten de goudklompjes.
Dat is de ontwikkeling die je doormaakt. En als je zegt dat het misging, kwalificeer je daarmee dat veranderen eigenlijk een hinkstapsprong zou moeten zijn van hey, ik moet gewoon weten wat gezonde voeding is, ik moet het gewoon graag genoeg willen en dan ben ik er. Zo steekt jouw relatie met eten niet in elkaar, zo steekt mens zijn niet in elkaar.
Veranderen, daadwerkelijk veranderen, jouw relatie met eten veranderen, betekent het veranderen van jouw hele systeem. En daarvoor zal je jouw systeem goed moeten leren kennen. En als je nog niet precies weet hoe je tot je keuze van overeten komt, dan is dat volkomen logisch. Je zit in dat modderige midden tussen wie je was, wie je bent en wie je wil worden. En dat kan net zo goed een inspirerend, opbouwend, interessant proces zijn als, wat je er nu misschien van maakt, hopeloos, wanhopig. Het lukt nooit, zie je wel, what was I thinking, dit gaat me nooit lukken, het is niet voor mij weggelegd.
Dat hele drama, omdat je een lage tolerantie hebt voor teleurstelling. Dat zit daarin. En omdat je het nog niet van jezelf begrijpt noem je het misgaan, het overkomt je, het ging zo goed en toen niet meer. Kortom, je verbaast je. Je verbaast je over het feit dat je in dat modderige midden nog keuzes maakt die je niet helemaal van jezelf begrijpt. En dit is wat ik daarover wil zeggen.
Jezelf vertellen dat het gewoon niet gaat lukken voor jou, dat het er voor jou gewoon niet in zit om je dromen te realiseren, is de makkelijke weg. Dan ga je op de bodem zitten van je machteloosheid, je onmogelijkheden. En dan laat je het erbij. Ik zou willen zeggen, als je besluit om het erbij te laten, wees daar dan enthousiast over. Dat mag ook. Persoonlijke ontwikkeling is geen deugd. Je bent al goed zoals je bent.
En je hoeft niet te veranderen. Je hoeft je niet te ontwikkelen. Echt niet. Dit is jouw leven. Jouw ene unieke leven. Je mag helemaal zijn wie je bent. Het hoeft niet beter, knapper, mooier. Die persoonlijke ontwikkeling is volledig optioneel. Geen must.
Ga staan voor hoe jij wil leven, hoe jij met eten wil omgaan. Legitimeer het. Zie dat niet als een tekortkoming of falen. Omdat mensen om je heen het misschien zouden vinden. Kies daar een hele krachtige positie. Dit is wat ik wil. En dit is hoe ik wil leven. Dit is hoe ik eet. Maar als je kiest voor veranderen, als je overeten wil oplossen, als je de principes van blijvend gewichtsverlies wil gaan begrijpen en toepassen en je eigen maken, dan kan dat niet zonder het modderige midden. Dan kan het niet anders dan dat je zegt: het ging van maandag tot en met vrijdag als een zonnetje. En op zaterdag en zondag koos ik voor overeten. De hele dag volgde ik mijn hongerbalans en ‘s avonds koos ik voor overeten. En ik begrijp dat nog niet van mezelf.
Ik ben dat nog aan het onderzoeken. Ik ben dat nog aan het uitvogelen. Voel je de kracht? En voel je het eigenaarschap? Voel je de andere energie die daarin zit? Dan ging het de hele week goed, maar vrijdagavond ging het mis. Er ging niks mis. Je maakte gewoon een keuze. Je maakt een keuze die je nog niet van jezelf begrijpt of die je heel snel maakte of die je onbewust maakte. Maar het was jouw keuze. Interessant om er zo naar te kijken. Het is zo bekrachtigend om tegen jezelf te zeggen, je hoeft niet te veranderen. Als je wil overeten, mag dat.
Als je wel wilt veranderen, mag dat ook. En bekrachtig jezelf dan in die keuze. Verlies jezelf niet in drama. En label het niet als misgaan, als je tussen wie je was, wie je bent en wie je wil worden, daarin van alles tegenkomt wat je nog niet snapt.
Want dat is alles. En het andere stuk daarvan is dat je dat dan dus ook niet veroordeelt. Je veroordeelt het overeten wat je doet als je vindt dat je verder had moeten zijn. Dat het zich niet meer had mogen laten zien. Maar het feit dat het zich laat zien, is al bewijs dat je hier iets nog niet van jezelf begrijpt. En hoe kun je iets veroordelen wat je nog niet begrijpt? Hoe kun je iets veroordelen wat je nog niet beheerst? Dus, de vaardigheden die je nog niet hebt staan, zullen eruitzien als overeten. En daarin gaat er niks mis. Het is jouw prachtige heldenwerk.
Het is het werk wat jij verzet in het veranderen van je systeem. Bewegen tussen wie je was, wie je bent en wie je wil worden. En dat is geen makkelijke keuze die je daar maakt. Maar je doet het. En je steekt zoveel kracht in je zak als je het op deze manier labelt voor jezelf.
En dan heb ik ook nog de neiging om dat te veroordelen, maar dat wil ik achter me laten. Ik wil dat niet meer veroordelen. Ik wil direct gaan naar ja, natuurlijk gebeurt dit nog, want ik zit in dat modderige midden. En juist als ik dingen aan het doen ben die heel goed werken, waardoor ik gewoon helemaal niet aan overeten denk, er niet naar verlang, dan kan het me zo verrassen. Als ik het ineens weer wel doe. Maar dat wil ik niet meer veroordelen. Dan wil ik liever gefascineerd zijn. Geïnteresseerd zijn.
Hier in dit modderige midden wil ik gefascineerd zijn. Ik kies voor fascinatie. Kies ik voor belangstelling. Kies ik voor kameraadschap. Aan mijn eigen kant willen staan en gaan begrijpen hoe ik tot die keuze kwam.
Oef! Voel je de kracht? Voel je de kracht daarvan? Weet je wat ik nou zo mooi vind? En daarom ben ik zo blij dat ik ooit zo diep in overeten heb gezeten, omdat met het leren van deze Etenslessen, want dit is weer een etensles, met het leren van deze Etenslessen werd ik die zelfverzekerde, krachtige, stralende vrouw die ik nu ben. En waar ik het de afgelopen afleveringen met je over had, is dat ik nu op mijn 57ste uitgekristalliseerd ben en dat ik echt tegen je zeg: ik ben op een plek in mijn leven waarin het me allemaal is gelukt. Alle persoonlijke ontwikkeling die ik wilde doormaken is afgerond. Ik ben er.
Ik ben op dat groenere gras. En ik heb nog zoveel jaren voor me als me dat gegund is. Als me niks overkomt. Als er niks misgaat kan ik nog heel veel jaren genieten van wie ik ben geworden. Zo gezond, geestelijk gezond, lichamelijk gezond. In zo’n solide, opbouwende, fijne relatie met mezelf, in zo’n fantastische relatie met eten. Het is het allemaal waard geweest. Onder andere door dit soort principes te leren waar we het nu net over hebben gehad.
Het verschil kunnen maken tussen iets wat je overkomt en dan zeggen dat er iets mis ging. Of kunnen herkennen dat je een keuze maakt die je nog niet van jezelf begrijpt. Echt waar, hier gaat het allemaal vandaan komen. Dat fantastische, heerlijke, zelfverzekerde gevoel.
Dan stap je echt in het proces en luister je niet alleen naar mijn ideeën, maar begeleid ik je ook in de toepassing daarvan. Dan gaat het echt zo snel als het kan gaan. En zo effectief als het kan gaan. Dus daar ben je voor uitgenodigd. Meld je aan voor de wachtlijst van Etenslessen. En dan gaan we dit in september doen.
Je hebt geleerd om eten te beheersen. Maar vrijheid voelt anders. Vrijheid is luisteren naar je lichaam, je verlangens en waarheid. Het is stoppen met vechten en beginnen met begrijpen.
Dit zijn jouw etenslessen. Geen regels die je moet volgen, maar ontdekkingen die je mag doen. Als eten een worsteling is, is er iets in jou dat gehoord wil worden.
Overeten is de rook – niet het vuur. In mijn boek neem ik je mee in een nieuwe omgang met eten.