Hoe je naar iets kijkt kan een wereld van verschil maken. Het perspectief dat je kiest kan iets moeilijker, maar ook gemakkelijker maken. Met dat laatste help ik je in deze aflevering. Als je wilt stoppen met overeten en blijvend gewicht verliezen geef ik je vandaag mijn perspectief op deze vaardigheid.
Denk je dat het jou toch nooit gaat lukken of alleen tijdelijk? Dan is deze aflevering speciaal voor jou. Het is een gamechanger. Laat alles uit je handen vallen (kinderen en dieren uitgezonderd) en luister nu.
Je luistert naar Etenslessen, de podcast met Marjena Moll en dit is aflevering 218. Je luistert naar Etenslessen, de podcast over afvallen zonder dieet en het creëren van een geweldige relatie met eten. Mijn naam is Marjena Moll. Ik ben je coach en ik introduceer je graag in mijn Etenslessen waardoor je ontdekt hoe je afvalt zonder dieet en een fantastische relatie met eten creëert. Laten we beginnen.
Laten we beginnen! Hallo, hoe is het? Hoe gaat het met je? Wat voel je? Wat denk je? Waar is het nu voor jou? Vandaag, op dit moment, deze avond, deze nacht, deze ochtend in de auto, in het bos, onderweg waar je bent. Weet je, voordat ik deze les instap, wil ik tegen je zeggen dat ik zo blij ben dat je er bent. Dat je hier bent en luistert naar mijn Etenslessen en dat ze iets voor je betekenen en dat ze je helpen. Dat betekent ook weer heel veel voor mij. Dus dank je wel daarvoor. Het is speciaal voor mij. En het maakt mijn leven mooier. Het geeft mij heel veel vervulling en ik zou niets anders willen doen dan deze reis met je maken. Dus dat je dat weet.
In deze aflevering, deze les, wil ik het met je hebben over de weerstand die je misschien voelt zodra je denkt aan afvallen.
Want morgen vinden we vaak heel makkelijk om voor te kiezen. Ja, dat doe ik morgen. Dat leer je als tiener al tegen jezelf zeggen, toch? Wanneer ruim je naar je kamer op? Doe ik morgen! Die belofte van uitstel, die koopt als het ware een beetje tijd. En wat zo mooi is, daarvan is dat je je dan een goed mens kan voelen. Ja, ik ga het doen. Doe het alleen niet nu, maar ik ga het doen. Het is de kracht die achter uitstelgedrag zit. Het geeft je in je mores, in je normen, in je waardering, in je zelfwaardering, een goed gevoel. Ik ga dit doen. Ik ben eraan gecommitteerd. Alleen niet nu.
Het is een escape. En dat krijg je als kind heel snel door. Dat dat zo werkt. Dat je jezelf dat goede gevoel kan geven en er toch niks voor hoeft te doen. Maar ik vind het zo interessant voor je om te kijken naar de weerstand die opkomt zodra je zou zeggen: maar dan doe ik het vandaag. Wat voel je bij het idee dat je vandaag zou beginnen met het veranderen van je gedrag, met het veranderen van je relatie met eten.
Waarbij ik je dan nog verder wil stimuleren in die fantasie door te zeggen: en neem dan even jouw droom gewicht in gedachten of de kledingmaat waarvan je echt zegt hey, als ik er niks voor zou hoeven doen en ik kan het zo uitkiezen, doe mij dan maar dat gewicht of die kledingmaat. Jouw ideaal. En je committeert je dan aan de weg die je daarvoor af gaat leggen. De reis die je gaat maken. En die begint vandaag. Niet morgen, maar vandaag.
Waarom wil ik je hier over laten nadenken? Omdat op het moment dat je dat doet je precies kan zien wat je eigenlijk in de weg zit.
Waar de misverstanden zitten die hiermee samenhangen. En die maken dat je niet in beweging komt of wilt wachten totdat alle lichten in je leven op groen staan. Of je denkt dat je het niet kan. Waar die weerstand ook over gaat, het is zo waardevol om die in de ogen te kijken. Wat als vandaag die dag is? Waar gaat de weerstand die je dan voelt over? Of misschien zelfs intimidatie die je voelt. Ik voelde zelf een gewicht op mijn schouders komen. Ah, daar gaan we weer. Ik moet mijn schouders er weer onder zetten. Ik moet me weer schrap zetten. En dat was omdat ik altijd probeerde om op wilskracht gewicht te verliezen. En dat lukte me niet. Maar ik dacht dat ik gewoon meer wilskracht moest laten zien.
Ik weet natuurlijk het antwoord niet. Het is voor jou om daarover na te denken. Maar daar zit hele waardevolle informatie in. En het brengt je onder andere in contact met je zelfleiderschap of gebrek daaraan. Ik coach ongelooflijk veel op leiderschap binnen Etenslessen. En misschien zijn jouw associaties met leiderschap niet heel erg positief. Of denk je dat leiderschap gaat over kracht laten zien, doorzettingsvermogen, een soort van harde buitenkant hebben. Dat is een misverstand. Dat is een archetypisch idee over leiderschap.
Wat ik heb geleerd in het opruimen van overeten is dat je de vaardigheid ontwikkelt om je te kunnen verhouden tot twee tegengestelde verlangens. Ik zeg dat nog een keer. Wat je leert in het opruimen van overeten is je verhouden tot twee tegengestelde verlangens. Aan de ene kant wil je niets liever dan gewicht verliezen. Goed voor jezelf zorgen. Misschien puur en onbewerkt eten. Gedoseerd ongezond eten en dat helemaal inrichten zoals jij dat het allerliefste wilt. Met de mooiste, meest vitale, bruisende, stralende uitkomst. Dat is wat je wilt. Dolgraag.
Tegelijkertijd is daar aan die andere kant dat deel in jezelf wat eten altijd een goed idee vindt, wat zich enorm kan verheugen op eten, verlekkeren aan eten, makkelijk te verleiden is tot eten. Blij wordt van eten. Dat stuk in jezelf. En als je leiderschap eruit ziet als dictatorschap, de zweep erover. Boos worden op jezelf. Hard zijn. Streng zijn. Eigenlijk met angst regeren of eruitziet als vergoelijken, de mantel der liefde. Geen spanning willen veroorzaken en verzachten. Dan heb je te maken met twee vormen van leiderschap die je niet kunnen brengen waar je heen wilt.
Ze zijn cumulatief. Ik heb heel recent ongelooflijk lastig nieuws te horen gekregen en ik ga daar zeker nog meer over vertellen in de podcast en heel open over zijn. Ik denk dat het ongelooflijk waardevol is voor mezelf, maar ook voor die lessen die ik altijd weer leg langs de lijn van mijn eigen leven en wat ik daarin leer en tegenkom.
Dus dat ga ik zeker nog doen. Maar niet vandaag. Maar waar ik wel al vol bewondering naar kan kijken, is hoe ik mezelf zie omgaan met de situatie waar ik me op dit moment in bevindt. Het is onvoorstelbaar hoe het leiderschap, het zelfleiderschap wat ik heb ontwikkeld, de onvoorwaardelijke zelfliefde die ik daarin heb ontwikkeld, mij nu van pas komt in deze situatie. Ik ga het niet spannend maken en er een cliffhanger van maken.
Ik deel alleen met je dat het opruimen van overeten een vaardigheid gaat zijn in je leven die je geschenken brengt die maar blijven komen. Ze blijven komen. Je zal versteld staan van hoe het je vormt.
En dan is het ook nog leuk als je lichaam zo vitaal en gezond is als je wilt. En al die mooie dingen die ik net opsomde. Als je dat allemaal hebt en in je broekzak kan steken en weet dat je dat ook niet meer verliest. Maar wie wordt je in het proces van het opruimen van overeten is niets minder dan indrukwekkend. Echt indrukwekkend zoals ik hier zit, zoals ik mezelf begeleid, zoals ik mijn gevoelens toelaat en verwerk. Een spiegel op wat ik denk, keuzes maak, mijn sfeer van invloed gebruik. Het is ongelooflijk en het helpt me zo werkelijk. Er is niets wat ik niet kan dragen in mezelf. En dat is prachtig.
Voor jou wil ik daarmee laten zien dat in dat ontwikkelen van je leiderschap, jouw zelfleiderschap, je dus te maken hebt met twee tegengestelde verlangens. Aan de ene kant wil je niets liever dan goed voor jezelf zorgen en gewicht verliezen en gezond zijn en stralen. En aan de andere kant, als iemand zegt: zullen we er wat lekkers bij nemen, ben jij de eerste die direct voelt: ja, laten we dat doen.
Als je nou nog weinig zelfleiderschap hierin hebt kunnen ontwikkelen, dan zal je merken dat je de hele tijd heen en weer beweegt tussen die verlangens. En het gemene daarvan kan zijn is dat je voordat je eet denkt, ik wil echt eten, dit is wat ik nu wil. Ik sta volledig achter deze keuze. En zodra je het hebt gedaan, wilde je het ineens achteraf toch niet meer en ben je teleurgesteld in jezelf en baal je van jezelf en komt er een tirade die waarin je als die kritische ouder tegen jezelf praat van: vind je het gek dat je aankomt en zo wordt het niks met jou. En meer van dat soort prutgedachten.
Je bent volgend en niet leidend. En om je te stimuleren in het ontwikkelen van je leidende rol. De positie die je inneemt waarbinnen jij je verhoudt tussen die twee tegengestelde verlangens wil ik het met je hebben over een concept wat ik de moeilijkheidsgraad noem of de moeilijkheidsschaal.
Binnen diëtiek wordt elke dag gezien als een nieuwe dag. De dag dat je jouw dieet volgt. Dag één. Dag twee, drie. Elke dag moet je hetzelfde gedrag laten zien, namelijk je aan je protocol houden, je schema volgen, je calorierestrictie volgen en het plan volgen wat jou naar je streefgewicht moet brengen. En op dagen waarop je dat niet lukt, zijn dat de dagen die je als mislukt beschouwt. Die niet meer tellen en je moet weer overnieuw beginnen. Je moet je herpakken. Deze manier van zelfbegeleiding vind ik bijzonder ondermijnend, ontmoedigend en het opent je creativiteit niet.
In leiderschap kijk je van een afstand. Je kijkt van een afstand naar het grotere geheel. En je onderzoekt wat zich daarin afspeelt. Dus er is niet een overnieuw beginnen. Alles is van een doorgaande lijn. Als je op die manier kijkt naar het grotere geheel is er een doorgaande lijn en je bestudeert wat zich in die doorgaande lijn laat zien. De momenten waarop je nu nog overeet. En misschien zijn dat er heel veel, zijn er heel veel situaties waarin je overeet. Of heel veel situaties waarin je verlangt naar overeten. En onder overeten versta ik het eten waar je achteraf spijt van hebt en waar je lichaam niet om heeft gevraagd.
Dus de momenten waarop je overeet of verlangt naar overeten, daar zullen misschien momenten tussen zitten die nu nog allemaal een moeilijkheidsgraad voor jou hebben van een tien. En nu vergelijk ik het voor het gemak maar even met turnen.
Dat is waar ik nu aan denk. Als je denkt aan alles wat je leert als je op turnen zit, dan begint het vaak ergens in de buurt van een koprol en een handstand. En als je beide nog niet hebt geleerd, nog niet weet hoe je koppeltje duikelt, hoe je een koprol maakt en nog niet weet hoe je een handstand maakt, dan hebben die beide de factor tien, de moeilijkheidsgraad van een tien voor je.
Je weet nog niet hoe je je handen neerzet, hoe je je voeten neerzet, dat je je kin op je borst moet doen wanneer je vaart moet maken en af moet zetten, hoe je af moet zetten. Het is allemaal nieuw voor je. Dus de motorische bewegingen, het bij elkaar krijgen van wat je hoofd bedenkt, wat iemand je vertelt, wat je moet doen, die instructie en al die kleine stapjes daarin. En dan je lichaam dat laten doen. Dat herhalen, herhalen, herhalen totdat je lichaam het doorkrijgt en het uiteindelijk in je motorisch geheugen landt. En op het moment dat je dan naar die lange mat toe loopt en iemand zegt: maak een koprol, dan hoef je daar niet meer over na te denken.
Vanaf dat moment is de moeilijkheidsgraad van een koprol van een tien naar één gegaan. Je hoeft er niet meer over na te denken, het gaat als vanzelf.
Het is net zo gemakkelijk voor je geworden als een glas water pakken. Een koprol maken is net zo makkelijk als een glas water pakken. Maar die en ik ken de termen allemaal niet, maar die dubbele flikflak met die Arabier en ik weet niet hoe ze allemaal heten, maar die ingewikkelde triple quadruple-achtige sprongen, die hebben absoluut nog de moeilijkheidsgraad van een tien. En daar moet je naartoe groeien.
Je hoeft dan dus het overeten wat je doet niet meer allemaal aan elkaar gelijk te maken en alleen maar te plaatsen binnen de context van je dag. Heb ik vandaag overeten, dan was het een slechte dag en moet ik morgen overnieuw beginnen. Heb ik dat niet gedaan, dan was het een goede dag. Dat lineaire denken laat je los en je kijkt van een afstand naar het overeten wat je doet en je onderzoekt eens: hmmm, wat heeft voor mij allemaal de moeilijkheidsgraad van een tien? Onder welke omstandigheden is het voor mij echt absoluut een tien als ik daarin niet zou overeten? En in welke situaties kan ik zien dat de drempel wat lager is? Waar zou ik het wat gemakkelijker in beweging kunnen krijgen voor mezelf?
Misschien heb je wel eens gehoord van een quick win. Als je een aantal taken op een lijst ziet staan en het voelt als een enorme berg waar je tegenop ziet, dan is soms het advies: kies even het allermakkelijkste er uit waarvan je weet dat je het ook zo voor elkaar hebt. Dan heb je een quick win. En die quick win, die snelle winst, die geeft je een klein dopaminehitje. En ineens voelt het alsof die hele grote berg waar je zo tegenop zag best te doen is. Dat is die quick win.
Maar eens wat meer onderzoeken: hey, waar zitten voor mij de eentjes? Waar zie ik dat de opening zit naar mijn eerste stap in ontwikkeling? En wat je dan kan doen, wat zo fijn is, wat je zo enorm helpt: je accepteer dan volledig dat die tien nog niet haalbaar is.
Binnen dat protocollaire diëtiek denken is alles een issue, elk overeten een issue. Elk overeten is het verpest, mislukt, niet goed genoeg. Ik vind het een vrij infantiele benadering van kijken naar je eigen gedrag. Het is niet behulpzaam en het veroorzaakt drama.
Vanuit leiderschap kun je echt zien: hey, als ik het opruimen van overeten zie als een ontwikkeling die ik doormaak, dan kan ik veel gemakkelijker aanwijzen: oh, die situatie, die is echt voor mij nog te hoog en te ver gegrepen. Die situatie is veel te lastig. Dan ben ik samen met mensen die een uitdaging voor me zijn. Dan ben ik in een situatie waarin ik ook zeker weet dat ik moe ben, overprikkeld ben. Dat is een tien. Daarvan wil ik nu geen onredelijke verwachting van mezelf hebben. Waarmee ik ook weer niet zeg dat je dan dus met die mantel der liefde komt en zegt het doet er niet toe, want je wilt daar wel degelijk een ontwikkeling in doormaken.
Je kiest, je selecteert waar je op ontwikkelt en je selecteert waar je je groeimogelijkheden ziet. Jouw instapvaardigheid, het ontwikkelen van je instapvaardigheid. Je begint met die koprol. Je begint met die handstand. En dat maakt het zoveel gemakkelijker om daar waar je dan overeet te kunnen zijn met je tegengestelde verlangens en te zeggen: ja, ik weet het, hier is dat deel van mij wat eten dan gebruikt om uit te checken en te vluchten of dat deel in mij wat nog zo graag wil vieren en genieten. Ja, dat dat laat zich daar zien. En ik ben daar nog niet. Ik ben daar nog niet.
Ik richt mijn energie op de invloed, de ruimte die ik zie, die haalbaar is en waar ik net zo goed de vaardigheden in ontwikkel die me straks van pas komen bij die volgende moeilijkheidsgraad.
Want zo is het natuurlijk in de opbouw van elke techniek en vaardigheid. Je begint met die koprol. Je begint met die handstand en dat leren zwaaien met je lichaam, ineens momentum creëren en je overgeven naar die onbekende, onvertrouwde beweging die je je lichaam laat maken en daar vertrouwd mee raken. Dat komt je natuurlijk enorm van pas naarmate die moeilijkheidsgraad toeneemt en dat wat ooit een tien was, is dan een één en met die één, met jouw nieuwe één pak je een nieuwe moeilijkheidsgraad op.
Want dat spanningsveld, dat contrast tussen aan de ene kant vandaag nog het liefst alleen maar puur en onbewerkt willen eten onder alle omstandigheden, als dat je ideaal is. En beperkt ongezond eten als dat je ideaal is. En de plek waar je nu bent met dat wat jij kan dragen en ontwikkelen. Dat deel in jou wat nog zo gehecht is aan overeten. Die twee kun je dan naast elkaar laten bestaan.
Je hoeft niet pas te kunnen genieten en blij zijn met jouw relatie met eten als die er helemaal uitziet zoals jouw ideaal. Vandaag kan je dan al zeggen: ja, ik ben zo oké met mezelf, Ik ben zo oké met de plek waar ik sta. Ik ben zo trots. Ik waardeer mezelf zo in hoe ik mijn ontwikkeling begeleid en hoe realistisch ik daarmee omga. Hoe volwassen ik daarmee omga. Het is fijn. Vandaag is het fijn om mij te kunnen zijn met de relatie met eten die ik op dit moment heb. En dat lieverd is zo waardevol. Dat is zo’n rijkdom in je zak. Want je zal zien dat er meer plekken in je leven zijn waarin je je verhoudt tot contrast tussen dat wat je het liefst zou willen en wat er nu niet kan zijn.
En als het dan nog steeds vandaag een fantastische dag kan zijn waarbij je je daartoe verhoudt, hoe rijk ben je dan? Hoe vrij ben je dan? Hoe onafhankelijk ben je dan? Ik vind het een fenomenaal gevoel en het is het zo waard. Dus. Denk daarover na. En dan ben ik er volgende week weer.
En als je Etenslessen een review wilt geven, vijf sterren wilt geven of volgen binnen jouw podcast platform, Spotify of Apple podcasts. Waar het ook is, door de podcast te volgen krijgt die ook een boost. Door er op te abonneren krijgt het ook een boost en daar ben ik ontzettend blij mee. Dus als je dat wil doen, heel erg graag! En ik ben er volgende week weer. Tot dan