Weight Watchers, het boegbeeld van de dieetindustrie, gaat financieel door zwaar weer. Verliest het tellen van calorieën zijn geloofwaardigheid? Is er een verandering in de tijdgeest gaande? Ik hoop het. De antwoorden die ik vond laten een aantal ontwikkelingen zien. Er is er een nieuwe vorm van symptoombestrijding op de markt gekomen wat de concurrentie voor Weight Watchers heeft vergroot, maar ook een jongere generatie waarvan een deel geen interesse heeft in symptoombestrijding. Als je mee wil met de tijd en inspiratie zoekt in een nieuw geluid, is deze les ‘Waarom Weight Watchers omvalt’ voor jou.
Je luistert naar Etenslessen, de podcast met Marjena Moll. En dit is aflevering 284, de podcast over afvallen zonder dieet en het creëren van een geweldige relatie met eten. Laten we beginnen.
Of dreigend faillissement van Weight Watchers, of er nu een doorstart komt of niet. Het feit dat dit boegbeeld van de dieetindustrie, al 60 jaar het boegbeeld van de dieetindustrie, het hoofd niet boven water kan houden, vertelt ons iets. En ik hoop dat het ons vertelt dat dit een kentering in de tijdgeest markeert rondom gewichtsverlies, het veranderen van je gewicht en je omgang met eten.
Toen ik vijf jaar geleden deze podcast begon was dat omdat ik een bijdrage wilde leveren aan de tijdgeest. Van alles wat met diëtiek te maken heeft, omdat ik daarin wilde laten zien dat het wilskrachtmodel faalt.
Dit is wat ik onder dat wilskrachtmodel versta. Je leert binnen dat model dat je maar twee dingen nodig hebt om je streefgewicht te bereiken. Aan de ene kant een goed dieet en aan de andere kant jouw wilskracht. Jouw discipline om dat dieet vol te houden. En dat resulteert dan in je streefgewicht. Dit model, dit wilskrachtmodel schiet tekort. Om meerdere redenen. De eerste reden is dat het alleen een model is voor tijdelijk gewichtsverlies.
Nadat je dit systeem loslaat en niet langer kan volhouden of je streefgewicht hebt bereikt, is er geen plan B. En dat betekent dat het dus eigenlijk gaat om een systeem wat je de rest van je leven zou moeten willen blijven toepassen. Volhouden. En van dat volhouden zien we in de afgelopen 60 jaar dat dat bijna niemand lukt. En als het mensen lukt, klagen ze over de kwaliteit van hun relatie met eten. Want wat ontdekken ze? Ook als ze proberen om dat puntensysteem van de Weight Watchers los te laten, lukt dat niet. En mensen vinden het heel vervelend om als ze naar hun bord kijken geen boterham te zien, maar een handjevol punten. Het doet daarmee afbreuk aan de kwaliteit van je relatie met eten. En zelfs als je stopt, zelfs als je de dieetclub verlaat, merk je dat dit achterblijft.
Ik zocht op om deze les voor je te maken naar de reden van het faillissement of het dreigend faillissement. Waarom? Waarom struggelt dit bedrijf? En er zitten een aantal oorzaken onder.
Aan de ene kant is door covid het aantal mensen wat nog elkaar kon opzoeken op locatie ineens drastisch gedaald, om die meetings te hebben voor de Weight Watchers bijeenkomsten, daalde drastisch en daarna werd dat niet meer opgepikt. De jongere generatie zegt, ik vind dat bij elkaar komen wat oubollig. Ik vind het hele systeem wat oubollig en voelt zich deels meer aangetrokken tot apps en influencers. Apps die je leren tracken, kunnen het leuk verpakken, maar daar waar zij ook dat wilskrachtmodel hanteren, merk je dezelfde nadelige gevolgen. En ook als je iemand volgt, een influencer die het heel mooi voor je verpakt. En die zelf demonstreert enorm te genieten van haar of zijn levensstijl met restrictief eten, is de waarheid vaak anders.
Obsessief fixeren op een restrictief model wat prestatiegericht is en niet ontwikkelingsgericht. Want je bent alleen maar een kunstje aan het vertonen. Je bent aan het volhouden maar niet jouw relatie met eten aan het veranderen loopt vroeg of laat spaak. En de mensen die bij mij komen die dat restrictieve model hebben toegepast, klagen allemaal over een hoofd waar ze horendol van worden. Niet meer kunnen stoppen met foodtracken. Niet meer kunnen stoppen met bijhouden en tellen wat je eet, is iets wat op de lange termijn heel vervelend wordt. En pijnlijk, geestelijk pijnlijk.
En wat ik altijd zeg is, bouw een relatie met eten waarvan je zegt, maar wat ik nu heb staan voelt zo goed. Hier kan ik niet alleen oud mee worden omdat ik gezond leef. Maar hier wil ik ook oud mee worden om wat ik nu heb staan, omdat dat zo ontzettend goed voelt.
Ik ben zo blij met mijn relatie met eten. Het heeft zo zijn weg gevonden, zijn plek gevonden. Dit is helemaal wat ik nu doe, past helemaal bij mij. En het voelt kalm en stabiel en betrouwbaar. Want leven in obsessie, leven in het nastreven van een perfectie in jezelf, in je relatie met eten, voelt vaak alleen tijdelijk goed. Op den duur kom je erachter dat leven in een continu streven naar perfectie iets is wat zich nooit helemaal inlost. En als je het bereikt, dat ideaalplaatje, ben je altijd weer bang om te verliezen. Dit hangt samen met het feit dat een restrictief model niet past, niet werkt voor je oerbrein. Zodra je niet eten mag, en dat toch hebt gedaan, of niet eten mag, maar er wel naar verlangt om dat te doen, ontstaat er spanning.
Er ontstaat frictie tussen de regels die jezelf hebt opgelegd. En het verlangen wat je voelt om die regels niet te honoreren. Wat je ooit als kind hebt geleerd is dat je regels niet mag overtreden. En dus is het heel logisch dat je spanning voelt bij het idee dat je of je regels hebt verbroken. Of op het punt staat om ze te verbreken of er naar verlangt om ze te verbreken. En voor je oerbrein betekent dat maar één ding.
Dus wat gebeurt er binnen dit wilskrachtmodel zodra je voedselrestrictie toepast? Een calorie-model, een puntenmodel, dan merk je dat je verlangen naar eten groter wordt zodra daar spanning aan te pas komt. En die spanning ligt op de loer.
Daar kan je vergif op innemen. En dus beland je al heel snel in een strijd met eten. Waarin je elke keer opnieuw naar dat wilskrachtmodel kijkt en zegt, maar dat dieet is gewoon goed. Daar is niks mis mee. Waar het haar schort is mijn gebrekkige wilskracht. Het ligt aan mij. En dat gevoel dat het aan jou ligt dat je dat dieet niet kan volhouden, ondermijnt niet alleen je relatie met eten, maar ook de relatie met jezelf. Hier ben jij, die loser, die slappeling die het altijd weer opnieuw verpest.
Die het steeds maar niet lukt om dat streefgewicht te bereiken, dan wel vast te houden. En als dit model maar goed genoeg aan je is verkocht, blijf je in dit kader naar jezelf kijken. Je zoekt graag de lotgenoten op bij wie het ook misgaat. En vind je in de saamhorigheid van het niet kunnen volhouden troost, binding, verwantschap, saamhorigheid.
Zo kan er een cultuur ontstaan binnen dat wilskrachtmodel wat 60 jaar overeind blijft. En waar je geld naar blijft toebrengen, wat jouw zelfbeeld ondermijnt. En wat jou steeds opnieuw het gevoel geeft dat je gewoon hard je best moet doen.
Tegelijkertijd is er ook een zorg, want een van de redenen dat dit wilskrachtmodel steeds aan kracht verliest nu, is niet alleen omdat er gelukkig in de jongere generatie steeds meer mensen zijn die zeggen, ook dat foodtracking, ook die influencers, ik geloof daar niet in, Ik zoek naar een holistische benadering van mijn relatie met eten. Een holistische benadering van mijn zelfzorg en een holistische benadering van het overeten of het overgewicht wat ik heb ontwikkeld. Dat is gelukkig zo.
Dankzij ook heel veel ouders, heel veel bezorgde moeders, die in dat wilskrachtmodel al tientallen jaren vastzitten en zeggen ik wilde mijn dochter dat besparen. Ik wilde dat mijn kind besparen. Ik wilde dat puntensysteem, dat restrictiesysteem, dat calorieënsysteem niet aan ze doorgeven. En dan zie je dat er kinderen zijn die zeggen, ah, maar ik zoek toch iets dergelijks. En die zijn in de valkuil getuimeld van foodtracker met alleen maar een flitsender, mooier, obsessiever jasje. Of de kinderen die zeggen, ik heb datzelfde gevoelige brein als mijn moeder of vader. Ik reageer ook heel gevoelig op snelle suikers en suikers. Ik heb daardoor ook de neiging om het als copingsmechanisme te gebruiken en te overeten. Maar ik zoek een holistische benadering, een andere route. Want ik heb gezien wat het al meer dan 20, 30 jaar met mijn moeder of vader heeft gedaan.
Dus er is een groep mensen voor wie die doorhebben dat dat restrictieve model niet duurzaam is. En je relatie met eten ondermijnt en de relatie met jezelf ondermijnt. Wat alleen ook in opkomst is, is een systeem wat zegt, een interventie, die zegt je hoeft je verlangen naar eten niet langer te onderdrukken met voedselrestrictie, met calorieën tellen of punten tellen. Ik kan dat verlangen voor je oplossen. En dat is een farmaceutische interventie waarbij je een middel zoals bijvoorbeeld Ozempic gebruikt om je verzadigingsbeleving en verlangen naar eten terug te schroeven en op te lossen.
Als je merkt dat je moeite hebt om te stoppen met eten. Moeite hebt om gezonde keuzes te maken. Moeite hebt om je gezonde levensstijl vast te houden.
Want er zijn zoveel momenten waarop je naar eten verlangt terwijl je geen honger hebt. Of waarop je het moeilijk vindt om te stoppen met eten als je verzadigd raakt. Of waarop je het lastig vindt om eetprikkels, eten wat je ziet, wat je ruikt, wat je hoort in de keuken, wat je wordt aangeboden om de prikkels die je daarbij voelt, het verlangen wat je daarbij voelt, door je heen te laten gaan zonder erop in te gaan. En als je maar genoeg gefaald hebt met diëten.
Als je huisarts je daarin niet heeft begrepen of kan begrijpen en je beschaamt en veronderstelt dat je gezondheid toch het meest kostbaarste bezit is wat je hebt en dat het je toch zou moeten lukken om daar je weg in te vinden en verstandige keuzes te maken, dan ben je bereid om welke interventie dan ook toe te passen als je verlangen naar eten daarmee kan worden teruggeschroefd en opgelost.
En ik geloof, los van een medische interventie omdat je diabetes 2 hebt of daartegenaan zit, ons verlangen om geaccepteerd te worden binnen de groep, binnen onze sociale structuur, met zijn schoonheidsideaal, is zo groot, die drijfveer, dat verlangen naar acceptatie is zo oer, dat ook dat aanleiding kan zijn om te zeggen ik wil kosten wat het kost gewicht verliezen en ik zit helemaal niet dicht tegen diabetes 2 aan. Ik heb alleen een plaatje in mijn hoofd van hoe ik eruit wil zien. En een plaatje in mijn hoofd waarbij ik me pas lekker kan voelen in mijn lichaam.
En waarvan ik zie dat andere mensen mij dan leuker vinden, zich meer tot mij aangetrokken voelen. Ik wil dat. Ik wil dat plaatje. En ik heb daar die interventie voor over.
Niet je medische noodzaak, Niet je verlangen om beter in de groep te liggen, om jezelf dan pas mooier te kunnen vinden of mooi te kunnen vinden. Ik begrijp het allemaal.
Omdat het zo mens-eigen is, zo bij de mens hoort. Tussen medische noodzaak en het schoonheidsideaal zit onze menselijke ervaring. En het is zo begrijpelijk dat je daar je weg in zoekt. En dan dus zegt, hé, met voedselrestrictie is het me niet gelukt. Voedsel tracken, voedsel ransoneren, mezelf op een puntensysteem zetten. Het is me daar gewoon niet mee gelukt en ik heb het nu lang genoeg geprobeerd. En, hier is dat esthetische stuk, ik wil 1 keer in mijn leven eindelijk hebben meegemaakt dat ik me geen zorgen maak om mijn gewicht.
Me afvraag hoe andere mensen me zien. En hel, als dat betekent dat ik dan iets doe waarvan ik misschien wat maag-darm-klachten krijg en spierverlies en als ik ermee stop ook mijn verlangen naar eten weer terugkeert, want dat zijn op dit moment de bijwerkingen van die farmaceutische interventie. Ik heb dat ervoor over, ik beschaam dat niet.
Maar, en dat is de reden waarom ik deze aflevering voor je wil opnemen. Ik geloof dat als je daadwerkelijk kan ontdekken hoe je invloed krijgt op je overmatige verlangen naar eten, zonder jouw relatie met eten te ondermijnen, met dat wilskrachtmodel, zonder jouw relatie met eten te moeten uitbesteden aan een farmaceutische interventie waar je vervolgens vanaf hankelijk blijft, je veel liever, als je die keuze hebt en weet dat het voor je kan werken, jouw weg wil vinden in je omgang met eten, zonder daar een externe autoriteit bij nodig te hebben. Een dieetclub die je vertelt wat je wel of niet mag eten.
Als dat kan, als dat voor je mogelijk is. En je ook nog ontdekt dat die weg, het vinden van jouw weg in je omgang met eten, goed kan gaan voelen. Helemaal voor je kan werken. Ongeacht de voedselwereld om je heen, het aanbod om je heen, omdat je zo goed doorkrijgt hoe je een verlangen naar overeten zo inregelt dat het je niet meer in de weg zit, je daadwerkelijke vrijheid ervaart.
Een dieet volgen en daarmee een autoriteit volgen die jou vertelt wat je wel en niet mag eten, voelt ook niet vrij. Ik geloof dat die relatie met eten die je hebt iets tussen jou en je lichaam is. En het is heerlijk als je kan zeggen, Niemand is in die relatie uitgenodigd. Ik heb daar mijn weg in gevonden.
Dus ik laat het hier voor je naast elkaar bestaan. En ik zeg, ik begrijp het als je kiest voor een farmaceutische interventie, een medische route. Ik begrijp dat. En ik begrijp het ook dat je in de dieet valkuil trapte van een restrictief model, omdat het gewoon zo goed aan je is verkocht.
Ik zeg alleen ook dat als je zoekt naar een route waarbij je iets kunt bouwen met jezelf in de omgang met je lichaam, met jouw brein wat misschien heel gevoelig op eetprikkels reageert. Als je daar je weg in kan vinden op een manier waarbij je uiteindelijk iets hebt staan waar je nooit meer iets of iemand bij nodig hebt, je een vrijheid kan ervaren waarvan je zegt, ja, als ik kan kiezen dan wil ik het liefst die. Ik wil geen andere autoriteit in mijn leven. Ik wil niet afhankelijk zijn van een middel, wat ik de rest van mijn leven moet blijven gebruiken, omdat ik, als ik ermee stop, mijn verlangen naar eten weer toeneemt.
En ik begrijp het als je voor die symptoombestrijding kiest. Ik weet zeker dat ik er ja tegen had gezegd. Toen. Toen ik nog midden in mijn strijd met eten zat en niet wist dat er een oplossing voor mij bestond. En ik echt alleen maar de ervaring had dat ik keer op keer op dieet ging, keer op keer een restrictief dieet volgde en het telkens opnieuw weer verpeste, ik was er helemaal van overtuigd dat ik dus blijkbaar een hopeloos geval was.
Dus als mijn verlangen naar eten, wat als een storm door me heen kon razen, oplosbaar was met een farmaceutische interventie, steek ik mijn hand op, kom maar door, geef maar aan mij. Ik vind het typerend dat Oprah Winfrey, die altijd heel open is geweest over haar strijd met haar gewicht, uiteindelijk in de board of directors van Weight Watchers is gaan zitten en dat bedrijf heeft gekocht.
En die nu zegt dat model werkt niet, het is een ziekte, dat overeten wat ik doe, waar ik last van heb. En die farmaceutische interventie is de beste optie. Ik geloof dat haar voorbeeldfunctie in de herkenning van de schaamte rondom overeten, de schaamte rondom compulsie, het stigma van overgewicht en nu zeggen, het is een ziekte, je kan daar niets aan doen. Ik weet niet of ik dat antwoord voor mezelf als ik nog in de pijn zit van de schaamte. Dan kan ik daar verzachting in vinden en denken, oh gelukkig, zie je, Het lag al die tijd niet aan mij. Ik heb een ziekte en die ziekte kan alleen bestreden worden met een interventie die van buiten af komt.
Die interessant is en waardevol, omdat die gelinkt is aan vrijheid. Geen interventie van buitenaf nodig hebben. Denk hierover na.
In mijn boek beschrijf ik de methodiek zoals ik die heb ontwikkeld. Die je meeneemt in de gevoeligheid van je neurologische profiel. Een brein hebben wat erg aan kan gaan van snelle suikers en suikers. Ik neem je mee in de psychologie van restrictief eten. Wat dat met je doet en hoe je oerbrein daarop reageert. Welke gevolgen dat voor je heeft, voor jouw relatie met eten en de kwaliteit van je relatie met eten. Ik neem je mee in de definitie van je relatie met eten.
En hoe zou je die opnieuw kunnen vormgeven als je dat wil, wetend dat je een brein hebt wat gevoelig reageert op suikers, snelle suikers. Wetend dat het voor jou al snel naar meer smaakt. En wetend dat je een geschiedenis hebt van restrictief eten waardoor ook dat gevoelig voor je is gaan liggen en je misschien een dieettrauma eraan hebt overgehouden.
Wetend dat emotie-eten een vorm van zelfzorg voor je is. Ik geloof dat als dat allemaal nog niet goed voor je is uitgewerkt, nog niet helder is uitgelegd, je daar nog niet de handvatten voor hebt gekregen om die informatie te kunnen benutten in het voordeel van jouw omgang met eten en in de samenwerking met je lichaam, er nog een prachtige kans voor je ligt. Waarin je geen symptoombestrijding nodig hebt en geen interventie van buitenaf.
En als je meer wilt weten over hoe zien die stappen er dan uit, hoe kan je dan een nieuwe relatie met eten bouwen? Lees mijn boek. Het is net uit. Je kunt het kopen bij, nou, overal waar je online boeken kan kopen. Je kan het ook bij je lokale boekhandel kopen, waar jij graag je boeken koopt.
En dan kun je hier in elk geval naar kijken en zien, ah, oké, dit is hoe die andere weg eruit ziet. En dit is hoe ik mijn relatie met eten opnieuw kan vormgeven. Ik hou in dat boek niks achter. En ik heb het absoluut niet als een teaser willen schrijven. Ik geef je daadwerkelijk de bouwstenen voor het bouwen van een nieuwe relatie met eten. En daar kun jij dan zien of die weg voor jou van waarde is als je niet mee wilt gaan in nieuwe en andere vormen van symptoombestrijding. Oké, dit was wat ik voor je heb. Ik ben er volgende week weer.