Afl. 285 Overeten omdat je niet speelt en rust

Spelen en rusten lijken een luxe. Iets wat je pas mag als je werk af is. Maar dan ben je meestal te laat. Je belandt uitgeblust op de bank en eet gedachteloos je vermoeidheid weg. Ik weet dat je dit patroon pas kan doorbreken als je anders leert denken over spelen en rusten. Het zijn essentiële bouwstenen voor een leven zonder overeten. Leer jezelf fijne dagen geven. Je verdient ze! Ik pak dit onderwerp voor je uit in deze aflevering ‘Overeten omdat je niet speelt en rust’ en bespreek een interessante studie die je hierbij helpt.

Wat je ontdekt:

• Jouw ‘rattenpark’
• Het belang van spelen en rusten.
• De vorm die dagelijks haalbaar is
• Reserveer hier jouw exemplaar van het boek Etenslessen 👉

Transcript Afl. 285 Overeten omdat je niet speelt en rust

Je luistert naar Etenslessen, de podcast met Marjena Moll. En dit is aflevering 285, de podcast over afvallen zonder dieet en het creëren van een geweldige relatie met eten. Laten we beginnen.

Speel en rust je genoeg. Daar gaan we het over hebben.

Hallo, hoe is het met je? Ik speel op dit moment heel veel en ik rust heel veel en het is verrukkelijk. Ik had een inhaalslag nodig.

En als je hier nieuw bent, welkom. Welkom in de podcast Etenslessen over het oplossen van overeten, afvallen zonder dieet en blijvend gewichtsverlies. In deze podcast bespreek ik langs allerlei Etenslessen zoals ik ze noem, wat nou de oorzaak is van overeten en hoe je die oplost, hoe je die opruimt, zodat je blijvend gewicht kan verliezen. Dat is de enige vorm van gewichtsverlies die ik interessant voor je vind en van waarde als die voortvloeit uit jouw welbevinden.

En in deze les wil ik met je kijken naar het belang van spelen en rusten. Ik heb de afgelopen maanden heel, heel veel commitments gehad die elkaar allemaal overlapten, grote projecten die elkaar overlapten en ik heb daarvan geleerd. Een volgende keer als ik zie dat een groot project, een ander groot project dreigt te overlappen, dan schuif ik dat tweede project op en ga ik ze niet tegelijk doen. Wat ik nu de afgelopen maanden heb gedaan met het schrijven van mijn boek en het lanceren van mijn boek en het lanceren van mijn programma.

Het liep allemaal door elkaar en dat was erg veel.

In die periode gebeurde er ook nog iets heel erg leuks. Mijn zoon Camille, die is afgestudeerd. Die heeft zijn master politicologie gehaald in Boston aan Boston College. Ik ben daar samen met mijn man Bob heen gevlogen om bij zijn graduation te zijn en dat met hem te vieren daar. Ik was zo moe, zo moe toen ik mijn koffer ging pakken en ik zag op tegen de vlucht, terwijl ik normaal gesproken het altijd erg leuk vind om op reis te gaan. En dat was een duidelijk teken dat ik me echt heb verdeeld aan die grote projecten de afgelopen maanden.

En toen we eenmaal thuis kwamen wist ik ook oké, nu ga ik even heel goed compenseren en lering trekken uit deze afgelopen periode. Wat ik nu heel veel doe is spelen en rusten. Daar wil ik het een beetje over hebben. Want het is zo weldadig en het heeft zo’n fijne bijvangst.

Waarom is het belangrijk dat je speelt en rust?

Op school leerde je misschien dat je pas mocht spelen als je werk af was. En dat is iets wat je misschien daarna ook bent blijven doen en wat je hebt geïnternaliseerd. Je geeft jezelf pas ruimte om te rusten, ruimte om iets voor jezelf te mogen doen, zoals dat heet, als al je taken af zijn. Ik zie dat die regel voor de meeste mensen niet werkt en te weinig rekening houdt met je eb en vloed aan energie gedurende de dag. En hoe zich dat vertaalt als je daar tegenaan loopt en niet naar luistert of dat misschien niet in de gaten hebt, is dat je tegen het eind van de middag uitgeblust overeet.

Het is misschien tijd om iets voor jezelf te mogen doen, maar je bent daar te moe voor. Je zou ook niet kunnen bedenken wat je leuk zou vinden om te doen. Je hebt niet de energie om het te bedenken en niet de energie om het te doen. Het enige wat je weet dat je nog fijn zou vinden is iets eten. En dat is dan waar het op uitdraait en dat is dan dat patroon waarvan je zegt ik doe dat elke dag opnieuw en ik wil het graag doorbreken en het lukt me gewoon niet en ik weet niet waarom. Ik wil je daar een aantal dingen over laten zien.

Het eerste wat interessant voor je is, is een onderzoek wat gedaan is naar verslaving door psycholoog Bruce Alexander die iets ontdekte wat hij rattenpark is gaan noemen. Hij ontdekte dat labratten die in kleine metalen kooitjes leven en geen ruimte hebben voor een sociaal leven, voor spel, voor ontdekken, voor hun natuurlijke gedrag, al snel verslaafd raakten.

En hij heeft dat getest door ze de keuze te geven tussen het drinken van gewoon water en water wat was aangelengd met morfine.

En de ratten die in die kale, saaie kooitjes zaten waarin ze hun natuurlijke gedrag niet konden vertonen, niet konden graven, onderzoeken, spelen en socializen, die raakten allemaal verslaafd aan het morfinewater. De ratten die een rattenpark, zoals hij het noemde, kregen aangeboden, een ruimte waarin ze konden graven en gangen maken en ontdekken en spelen en knagen en elkaar ontmoeten, die kregen ook water en morfinewater aangeboden, maar die hadden geen interesse in de morfine. En de ratten die uit de metalen kooitjes kwamen die al verslaafd waren aan het morfine water. Die gingen allemaal vrijwillig door ontwenning in dat rattenpark, omdat ze het gewoon zo fijn hadden daar. En dit gaf Bruce Alexander waardevolle data als het gaat om verslavingszorg.

Hoe zorg je nou dat mensen uit hun verslaving kunnen komen?

Dit was geloof ik een onderzoek wat ging over verslaving aan drugs. Is dat het zo belangrijk is om iemand die verslaafd is te helpen, te ondersteunen in het bouwen van hun eigen rattenpark.

Als je leven leuker wordt, als er meer te spelen valt, als je het meer naar je zin hebt, taal je niet naar dat morfinewater. En ik vertaal dat even voor jou naar crackers met hagelslag of ik weet niet wat je pakt als je uitgeblust op de bank belandt. Of, denkend aan mezelf, die zak dorito’s die ik dan kocht bij het benzinestation op weg naar huis, omdat ik zo moe was en overprikkeld en uitgeblust en te weinig speelde en te weinig rust nam.

Wat ik leerde in het oplossen van de overeten, en ik vertel je daar ook een anekdote over in mijn boek Etenslessen wat ik je enorm kan aanraden als je het hele proces van mijn methodiek wilt bestuderen. Wat ik uitleg in dat boek en hier nu in deze les voor je bespreek, is dat jouw energie, jouw natuurlijke energie, beperkt is en meestal gedurende de dag een aantal golfbewegingen maakt. Het ligt er ook aan of je neurotypisch bent of neurodiverse. Ik heb zelf een ADD profiel. En dat ziet er bij mij niet uit als druk gedrag aan de buitenkant, maar wel aan druk gedrag aan de binnenkant.

Hoe ik denk, hoe ik creëer, hoe ik beleef, hoe ik voel is intens.

En er gebeurt veel bij mij. En dat betekent meestal dat hoe mijn energie zich vertaalt naar creativiteit en productiviteit gedurende de dag meerdere keren een eb en een vloed kent. In de jaren dat ik nog van mezelf verwachtte, dat ik pas mocht rusten, ontspannen en iets leuks voor mezelf doen, als al mijn werk af was, bleef ik overeten. Simpelweg omdat ik iets forceerde bij mezelf, waar ik extra suikers bij nodig had om dat voor elkaar te kunnen krijgen. Dus ik had mezelf afhankelijk gemaakt van overeten, omdat ik iets van mezelf vroeg, wat niet aansloot bij mijn natuur. En wat ik in deze les voor je wil neerzetten is de waarde van dat rattenpark, zoals ik het van Bruce Alexander heb overgenomen, de waarde van jouw rattenpark en de noodzaak van jouw rattenpark om te kunnen stoppen met overeten.

Je hebt fijne dagen nodig, dagen die je zo voor jezelf inricht dat er voor jou altijd iets te rusten en te spelen valt op de momenten dat je dat nodig hebt, meerdere keren per dag. Laten we dat eerst definiëren. Laat ik dat eerst voor je neerzetten als een noodzaak. Denk nu niet meteen aan de haalbaarheid daarvan. Stap niet meteen door naar de bezwaren van ja maar hoe dan. Omarm eerst, stel je eerst open voor dit idee dat je het nodig hebt. Je hebt meerdere momenten op de dag nodig om te kunnen rusten en spelen. Je hebt fijne dagen nodig om te kunnen stoppen met overeten.

Ook in een crisisperiode, een uitzonderlijke periode en in het leven van alledag.

De haalbaarheid binnen de context van een crisisperiode ziet er anders uit dan in je leven van alledag. Maar je kan je voorstellen dat hoe jouw omstandigheden er ook uitzien. Of je nu een héél lastig project aan het volbrengen bent. Misschien schrijf je voor het eerst een scriptie. Of misschien werk je aan een promotiestuk. Misschien ben je net een nieuw team aan het aansturen. Of misschien heb je net een nieuw kindje in je gezin.

Of misschien heb je een kind met speciale behoeften. Misschien ga je door een lastige scheiding. Misschien is er ziekte, sprake van ziekte of mantelzorg. Ik zie dat we allemaal uitdagingen hebben in ons leven. Er zijn altijd omstandigheden in ons leven en als die niet aan de buitenkant zitten, dan zitten ze vaak wel in jezelf, in wat je tegenkomt, in jezelf. Wat jij ervaart als pijn, als lastig, als moeilijk, als de menselijke ervaring van jou zijn. Hoe het is om jou te zijn, daar zitten schaduwkanten aan, daar zitten pijnpunten in. En soms zitten die meer in de omstandigheden van je leven en soms zitten die meer in jezelf.

Maar er is altijd wel ergens een last, een pijn, een moeilijkheid.

Soms alleen maar de absentie, afwezigheid van de dingen die je zou willen. Geen partner, geen werk, geen sociaal leven. En is daar leegte, gemis of eenzaamheid, wat het ook is. Hoe het is voor jou om jou te zijn, daar zit die kant aan. En hoe die eruit ziet kan wisselen. En wat ik voor je wil neerzetten hier, is het idee dat je waarschijnlijk net als ik ooit bent geconditioneerd met de gedachten, opgevoed met de gedachten, je moet gewoon die omstandigheden veranderen.

Als je die omstandigheden nou maar eenmaal op orde hebt, dan wordt het anders, dan kun je ook stoppen met overeten, dan kom je op een andere plek en wordt het allemaal beter. Mijn ervaring is dat dat niet zo is. Die omstandigheden kan je in de eerste plaats niet altijd afdwingen. Soms moet je ook over een langere periode je verhouden tot die omstandigheden. Een kind met speciale behoeften, die heb je 18 jaar in huis. Dat is lang om te kunnen zeggen, nou ja dan kan ik pas stoppen met overeten als dat kind eenmaal zelfstandig is en zijn weg heeft gevonden. Dat is te lang, dat is te ver weg.

Je wil je daartoe leren verhouden.

En ook al die prachtige ambities en idealen en dingen waar je je zo graag in verliest, die je zo leuk vindt, maar die ook veel van je vragen. Zie je hoe ik nu een buffet, een veelheid, een palet aan mogelijkheden schets waarvan je zegt, oh ja, inderdaad, dat is weer wat een ander heeft, dat is weer waar een ander tegenaan loopt. We lopen allemaal ergens tegenaan, altijd. Dus als dat zo is, kan je je dan voorstellen dat je een rattenpark nodig hebt? Ruimte voor jou om te kunnen spelen en rusten. Ruimte voor jou om dat pijnlijke stuk van je menselijke ervaring ook ontspanning te kunnen geven en verlichting te kunnen geven. En ik zie dat de meeste mensen dit lastig vinden. Te weinig spelen en te weinig rusten. En gewoon niet goed weten hoe ze dat inbouwen in hun dagelijks leven.

Dus als ik coach en dan met je praat over het creëren van fijne dagen, dan zie ik wel een soort van lichtje in je ogen komen. Van, oh dat klinkt lekker. Ja, fijne dagen, die wil ik wel. Maar meestal zijn we gewend om te denken, die fijne dagen die komen als dit project voorbij is. Als die verhuizing is geweest. Of als die scheiding is afgerond. Als die rechtszaak voorbij is.

Als ik nou maar eerst weet wat de uitkomst van dit onderzoek is. Of we zeggen, nou, de dingen lopen wel, het is alleen gewoon een drukke tijd en dat is het eigenlijk altijd wel, maar over een maand ga ik op vakantie. En daar moet je het dan van hebben. En dat is niet genoeg. Dat zie je aan de manier waarop je met eten omgaat.

Spelen en rusten heb je elke dag nodig.

En dat betekent dat het een vaardigheid is. Jezelf fijne dagen kunnen geven die jou helpen om ontspanning te vinden van je menselijke ervaring. Wij als enige soort die kunnen nadenken over de toekomst en het verleden, projecteren allerlei angsten, projecteren op de toekomst, zorgen projecteren op de toekomst en terugblikken op het verleden en daar pijnlijke conclusies over trekken en voorspellingen mee doen over de toekomst. Wij zijn de enige soort die dat doen. Je hebt daarin de vaardigheid van rusten en spelen nodig.

Oké, als je dat van me aanneemt, dan is de volgende vraag, wat is dat dan voor jou? Wat is spelen? Wat is rusten? Bij het woord spelen denk je misschien snel aan wat kinderen doen. En ik denk dat je daarmee voor een heel belangrijk deel gelijk hebt. Dat klopt ook. We noemen wat kinderen doen spelen. Want wat is dat nou eigenlijk? Spelen is iets doen wat verder geen doel heeft.

Anders dan dat het je plezier geeft.

En ik zie dat plezier maken een vaardigheid is waar je wat inspanning voor nodig hebt om hem je eigen te maken. Als je ooit hebt geleerd dat het pas mag als alles af is en vervolgens tot de ontdekking komt dat het nooit af is en dus doe je het niet en daardoor vergeet je hoe je speelt. Vergeet je hoe je dat laagdrempelig en makkelijk maakt voor jezelf. Ik geloof dat spelen niet heel origineel hoeft te zijn, bijzonder hoeft te zijn, als het maar laagdrempelig is. Laagdrempelig en aangenaam. Dat is het allerbelangrijkste. Als je werk je hobby is, dan wil je het liefst meer gaan werken, maar dat is niet het spelen wat ik bedoel.

Het spelen wat ik bedoel gaat over een activiteit die je lekker vindt, die je prettig vindt en die dicht bij de hand is, makkelijk toegankelijk voor je is. En of dat nou tuinieren is, lezen, breien. Wat kan je nog meer fijn vinden om te doen? Ik kan zelf aquarellen leuk vinden, schilderen leuk vinden. En wat je dan misschien merkt als je dat doet, is dat je denkt, oh nu moet het weer goed worden of mooi worden of je innerlijke criticus vindt er wat van. Daar doe je het niet voor. Het hoeft niet mooi te zijn. En het hoeft niet goed te zijn. Het hoeft niet knap te zijn.

Het gaat erom dat je jezelf er een beetje in kan verliezen.

Zingen kan fijn zijn, dansen kan fijn zijn. Ik vind voetballen met mijn tweede hond, die jonge hond, die kleine hond die ik heb, heel erg leuk. En hij is er altijd voor in. Er zijn bepaalde liedjes die hij ook associeert met voetballen met mij. Dus als ik die opzet dan komt hij meteen aan stuiven! Dan gaat hij ook zijn bal zoeken. Dan begint hij meteen te blaffen, gaat hij zoeken naar een balletje. En dan legt hij dat balletje voor mij neer.

Oké, let’s go! Voetballen! En al doe ik dat maar 5 of 10 minuutjes met hem het verfrist me volledig hij maakt de speelsheid in mij wakker en er is weinig voor nodig om hem te stimuleren, zijn speelsheid. Hij is het al. Maar we wisselen dan een hele leuke energie met elkaar uit. En als ik dat 1, 2 liedjes heb gedaan, ben ik opgeladen, ben ik verfrist en ben ik in een speelse energie. Kan ook zijn dat ik juist rust nodig heb, ruimte om te lummelen, ruimte om even helemaal juist te vertragen.

Ik heb van de week een hangmat opgehangen in mijn tuin en daar heerlijk in liggen schommelen met een boek. En dat was zo fijn, zo verrukkelijk, omdat je tussen 2 bomen in zo gemakkelijk ook een beetje afdwaalt in staren, voor je uitstaren in de zon. Scheen zo gezellig tussen de blaadjes door van de bomen waar ik onderhing.

Het was verrukkelijk. Instant vakantiegevoel.

Ik zou nooit in die hangmat gaan liggen als ik mezelf zou vertellen dat ik daar pas mag liggen als al mijn werk af is. Want mijn werk is nooit af. E-mails komen sneller binnen dan ik ze bij kan benen, bij wijze van spreken. Er is altijd wel iets te doen. Klusjes in en om je huis, om je huis te onderhouden zijn ook nooit af. Dus het gaat er denk ik ook niet meer om om nog iets af te krijgen. Het gaat er om dat je fijne dagen voor jezelf creëert.

Waarvan je ook weet, Als ik niet weet hoe lang ik nog te leven heb, dan wil ik een leven geleefd hebben waarvan ik zeg ik creëer fijne dagen voor mezelf. Ik beheerste de levenskunst van mezelf fijne dagen geven. En die had ik ook nodig, naast mijn menselijke ervaring, naast de pijn die ik in mijn omstandigheden of in mezelf tegenkwam. En dat lukte me. Ik deed dat. Dus wat is spelen voor jou en wat is rusten voor jou? Denk daarover na en onderzoek dit voor jezelf. Bouw jouw rattenpark. Zodat die crackers of weet ik wat het is wat je daar pakt, jouw belangstelling verliezen. Omdat je wat leukers hebt bedacht voor jezelf. En wat ik daar aan wil toevoegen.

Dat rattenpark kan je niet bouwen als je uitgeblust en moe bent.

Dat is niet het moment om aan jezelf te vragen, nou, alles is nu af, wat zou je willen doen? Want dan komt er niks, daar ben je te moe voor, te uitgeblust voor.

Dit is iets, dat bouwen van jouw rattenpark is iets wat je onderzoekt als je fris en uitgerust uitgeslapen bent, tijd hebt om daar wat over te fantaseren, tijd hebt om het aan chatgpt te vragen, zoek maar een ingang, ga scrollen op Pinterest, om wat ideeën op te doen van laagdrempelige vormen van spelen waar jij plezier in hebt. Ik merk dat voor mij juist heel actief zijn, iets met mijn lijf doen, iets buiten doen heel fijn kan zijn. Sport is voor mij ook een vorm van spelen, maar het ligt er maar net aan welke vorm van spelen. Ik wissel dat ook altijd af. Ik doe niet altijd hetzelfde.

Dat houdt het voor mij fris en leuk.

Buiten, binnen, op een matje, iets met dumbbells, iets samen met andere mensen, of juist alleen. Je kan dit helemaal afstemmen op jouw behoefte, als het maar laagdrempelig is. Want als je het moet inplannen en jij je moet voegen aan dat spelen, dan kan je het niet benutten op het moment dat je het nodig hebt.

En ik merk dat dat spelen en rusten veel dynamischer is dan je agenda, waarin je jezelf vertelt op zaterdagochtend kan ik naar yogales en op woensdagochtend kan ik vul maar in, een keer naar de spa. Het gaat erom dat je in je leven van alledag. In je werkende uren, de uren met je gezin, met je kinderen, met je werk, dat je daar ruimtes inbouwt voor spelen en rusten. Het is een van de onderdelen in mijn programma in Etenslessen waar ik je in ondersteun, waar ik je in help. Je ziet in mijn community ook hoe iedereen zijn rattenpark inricht en wat ze daar allemaal mee doen en wat daarin voor ze werkt en welk effect dat heeft op hun relatie met eten en dat maakt een heel belangrijk verschil.

Spelen en rusten zijn geen luxe.

Het zijn echt absoluut essentials. Bouwstenen, belangrijke, fundamentele bouwstenen van een leven zonder overeten. Een leven waarin je blijvend gewicht kan verliezen. En je interesse in overeten kan verliezen, omdat je gewoon wel iets beters kan verzinnen, iets leukers kan verzinnen en daarna s’avonds echt met lekkere trek aan tafel, omdat je voldoende honger hebt kunnen opbouwen en niet alvast gegeten hebt uit Vermoeidheid, verveling en lamlendigheid. Dus, bouw jouw rattenpark! En als je dat samen met mij wil doen, kom in de Etenslessen tegen de tijd dat we weer opengaan.