Als je moe bent kan je brein om snelle suikers vragen. Je voelt geen maaghonger, maar verlangt naar het soort eten wat een instant oppepper geeft. Het is het eten waar je achteraf meestal spijt van hebt: waarom kon ik niet wachten tot het avondeten? Waarom ging ik niet gewoon naar mijn bed? Als je hier structureel tegenaan loopt ben je niet tevreden over de manier waarop je met eten omgaat. De keuzes die je maakt zijn niet gezond en maken je vermoeider dan je al was. Je kan zo ook geen gewicht verliezen. Ik vertel in deze les ‘Overeten omdat je moe bent’ hoe je dit patroon verandert en wat daarvoor nodig is.
Je luistert naar Etenslessen, de podcast met Marjena Moll. En dit is aflevering 264, de podcast over afvallen zonder dieet en het creëren van een geweldige relatie met eten.
Hallo, hoe is het? Hoe gaat het met je? Met mij gaat het heel erg goed. Ik geniet enorm van het nieuwe seizoen, het herfstseizoen. Het is zo’n heerlijke knusse tijd, een contemplatieve tijd. Dat nadenken.
Ik ben heerlijk aan het schrijven, heel veel aan het schrijven. Ik wil het boek afkrijgen dit jaar. En dan ligt het volgend jaar in de winkels voor je. Daar verheug ik me op. Verder ben ik ontzettend blij met alle nieuwe mensen in het programma. Die hadden vandaag hun introductie call en we hebben een prachtige start gemaakt met elkaar. En ik heb een hele waardevolle les voor je.
Het is zo’n veelvoorkomend issue. En het komt veel voor om meerdere redenen die ik ook zal bespreken in deze les. En het is ook het soort eten waar jij meestal achteraf spijt van hebt. Het is het eten waarvan je zegt, eigenlijk moest ik gewoon naar mijn bed gaan. Ik had gewoon naar mijn bed moeten gaan. Of, waarom kon ik nou niet nog een uurtje wachten tot het avondeten, want ik had eigenlijk helemaal geen honger. Of, als ik dit had willen eten, die pepernoten, dan had ik die liever ingepland op een moment dat ik er ook echt van geniet. Maar dit deed ik eigenlijk alleen maar omdat ik moe was.
Ik had niet eens echt zin in pepernoten. Dus het is het soort eten waarvan je zegt, uch, dit was het niet waard. En ik wil dat dit uit mijn gewoonte verdwijnt. En ik kan duidelijk zien dat het iets met vermoeidheid te maken heeft. Dus, laten we dit uitpakken. En ik hou van de term uitpakken omdat het altijd die verrassing suggereert. Toch? Als kind houden we van uitpakken. Er zit een verrassing in een doos.
Je weet niet wat er komt en het komt je wat brengen. En zo kijk ik ook altijd naar coaching. Een probleem laat zich pas oplossen nadat het eerst is begrepen.
Er zit altijd een inzicht in, een eye-opener, een misverstand. En als je het uitpakt en dat misverstand kan aankijken, of die eye-opener benutten, dat inzicht benutten, die ontdekking die je daar doet, kan het jou verrijken, veranderen en jij groeit erdoor. Ja, en dat is hier zeker als het gaat om eten uit vermoeidheid, heel erg waardevol. Het eerste wat ik je hierover wil laten zien, als ik die doos uitpak, is het eerste wat ik in mijn handen hou is het feit dat vermoeidheid vaak onvoldoende wordt begrepen en begeleid door jezelf.
Er zijn verschillende soorten vermoeidheid. En toen ik die eens goed op een rij zette, kon ik zien dat er zoiets is als lichamelijke vermoeidheid. Dan heb je heel hard gesport en is je lichaam moe of je hebt heel hard in de tuin gewerkt, je hebt je lichaam gebruikt en je lichaam is moe. Of je hebt te weinig geslapen of je bent ziek. Dat zijn echt vormen van lichamelijke vermoeidheid. Maar er is ook zoiets als emotionele vermoeidheid. Als er grote gevoelens door je heen zijn gegaan, heb je ook veel energie verbruikt. En dat kan je merken.
Als je net heel hard hebt gehuild, diep hebt gehuild, dan kan je meestal een half uur later of een uur later beginnen te gapen. Je bent moe van het diepe verdriet wat je hebt gevoeld. Of je bent moe omdat je heel erg bent geschrokken van iets. Dat noem ik emotionele vermoeidheid. En die heeft aandacht nodig. Hetzelfde geldt voor geestelijke vermoeidheid. Als je brein een flinke inspanning heeft geleverd, omdat je je diep hebt geconcentreerd, lang hebt vergaderd, file hebt gereden, veel patiënten hebt gezien, voor de klas hebt gestaan, veel kinderen hebt begeleid.
Je brein functioneert op glucose en dat vraagt zo’n 20% van je dagelijkse energiebehoeften. Van alle organen in je lichaam verbruikt je brein de meeste energie. Dus als je brein vermoeid is, kan het zo zijn dat je geen maaghonger voelt, je hebt duidelijk geen rammelende maag, geen holle maag, maar alles in jou zeurt om eten. Ik wil wat. En dat is die vermoeidheid, die geestelijke vermoeidheid die je voelt. Waar je dan naar verlangt, zijn juist die snelle suikers, is juist dat voedsel dat jou een boost kan geven, een snelle oppepper kan geven. En dat is meestal het soort eten waarvan je zegt, ja dat vond ik zonde, dat had ik helemaal niet willen eten. Dat was het me helemaal niet waard.
Ik was gewoon moe. Als ik pepernoten wil eten, kies ik daar een ander moment voor uit. Als ik chocola wil eten, dan wil ik daar ook echt de tijd voor nemen. En niet omdat ik langs een balie loop en het daar ligt. Niet omdat ik langs de voorraadkast loop en het daar ligt. Dus die eerste stap, dat eerste wat ik in mijn hand haal, wat ik uit die doos haal voor je is dat ik zeg, hey suiker geeft je een snelle boost als je vermoeid bent. En dat kan samengaan met het uitblijven van honger. Het kan zo zijn dat je geen maaghonger hebt, maar dus wel naar suikers verlangt.
En dat brengt ons bij het tweede punt van aandacht wat uit die doos komt. Dat is jouw vermoeidheid.
Wat doe je daarmee als je moe bent? En wat heb je geleerd over vermoeidheid? Wat heb je geleerd over werk? Moet werk altijd helemaal af? En als je moe bent, mag je dan pauzeren of niet? Mag je dan je werk neerleggen of niet? Heb je daar oordelen over als je dat doet? En hier gebeurt het vaak. Wat hier vaak gebeurt is dat je dit in jezelf negeert, omdat je gelooft dat je het je niet kan veroorloven om te pauzeren, om te stoppen met werken. Of omdat je gelooft dat het dan betekent dat je lui bent, de kantjes ervan afloopt, je niet nuttig maakt. Hier, op dit punt, kom je jouw integriteit tegen. Hoe integer ga je met jezelf om, met jouw waarheid om.
Wat doe je daarmee? Als je niet mag pauzeren, als je niet mag rusten van jezelf en de waarheid is dat je moe bent en je dus niet aansluit bij je vermoeidheid, dan is de stap naar het eten van die snelle suikers heel snel gemaakt, heel snel gezet. Want je wordt genegeerd. Wat je nodig hebt wordt genegeerd en jij zoekt naar compensatie en dat komt je vermoeide brein heel goed uit. Dus dan wordt het ineens een soort van twee tegen één. Er is een deel in jou wat wordt genegeerd en wat dan denkt prima als ik dan door moet dan ga ik wel door maar dan wil ik wel wat lekkers. Zoiets, hè. Dus een deel in jou begint te rebelleren tegen het deel in jou… Wat jou negeert en niet naar je luistert en niet voor je zorgt.
En dan is er nog dat brein wat zegt… Aha, heel goed idee. Eet wat. Precies daar, die pepernoten, die chocola, die crackers, dat handje van dit of dat bij het aanrecht. Dus als je dit niet wil, als je dit patroon eruit wil hebben, als je dat eten uit vermoeidheid wil kunnen loslaten, dan is dit wat jouw aandacht nodig heeft. Je bewustwording van je vermoeidheid, je oordelen over vermoeidheid en je overtuigingen. Wat je vindt van jezelf, wat je vindt van je werk, wat je denkt dat een ander misschien van je vindt, wat de omgeving van je vindt. En dat is waar je mee geconfronteerd wordt en de vraag is wat doe je hiermee? Wat kan je hierin leren?
Om mezelf niet meer structureel te overvragen in wat ik allemaal in mijn agenda probeer te proppen, omdat ik daar een perfectionistische fantasie over heb, of omdat ik simpelweg onderschat hoe lang dingen duren. En omdat ik het heb onderschat, staan er te veel dingen in mijn agenda en daar wilde ik dan geen concessies meer aan doen, want dan voelde het alsof ik mijn eigen afspraken niet na kwam. Herken je dit? Ik ken zoveel mensen die dit doen. Je onderschat wat er in een dag past. Je zet het allemaal in je agenda en vanaf dat moment is het een afspraak die je met jezelf hebt gemaakt. Vervolgens kom je erachter dat dingen langer duren dan je had gedacht en mag je geen concessies doen aan die afspraken. Want dan is je werk niet af en krijg je een faalervaring. Je schiet tekort.
Het is niet af. Om te kunnen stoppen met overeten uit vermoeidheid is het heel belangrijk dat je hierin een aantal keuzes gaat maken. Hoe je omgaat met je werk, wat je gelooft over werk, hoe je omgaat met jezelf binnen werk. Als je jezelf alleen maar als een pakezel opjaagt, als een werkbij laat werken totdat je niet meer kan, dan thuiskomt en ook vindt dat je weer fris en fruitig en beschikbaar moet zijn voor je huisgenoten, dan word je overvraagd. En schiet je leiderschap tekort. Je bent geen goede leider voor jezelf. Je bent alleen de werkbij, maar niet de koningin van de kolonie. En ik geloof dat je beide bent.
En als de koningin van de kolonie zorg je goed voor je werkbij. En overvraag je die niet. Dus de vraag is of je mag rusten, of je mag lummelen, of je mag luieren. En als je geleerd hebt dat je je altijd nuttig moet maken en iets nuttigs moet doen, iets verstandigs moet doen, Iets doen waar je iets van leert. Als je dat als kind leerde, dan was gewoon hangen op de bank een doorn in het oog van je ouders. En dan kreeg je te horen dat je jezelf nuttig moest gaan maken. Ga wat doen.
Kom van die bank af. En dan kun je jezelf ook aangeleerd hebben om iets te gaan eten, zodat je een excuus hebt om te hangen. Ik moet even wat eten. Ja, daar valt niks tegen in te brengen. Dus dan kun je op die manier een pauze maskeren, verbloemen, aankleden met eten. Zo interessant! Zo interessant om uit te pakken. Wat doe ik hier? Wat vertel ik mezelf? Hoe ga ik met mezelf om? En dan is er nog zoiets als de appeltest.
Ik noem het voor het eerst zo. Op het moment dat je brein zo zeurt en jij voelt ik heb niet echt honger maar wel zin om te eten, weet dan dat als je je brein wil helpen en ondersteunen een stuk fruit het prima voor je brein kan doen. Dus mocht je merken, ik heb inderdaad lang vergaderd en ik heb nu geen honger en ik ga straks thuis eten, maar ik merk wel die enorme vermoeidheid nu in mijn brein, dan is er niks mis mee om ondanks het feit dat je geen maaghonger voelt, je brein wel wat sap in de tank te geven.
Maar dan sap waar het daadwerkelijk ook wat aan heeft en waar jij geen hinder van ondervindt. Die appel heb je geen spijt van. Die appel zit je niet in de weg. Sterker nog, die appel kan een prachtige brug zijn tussen de maaltijd daarvoor en de maaltijd die komt. Zodat je wel lekker honger kan ontwikkelen en met honger aan tafel gaan.
Dus die appel kan je enorm goed helpen. En die is ook gezond, die is goed voor je. Maar nu komt het, en daarom noem ik het voor de grap even de appeltest. Op het moment dat je zegt nee maar ik wil geen appel. Dan wil je eigenlijk emotie-eten. Dat is wat anders. Dan wil je eten ja Je brein heeft inderdaad honger, je hebt je lang geconcentreerd, maar waarschijnlijk ben je al over je grenzen gegaan. Waarschijnlijk ben je al op manieren met jezelf omgegaan die maken dat jij je niet gezien voelt, niet gesteund voelt.
Er te veel van jou door jezelf aan jou wordt gevraagd en daar wil je compensatie voor. En die appel mag je houden. Je wil dat andere.
Daarom noem ik het nu even de appeltest. Als je jezelf vertelt, ja maar ik heb eigenlijk gewoon een hongerig brein. Ik heb een hongerig brein, dat is het. Ik heb gewoon een hongerig brein en daarom moet ik nu even wat eten.
En dat moet chocola zijn. Vraag aan jezelf of het ook een appel kan zijn. En als dat geen appel kan zijn, dan zit je eigenlijk wat dwars. Dat meen ik. Want als het dat niet is, dan zou je die chocola kunnen eten die je eigenlijk wil, of die je nu wil, maar heb je daar achteraf geen spijt van. Dan klopt die voor jou. Dan is die chocola helemaal daar op zijn plek in jouw relatie met eten. Heb je er wel spijt van, dan is er eigenlijk iets anders aan de hand.
Want zou je verlangens op één lijn zitten En zit hier geen etensles onder, valt hier niks in te ontdekken anders dan dat jouw brein wat brandstof van je nodig heeft, dan ben je juist blij met die appel. Dan zeg je, oh ik eet even lekker een appeltje, want ik wil over een uur lekker met trek aan tafel. En die trek heb ik niet als ik mezelf nu iets anders geef. Dus ik doe dat even lekker met een appeltje. Dan komt mijn brein weer een beetje online. Dan kan ik beter denken, kan ik goed door het verkeer naar huis. En dan heb ik straks lekker honger als ik aan tafel ga.
Dan ben je daar heel erg blij mee en geniet je ook van die appel. Maar als die appel voelt als ik mag dus een appel, maar die mag je houden, want ik wil hem niet. Ik wil eigenlijk wat anders. Dan zit er onvrede in. En dan wijs ik voor je naar de manier waarop je met jezelf bent omgegaan de hele dag.
En dat hoeft niet eens per se te zijn dat je te veel taken in je agenda hebt gestopt. Het kan ook zijn dat je op een andere manier niet je eigen beste support bent geweest die dag en daar een compensatie voor wil. Of je hebt ja gezegd tegen dingen waar je eigenlijk nee tegen had willen zeggen, maar dat mocht je niet van jezelf.
Ergens is er iets niet in integriteit in jou. En dat laat zich zien via dat verlangen wat je hier voelt, waarbij je zegt die appel wil ik niet, dus dan kom je niet door de appeltest. Dan zit hier een etensles onder. En dat is ook waardevol. Ik zeg het zonder oordeel. Daar valt iets moois in te ontdekken. In de manier waarop je met jezelf omgaat. En jouw relatie met eten laat het aan je zien.
En het hangt samen met vermoeidheid en hoe het komt dat je structureel zo moe bent. Want incidenteel is dit iets waar je weinig aandacht aan hoeft te besteden. Als het structureel is, dan ben je niet die goede koningin voor die werkbij. Of is de relatie met jezelf in verwaarlozing? Of staat de relatie met jezelf erg onder spanning? Maar hier wijst eten jou dan aan. Hé, die vermoeidheid die je structureel voelt, die komt je iets vertellen en het is belangrijk dat je daar naar kijkt. Interessant hè?
Dus er is het zorgen voor je breinvermoeidheid en geen honger hebben. Er is het kijken naar je leiderschap en je zelfzorg en hoe je met jezelf omgaat gedurende de dag. Hoe het kan dat je jezelf structureel overvraagt en dagelijks weer op dit punt belandt? Wat geloof je over werk? En wat geloof je over werk afkrijgen? Wat geloof je over goed ouderschap? Hoe denk jij dat dat eruit moet zien?
En waar strookt dat niet met wat je te geven hebt? En mag dat, kan dat bestaan? Ik coach hier zoveel op omdat ook daarin vaak belangrijke lessen zitten, misverstanden zitten in hoe je hier naar kijkt en wat je hierover gelooft.
Het is een prachtig onderwerp.
Een lichaam wat moe is, of een brein wat moe is, voelt zich mellow, voelt zich zacht, checkt een beetje uit, dwaalt een beetje af. En dat kan een hele kalme, fijne energie zijn die gewoon op een wat lager pitje staat. Het is pas een issue op het moment dat jij denkt dat je het je niet kan veroorloven om je zo te voelen of gelooft dat het niet mag. Het laatste punt wat ik daarover wil maken.
En als je leert sturen op je energie, zoals ik je dat in mijn programma leer, dan ga je hier je weg in vinden op een manier die jou sterkt in je integriteit, jou helpt om een goede leider te zijn voor jezelf. En dan verdwijnt dit overeten. Dit stuk gaat eruit, omdat je aan de andere kant ervan komt en weet, oh ja, dit is hoe ik mezelf begeleid met mijn energie gedurende de dag.
Het zijn de signalen die ik oppik in mezelf, in mijn bodyfullness. Dit is wat ik tegenkom in mijn gedachtenwerk en wat ik opruim in mijn gedachtenwerk. En nu kan ik mezelf heel fijn en goed begeleiden. En is vermoeidheid geen aanleiding meer voor overeten. Oké, Denk hierover na. Ga jouw vermoeidheid uitpakken. En dan ben ik er volgende week weer. Tot dan.
Hey, vond je deze aflevering waardevol? Dan is het downloaden van mijn gratis e-boek Etenslessen dé volgende stap in het oplossen van je strijd met eten. Ik geef je in dit boek een aantal onmisbare inzichten, maar ook een aantal praktische stappen waarmee je afvalt zonder dieet. Dus als je meer wilt dan alleen theoretische kennis opdoen, gaat mijn boek je daar zeker bij helpen. Ga naar mijn website en vraag daar jouw gratis e-book aan. Je vindt deze via Etenslessen.com. Etenslessen.com