Er komt een gevoel in je op en het eerste wat je doet is daar direct tegenin gaan. Je wilt je gevoel niet toelaten en eet om aan jezelf te ontsnappen. Waar komt de weerstand tegen je gevoelens vandaan?
Ik bespreek vier oorzaken die in je dagelijks leven een rol kunnen spelen en vier inzichten die je hierbij helpen. Dit moet je weten: het oplossen van emotie-eten begint bij het oplossen van emotie weerstand. Met deze les zet je een eerste stap.
Je luistert naar Etenslessen, de podcast met Marjena Moll en dit is aflevering 256, de podcast over afvallen zonder dieet en het creëren van een geweldige relatie met eten.
Laten we beginnen. Ciao Bella! Hallo, hoe is het? Ik kom net terug uit Rome. Vandaar. Ik was daar vier dagen met collega’s om te masterminden. En het was geweldig.
Ik heb niks gezien van de stad. Ik kwam daar niet voor de stad. Ik heb het Colosseum gezien vanuit de taxi. Heel indrukwekkend. Die had ik al een keertje eerder bezocht ook. Maar ik kwam daar echt om te masterminden en het heeft me weer zo verkocht aan coaching. Het is ongelooflijk hoeveel je met een coach kan bereiken als je komt met een vraag. Een vraag die je misschien niet eens onder woorden kan brengen precies, of een weerstand die je ergens voelt, een verlangen wat je hebt, een doel wat je wilt behalen, wat het ook is, of het aan de pluskant zit, iets wat je graag wil, of aan de min kant zit, iets waar je vanaf wil.
Met coaching kan je zo snel een doorbraak realiseren die je niet voor mogelijk hield. Ik heb daar een hele grote doorbraak gehad en ik heb weer echt mogen ervaren zelf wat er gebeurt als je ineens klikt door die chemie die je met een coach hebt. Kennis kan je uit een boek halen. Inzichten kan je uit een boek halen. Maar op het moment dat een inzicht samenkomt met vraagstelling, met chemie, met aansluiting, dan kan dat voor een doorbraak zorgen waarbij je ineens voelt dat er echt iets in je verschuift. Het is niet alleen dat inzicht, het is hoe dat inzicht in je landt wat maakt dat je ineens mogelijkheden ziet en voelt waar je die eerst niet had. En ik kwam daar weer vandaan met iedereen heeft gewoon een coach nodig. Je hebt je kapper, je tandarts en je coach.
Regel die. Oké, waar ik het in deze les met je over wil hebben is emotieweerstand. Het is een belangrijk onderwerp omdat emotieweerstand en overeten vaak samengaan. Als je niet wil voelen, is de kans dat je eet aanwezig. Je hebt geen honger en toch eet je, omdat je jezelf daarmee kan afleiden en die emotie waar je weerstand tegen voelt er onderhouden. En uit de weg gaan. En als je dus overeten wilt opruimen en wilt stoppen met overeten, dan is één van de dingen die je daarin aankijkt emotieweerstand. En wat ik in deze les voor je wil bespreken is waar die weerstand vandaan komt.
In het verleden, en dan kijken we naar de oorzaak van toen en in het heden en dan kijken we naar de oorzaak van nu. En die oorzaak van nu die heb ik opgesplitst in vier mogelijkheden die aan de orde kunnen zijn en daar deel ik een aantal inzichten over. Laten we eerst gaan kijken naar de oorzaak van toen. Wat heeft vroeger je opvoeding te maken met het voelen van weerstand tegen de emoties die zich aandienen? Als ik kijk over het algemeen naar de generatie voor ons en de generatie daar weer voor, dan kan ik zien dat hoe verder we teruggaan in de tijd, hoe minder emotionele flexibiliteit er was en hoe minder ruimte daarvoor was. De kans dus dat jouw ouders aan je hebben kunnen voorleven, hoe je gevoelens toelaat en verwerkt, daar bewust met je aandacht bij bent, is niet zo groot. Of het kan zijn dat het gewoon alleen de mensen zijn die ik spreek, dat herkennen. Maar dat is wat ik veel om me heen zie, en zeker bij de deelnemers in mijn programma. En wat daarin een rol speelt, is dat je ouders het je niet alleen hebben kunnen voorleven en dus aan je hebben kunnen demonstreren dat het heel oké is om een emotie toe te laten en te doorvoelen zonder dat je daar iets bij nodig hebt, direct een oplossing of afleiding maar daarbij aanwezig kan zijn.
Of je hebt ook ouders gehad die heel gespannen raakten als jij een gevoel had, want als zij zelf niet wisten hoe ze zichzelf daarmee konden helpen, konden ze het jou ook niet leren. En dus voelden ze een machteloosheid, een vorm van stress, als jij een gevoel had. En dan willen ze je of daarmee om laten gaan zoals zij dat zelf doen. Hier, zoek afleiding. Hier, eet wat. Wat je nu voelt is niet terecht, bekijk het zo. En dan wordt er iets gerationaliseerd waardoor je gevoel ineens geen bestaansrecht meer heeft. Of je krijgt het verwijt dat andere mensen het veel moeilijker hebben dan jij en je ondankbaar bent dat je dit nu voelt.
Er zitten nogal wat misverstanden in de omgang met jouw gevoelens zoals dat toen was. En daardoor heb je geleerd uit de buurt blijven. Dit moet ik niet voelen. Dit moet ik wegredeneren. Of hier moet ik me voor schamen. Of ik moet nu direct naar afleiding zoeken. Of je hebt gemerkt dat je ouders of verzorgers zelf van slag raakten, ook als jij last had van grote gevoelens, waardoor je voor hun gevoelens ging zorgen, als jij ergens mee zat. Hoe dan ook is het daar ergens uit het spoor geraakt en heb je deze vaardigheid niet goed kunnen ontwikkelen.
Wat er nu gebeurt, als je kijkt naar nu en jij zegt, ik wil dat overeten graag opruimen. En ik kan inmiddels voelen wanneer ik wel of geen maaghonger heb. Ik kan waarnemen wanneer ik eet om andere redenen dan daadwerkelijk maaghonger. En één daarvan is inderdaad emotieweerstand. En waar gaat dat nu dan over in het heden? In het verleden was daar geen ruimte voor, werd je daar niet goed mee geholpen, kon je de kunst niet afkijken of raakte mensen van slag als jij grote gevoelens had. Maar hoe zit dat nu, vandaag de dag? Het eerste voorbeeld wat ik je wil geven is dat je in de waan van de dag geraakt kan worden door iets, maar zelf besluit dat het je nu niet uitkomt. En dit lijkt een detail van het kom mij niet uit. Komt veel voor.
Je hebt je plan, je agenda, dingen te doen. En nu kom je ineens daarin iets tegen en pas niet in je dag. Je hebt het gevoel, ja, oh, ja, later, hier heb ik nu geen tijd voor. Ik heb geen tijd voor dit gevoel. Dit gevoel komt me nu niet uit. En dan eet je om het te onderdrukken. De vaardigheid die je hier mist, wat het verschil voor je gaat maken, is de vaardigheid om voor een gevoel te kunnen zorgen op zo’n manier dat het de dingen die je wilt doen, die dag, niet interrumpeert. Het kan naast elkaar bestaan, het een hoeft geen last te hebben van het ander, het een hoeft je niet te belemmeren in het ander.
De vaardigheid van een gevoel toelaten en verwerken en ervoor zorgen, terwijl je intussen ook de dingen doet die je wil doen, dat gaat je hier bevrijden. En wat je nu nog belemmerd is het idee dat dat niet samen kan gaan en dat het je daarmee dus belemmerd en het komt je niet uit, want je hebt zoveel te doen. En dan duw je dat gevoel weg en voel je weerstand. Het tweede voorbeeld wat ik wil geven is een voorbeeld waarin je een oordeel hebt over het gevoel wat zich aandient. Elke emotie heeft een reputatie. En als een emotie voor jou een slechte reputatie heeft, dan wil je die emotie liever niet voelen, want je wilt je niet met die reputatie associëren. Dat is iets van je ego. Dus hier, stel dat je ooit hebt geleerd dat je kwetsbaar opstellen onveilig is, of verdriet betekent zwakte, of twijfelen betekent zwakte, dan hebben die emoties een negatieve reputatie en wil je je daar liever niet mee inlaten, je wilt je daar niet mee associëren en dus voel je direct weerstand als iets om kwetsbaarheid zou vragen.
Als iets gaat over verdriet of als iets gaat over het niet weten van iets, geen antwoord hebben en dus in onwetendheid en twijfel zijn. Daar wil je niet naartoe. Dat is niet wie je wilt zijn. Je denkt dus dat jij dat dan bent. Dat dat iets over jou zegt en dat kan je reputatie schaden in je eigen ogen of in die van je omgeving. Vaak bij een oordeel over een gevoel gaat het over hoe je jezelf ziet. Je eigen reputatie, dus dan staat je zelfbeeld als het ware op scherp. Of je maakt je zorgen over hoe andere mensen jou misschien zien en beoordelen, veroordelen als ze weten dat jij deze emotie ook hebt.
Dan kun je dus ook emotieweerstand voelen en er niet aan willen en dan duw je het weg. Een derde voorbeeld is angst voor wat ik achterstallig onderhoud noem. En dan wil je een emotie niet voelen, omdat je die al heel lang niet hebt toegelaten. En de gedachte die je daarbij hebt is, ja, als ik deze beerput open trek, als ik dit gevoel ga toelaten, dan raak ik uit het spoor. Dan verlies ik mezelf in dat gevoel. Dan gaat dat gevoel met mij aan de haal, heb ik er geen controle over en weet ik niet waar dat eindigt. En dan ben je bang dat je kan gaan disfunctioneren en dat je niet meer kan doen wat je nu nog kan doen. Je werk, opvoeden van kinderen, Je kan jezelf niet meer handhaven en je bent bang dat die emotie helemaal met je aan de haal kan gaan.
Wat hier belangrijk is, is dat ik keer op keer zie dat het zo niet werkt. Je kunt een emotie niet zo lang niet gevoeld hebben dat als je hem eenmaal gaat voelen, je 30 jaar aan onderdrukking door je lijf zal laten gaan. Als je een gevoel lang niet hebt gevoeld, zal je, als je dat eenmaal gaat toelaten, zullen het meer jouw gedachten daarover zijn die het uitvergroten wat je beleeft. Maar een gevoel is echt alleen een gevoel. En wat er gebeurt als het… …intens door je heen gaat, is dat je daar moe van wordt. En eenmaal moe neemt de emotie af. Dat zie je ook bij kleine kinderen.
Kleine kinderen die nog helemaal geen rekening kunnen houden met hun sociale omgeving. Bijvoorbeeld kinderen in een vliegtuig. Hele kleine kindjes die aan boord komen. Daarvan hoopt iedereen dat er leuk speelgoed voor ze is meegenomen en dat ze de hele reis afgeleid blijven en het vliegen niet zat worden. Want als ze nog echt te klein zijn om te begrijpen dat ze toch echt die zeven uur aan boord van het vliegtuig moeten blijven, dan kan er inderdaad een grote emotie volgen of als ze heel erg moe worden. Denk ook bij baby’s die hongerig worden. Er gaat een groot gevoel door ze heen, maar ergens worden ze daar ook heel erg moe van. En dan stopt het uiteindelijk. En dan heeft die emotie zich uitgeleefd.
En als er achterstallig onderhoud zit in je gevoelsleven, een van de dingen die je in Etenslessen leert, is jezelf daar zodanig mee kunnen begeleiden, dat je ook inderdaad ziet, ah, ik kan dit veilig maken voor mezelf. Ik kan zelf reguleren wanneer en in welke mate ik experimenteer met het toelaten van dit gevoel. En in het begin gaat dat nog wat houterig, zoals dat gaat met iemand die autorijles krijgt als je daar achter rijdt. Je merkt, oh, dit is echt nog een hele vroege leerling. En die auto, ze moeten nog leren om die koppeling op te laten komen en dat gaspedaal tegelijkertijd in te trappen. En dan gaat die auto wat met horten en stoten. In het begin gaat dat wat houterig, dat experimenteren met het toelaten van een gevoel en jezelf er ook weer uit laten komen, Want jouw manier van weerstand tegen die emotie op kunnen roepen en op de rem trappen, als het ware, die zit er nog. Dus die weerstand die je heel makkelijk weer kan inzetten, maar ook dan weer leert loslaten.
Dus je laat het vieren en je trapt op de rem. Je laat het vieren en je trapt op de rem. Je laat het vieren en je trapt op de rem. Die houterigheid gaat er uiteindelijk af en dan merk je, dit kan komen en gaan. En ik kan dit ontvangen in mezelf en opvangen. Daar hoef ik niet bij op de rem te trappen. Die emotie gaat niet met mij aan de haal. En als vierde laatste voorbeeld noem ik een angst.
Als je emotieweerstand voelt, dan kan dat zijn omdat je een angst voelt voor wat ik noem consequentieverplichting. En wat je dan tegenkomt is dat je zegt, ik wil deze emotie liever niet voelen, want die komt mij namelijk iets vertellen. Die brengt mij een waarheid die ik liever niet onder ogen wil zien. Als ik deze emotie toelaat en me echt bewust wordt van hoe ik me voel in deze relatie, dit huwelijk, hoe ik me voel in deze vriendschap, hoe ik me voel in deze baan, wat het ook is, een relatie, een vriendschap, een baan of misschien het huis waarin je woont, als ik me echt bewust word van hoe ik me daarin voel, ja dan moet ik er ook wat mee. Dan kan ik dat niet langer ontkennen. En dus wil ik het liever niet voelen, omdat ik het niet wil weten. En hier is het zo waardevol om je te realiseren dat dat wat je eigenlijk liever niet weten wil, je liever niet bewust van wil worden. Je kan jezelf, dat is wat ik hier aanreik om te overwegen, als je jezelf toestaat om je welbewust te worden en om wel te voelen, maar zonder consequentieverplichting om daar dan ook iets mee te moeten doen, dan stap je op een hele waardevolle plek. Dan begeef je je op een hele waardevolle plek, waarin je kan zijn met wat voor jou waar is, maar je geeft jezelf de tijd en de ruimte om daar alleen maar mee te zijn.
Wat het grote verschil is met leven in ontkenning, het niet willen voelen, niet willen weten, hier is dus niet willen voelen, niet willen weten, maar jezelf toestaan om te voelen en daarmee te weten, maar zonder er meteen iets mee te moeten doen, dat geeft jou de ruimte om toegang te krijgen tot je innerlijke wijsheid. En zolang je niet mag voelen en je dus ook niet bewust wilt worden. Dus je wil niet voelen omdat je niet bewust wilt worden, kan je niet bij die wijsheid. En daarmee blijf je dan steken in een waarheid niet onder ogen willen zien, maar ook niet tot ontdekking kunnen komen wat er aan de andere kant van die waarheid op je wacht wat jou altijd iets goeds kon brengen, wat jou altijd iets moois kon brengen. Die wijsheid kom je dan niet bij. Die kan zich niet openbaren aan je, omdat je er niet naartoe gaat, omdat je die waarheid niet wil zien en het gevoel niet wil voelen. Dus wat ik je hier wil aanreiken, waar ik je toe wil uitnodigen is, als jij jezelf hierin herkent, in angst voor consequentieverplichting, ja als ik dit echt ga voelen, dan moet ik er ook wat mee. Nee, dat hoeft niet.
Dat hoeft niet. Wat als je er niets mee hoeft om het toch te kunnen voelen? Zodat je daarmee toegang krijgt tot jouw innerlijke wijsheid en erachter kan komen wat die waarheid jou nog meer komt vertellen dan alleen maar dat gevoel. En dat brengt me bij elk van deze vier punten, bij de grote winst hiervan. Als je jouw emotieweerstand steeds meer gaat loslaten en de vaardigheid ontwikkelt van voelen wat er te voelen valt. Dan kan je in de eerste plaats natuurlijk overeten opruimen. Voor een heel groot deel kan je overeten daar helemaal mee opruimen. Waarmee je veel meer in lijn voor jezelf zorgt met hoe je dat het liefste wilt. Dus je zelfzorg ziet er veel meer uit zoals je dat het liefste wilt, omdat je afhankelijkheid van emotie-eten verdwijnt.
Dit scheelt je natuurlijk ook als je wilt afvallen, gewicht. Emotioneel gewicht laat je hiermee los. Emotioneel gewicht wat ook niet meer terugkomt met het loslaten van je emotieweerstand. Dus het scheelt je heel veel druk op je relatie met eten die er nu nog is. Het overeten wat je nog doet, het overgewicht wat je nog hebt en de weerstand die je voelt om het allemaal in stand te houden waarbij je ontevreden bent over jouw relatie met eten. Daar zit al een hele grote winst. Een tweede grote winst is dat je met het loslaten van je emotieweerstand beschikt over jouw emotionele kompas. Want wat ik net vertelde in dat laatste voorbeeld over die wijsheid waar je bij kan op het moment dat je besluit dat je gevoel je iets kon brengen, is dit.
Gaat hierover. Emoties zijn als een kompas in je leven. Je leert jezelf beter kennen met dit kompas. Je leert gemakkelijker, je ontdekt gemakkelijker wat bij je past, wat niet bij je past. Waar jouw verlangens werkelijk over gaan. Alles wat je nodig hebt om te evolueren in dit leven, om jezelf een mooi en fijn en prachtig en rijk leven cadeau te kunnen doen, vraagt om dat emotionele kompas. Je hebt het nodig. Dus als ooit, toen, jou is geleerd, ga niet naar je gevoel.
Problemen zijn er om op te lossen, niet om bij stil te staan. Problemen moet je gewoon meteen wat mee doen. Of een lastige gevoelens moet je direct wegrationaliseren. Vertel jezelf dat andere mensen het veel moeilijker hebben dan jij. Ha, ha, en dan kan je zo snel mogelijk weg bij dit lastige gevoel. Die beroven je van je kompas. En met dat kompas kan je veel gemakkelijker leven in lijn met wie je wilt zijn, wie je bedoeld bent te zijn. En jou weg vinden, navigeren in jouw leven.
Navigeren in de obstakels en uitdagingen die je in je leven tegenkomt. Dus gewichtsverlies is één. Kunnen stoppen met overeten is één. Een relatie met eten kunnen creëren en zelfzorg creëren die eruit ziet zoals je wilt is één. Dat emotionele kompas is twee en de waarde daarvan. En daarmee zeg ik, je gevoelens kan je dan, met behulp van dat kompas, altijd gebruiken in je voordeel gebruiken. Er zijn gevoelens die kunnen pijn doen. Je kan enorm schuren met je leven.
We komen in dit leven, we ontkomen niet aan het schuren met onze menselijke ervaring. Maar de pijn die je bij dat schuren voelt, kan je dan gebruiken als je groeipijn. Je gebruikt die pijn in je voordeel. Het is je groeipijn. En daarom is het zo waardevol om je weerstand tegen gevoelens los te laten. In Etenslessen maak je deze ontwikkeling door. We stoppen niet alleen bij het idee van, oh, ik wil die weerstand loslaten. Ik geef je ook de tools om emotionele flexibiliteit te ontwikkelen.
Ik geef je tools, een tool die ik bodyfulness noem, waarmee je leert hoe je dan contact met je gevoel maakt. Of als ik iemand ben die zegt ik voel juist heel erg veel, hoe begeleid ik dat? En dan heb ik ook nog een concept wat ik noem je dierlijke zelf, dat wat oer in jou is, hoe begeleid je dat? Want we zitten wel heel erg veel in ons hoofd. We doen ook veel een appel op ons hoofd. Maatschappij vraagt ook veel van je hoofd, van je denken. Maar je bent ook nog steeds dierlijk. En niet rationeel. En niet redelijk. Dat zit er ook allemaal.
Dus het ontwikkelen van flexibiliteit, het ontwikkelen van de vaardigheid van bodyfulness, het leren begeleiden van je dierlijke zelfs zijn allemaal prachtige tools die je in Etenslessen hierin ondersteunen. En wat ik je in deze les wilde laten zien, is wat de waarde daarvan is… En waar mogelijk voor jou de oorzaak ligt. Je merkt dat je zo vaak weerstand hebt tegen wat je voelt. Ik kan zien waar het in mijn jeugd vandaan komt. Vandaag de dag gaat dat over de waan van de dag. Het komt me nu even niet uit, iets heeft me geraakt. Ik coachte daar toevallig vanmorgen nog op.
Iemand was ergens door geraakt en toen we daar op coachten ontdekten we ja, het kwam er niet uit. Ze wilde door. En ze had geen idee hoe laat ik dat naast elkaar bestaan. Zorgen voor mij geraakt zijn, toelaten wat ik daarbij voel en ondertussen de dingen doen die ik wil doen. Het is een vaardigheid en die mag ze nog gaan ontwikkelen. Een oordeel hebben over je gevoel en daarmee zien dat die niet strookt met de reputatie die je wilt hebben voor jezelf of in de ogen van anderen. Bang zijn voor achterstallig onderhoud en daardoor last hebben van het idee dat een gevoel helemaal met je aan de haal kan gaan, waardoor je niet meer kan functioneren zoals je wilt. Of bang zijn voor de verplichting die een gevoel mogelijk zou kunnen scheppen als je je daar echt bewust van wordt.
En denken, daar blijf ik liever bij uit de buurt want dan zie ik een waarheid onder ogen die ik nog niet aandurf. Dit zijn er vier om eens mee te kijken die je kunnen helpen om te kijken naar de weerstand die jij kan voelen hierbij. Oké, emotieweerstand. Dat was wat ik voor je had deze week. Ik ben er volgende week weer. Tot dan!