Als je spanning in je relatie met eten creëert, is de kans groot dat je dat ook in je werk doet. Je stelt misschien te hoge eisen aan jezelf of voelt je niet vrij om dingen anders te doen. Waar zitten de regels die je niet ter discussie stelt? Er is een verband met overeten. Een belangrijke parallel tussen je werk (betaald of onbetaald) en het volgen van een dieet. Het is voor mij een recente eyeopener, een grote blinde vlek, die ik graag met je deel. Luister naar Afl. 234: lijken je werkregels op een dieet?
Je luistert naar Etenslessen, de podcast met Marjena Moll en dit is aflevering 234. Je luistert naar Etenslessen, de podcast over afvallen zonder dieet en het creëren van een geweldige relatie met eten. Mijn naam is Marjena Moll. Ik ben je coach en ik introduceer je graag in mijn Etenslessen waardoor je ontdekt hoe je afvalt zonder dieet. En een fantastische relatie met eten creëert. Laten we beginnen.
Oké, pak je koffie. Ik heb zo’n enorme eye-opener gehad. En ik ben heel benieuwd of je herkent wat ik je ga vertellen. Ik heb ontdekt dat een dieet en de weegschaal opnieuw mijn leven in waren geslopen. Ik zal je vertellen wat ik daarmee bedoel. Toen ik ooit, lang lang geleden, ben gaan lijnen, raakte ik verstrikt in spanning met eten, omdat ik zoveel emotie, negatieve emotie voor mezelf creëerde, als ik me niet aan de regels van dat dieet had gehouden. En toen ik eenmaal stopte met diëten, voelde dat als een fraaie val, als heel risicovol. Ik was bang dat ik echt moddervet ging worden.
Tonnetje rond, dat was ook zoiets wat ze zei. Tonnetje rond zou worden en daar bedoelde ze niets goeds mee. Dus voor mij was dat duidelijk een no-no, als ik geen dieet volgde, als ik geen regels had om me aan vast te klampen. En in een cultuur die, het was niet alleen mijn cultuur van thuis, maar ook de cultuur om mij heen, die overgewicht associeerde, en nog steeds associeert, met je laten gaan, een gebrek aan wilskracht hebben, gulzig zijn, vraatzuchtig zijn, jezelf verwaarlozen, allerlei negatieve projecties zitten daarop. En als je geen controle hebt over je eetgedrag en jezelf niet bewust, vrijwillig kiest voor overgewicht en kiest voor overeten, waarmee je misschien zelfs als je het helemaal uitkleed zou kunnen zeggen, is overgewicht niet ook een aangenomen idee, cultureel idee.
Maar goed, dat is een ander onderwerp, dat is een andere podcast, denk ik, om misschien een keer uit te pakken. Ervan uitgaand, dat je dus niet niet wilt overeten en niet steeds zwaarder wilt worden. Maar je hebt vast geklampt om dat te realiseren aan diëten.
Wat gaat er dan gebeuren? Wat blijft er over? En je ziet misschien keer op keer op keer op keer dat telkens als je een dieet volgt, dat alleen maar tijdelijk werkt en je verlangen naar eten groter wordt. Je krijgt dat stomme eten gewoon niet meer uit je hoofd en je bent er continu mee bezig. Die hel die ik daarmee voor mezelf had gecreëerd was onhoudbaar. Maar loslaten, iets anders gaan doen en nog niet precies weten wat dat is, omdat daar geen informatie over te vinden was, voelde heel beangstigend.
En ik heb dat wel gedaan. Ik moest wel. Wat ik deed was onhoudbaar. Het maakte me depressief en suïcidaal. Dus ik heb losgelaten. Maar in zijn oorsprong, waar dat probleem ooit begon, was iets wat in mij zat. Het is waar, dat oerbrein verdraagt geen spanning rondom voedsel. Voedsel is een primaire behoefte als je daar spanning omheen creëert, kom je in de problemen.
Wat in mij zat, was het creëren van die spanning. De manier waarop ik omging met aanbevelingen waar ik regels van had gemaakt. En regels mag je niet overtreden. Hoe je tegen jezelf praat als je een regel overtreedt, dat is de plek waar de spanning vandaan komt. Dat is de plek waar de spanning zijn oorsprong vindt.
Dat speelt zich niet af binnen mijn relatie met eten, niet binnen die context, maar ik heb gezien, en een enorme eye-opener gehad, dat het als een blinde vlek binnen een andere context van mijn leven opnieuw vorm had gekregen. En dat was voor mij, is voor mij, mijn werk. Toen ik Etenslessen de wereld in wilde helpen, had ik les nodig, kennis nodig, hulp nodig.
Want alleen online zetten, hé hier ben ik, is niet genoeg. Ik moest leren hoe ik Etenslessen een podium gaf en hoe ik een relatie met jou kon bouwen, om je te laten weten dat ik er ben. Om je te laten weten wat je kan verwachten als je met mij samenwerkt. En hoe we dat dan doen. En daarvoor moest ik op les. Simpel. En in de lessen die ik volgde, en ik was een hele gretige leerling, een leergierige leerling, een gedreven leerling, nieuwsgierig.
Toen ik eenmaal zelf uit dat pijnlijke, pijnlijke probleem in mijn leven was gekomen, wilde ik niets liever dan andere mensen helpen die ook nog op zoek waren naar de uitweg uit hun strijd met eten. Dus mijn verlangen was heel intens en dat maakte me heel nieuwsgierig, leergierig en gedreven. Kortom, ik was een hele gewillige leerling. Vertel me, vertel me, hoe doe ik dit? Hoe creëer ik dat podium voor Etenslessen? Hoe geef ik het gestalte in de wereld. En waar ik nu tegen aanloop is dat sinds Bob zijn kankerdiagnose heeft, kanker in mijn leven is gekomen en ruimte nodig heeft. Het heeft een plek nodig. Voor mij om Bob te kunnen supporten, helpen, begeleiden op zijn pad daarin.
En wat ik ontdekte hier, terwijl ik naar buiten kijk, zijn er zoveel mooie vogeltjes bij een vogelhuisje bezig. Ik ben nog steeds in Zweden en het is hier echt adembenemend mooi. Zo stil. En er is zoveel natuur omheen. Dit huis heeft overal uitzichten op die natuur. Een heel groot raam dat uitkijkt op de tuin. En daar hangt een enorme voederruif voor de vogeltjes. Die hebben echt zulke mooie kleuren.
Het is prachtig. Bob en ik moeten steeds lachen omdat we zeggen we zijn zo middelbaar. Als je twintig bent ben je gewoon niet bezig met de vogeltjes in de tuin. Misschien jij wel. Ik was dat echt helemaal niet. En nu roepen we elkaar. Kom eens kijken, kom eens kijken. Er zit een muisje.
Ik dwaal af. Oké, waar was ik? Nu, ik zijn, zijn nieuwe realiteit, onze nieuwe realiteit wil faciliteren, ontdek ik dat ik regels voor mezelf heb opgesteld in mijn werk, die eigenlijk alleen principes waren. Om je een voorbeeld te geven, als je gaat bloggen, waar ik ooit mee begon en wat later mijn podcast werd, als je dat doet, dan is een van de dingen die je daarover leert als je op les gaat over het bouwen van een online bedrijf, is dat die SEO, en nu weet ik niet eens meer waar dat voor staat, maar hoe regelmatig je de lessen die je deelt, de kennis die je deelt, de inspiratie die je deelt, online zet, is van invloed op de ranking van de zichtbaarheid daarvan.
En dat is een principe, een waarheid. Maar wat je daarmee doet, als je daar vervolgens een regel van maakt, wat ik heb gedaan, oh, ik moet dus consistent zijn in het creëren, in het delen van mijn werk, in het zichtbaar maken van mijn werk, dan kan je voorbij gaan aan de vraag, past het ook? Hoe voelt het als ik dit doe? En die vraag heb ik mezelf niet gesteld. Ik stak meteen door naar, oh oké, oh oké, zo werkt dat dus. Ah oké, dus dat is wat ik moet doen.
En het is dat brave kind in mij dat meisje in de klas wat goed was in opletten en meteen in zich opnemen hoe het moet. Het willen snappen, het willen begrijpen en dan meteen doen. En laten zien en dan een aai over de bol krijgen natuurlijk als ze het zo goed heeft gedaan. Zo goed heeft nagebootst, heeft toegepast. Wat mij hier zo in drijft. En datzelfde meisje ging natuurlijk ooit op dieet. Dit is wat ik moet eten, dit is wat ik niet moet eten, hier moet ik op letten, dit mag niet en dat moet. En als dan verlies ik gewicht.
Als dan kom ik op mijn streefgewicht. Als dan doe ik het goed en ga ik mezelf verzekerd voelen en lekker voelen in mijn lijf en ben ik oké En doe ik wat mijn moeder doet. Geen moment, er is geen moment geweest in die jaren dat ik zo in dat gevecht met eten belandde, dat ik stilstond om aan mezelf te vragen.
Ik weet dat wat je doet, dat je dat doet om een bepaald resultaat te behalen, maar hoe voelt het eigenlijk? Die vraag stelde ik mezelf niet, omdat dat ook niet in onze cultuur van thuis zat. Mijn ouders hadden nooit geleerd om aan zichzelf te vragen hoe voelt het wat ik doe? Dat bestond niet. Dat was niet… Ik denk dat dat meer een uitzondering was in die generatie, als dat er wel was. Als die vraag wel werd gesteld. Dan, algemeen.
De meeste mensen die ik coach, die ik spreek over hun opvoeding en die lopen hier tegenaan. Mijn ouders hebben me niet geleerd hoe je voelt, hoe je gevoelens toelaat, hoe je jezelf begeleidt in het verwerken van gevoelens en daar vragen aan jezelf over stelt. Dus dat hele bewustzijn, dat was er niet. En bij mij was dat er zeker niet als het om dieëten ging.
Hoe kom ik daar? Wat moet ik daarvoor doen? En binnen de cultuur van gewichtsverlies was het motto als je het maar graag genoeg wilt dan lukt het ook. Dus als het niet lukt ligt het aan jezelf, moet je gewoon harder je best doen. Hoe dat voelt, was niet de vraag. En pas toen ik zo, zo in de knel raakte met het onderwerpen van mezelf aan dieetregels en met mezelf in conflict raken als ik die niet kon volgen en niet begrijpen waarom en denken dat ik gewoon te weinig wilskracht had.
De spanning die dat veroorzaakte, het innerlijke conflict in mij, het boos worden op mezelf, de frustratie die ik voelde en dat verlangen naar eten wat alleen maar groter werd door de spanning die ik creëerde. Dat was een pijn waar ik niet over sprak, waar ik met mezelf ook niet echt bewust contact over maakte. Ik keek alleen maar al door naar mijn doel en de regels die ik moest volgen om dat doel te bereiken.
Voor Bobs’ kanker, waar zit die ruimte? Toen zag ik, oh die is er eigenlijk helemaal niet. En het voelt alsof het heel taboe is om die ruimte te creëren. Het voelt alsof het heel risicovol is om die ruimte te creëren. Wat? Wacht even, hoe kan dat? En ik voel daar heel veel spanning bij. Hoe kan dat? En toen ik daar naar keek, zag ik, oh, ik heb een heleboel regels voor mezelf opgesteld.
Over hoe ik moet werken, hoe dat eruit moet zien. En het voelt als een fraaie val als ik dat los zou laten. En vanaf het moment dat ik me dat realiseerde, zag ik, oh, het is weer precies hetzelfde als het volgen van een dieet. Het is alsof een dieet en de weegschaal in een andere vorm opnieuw mijn leven zijn ingeslopen en ik had het niet door. Het was een enorme blinde vlek. En de kanker van Bob heeft het voor me duidelijk gemaakt dat ik ineens zag: wat? Mijn werk is als een dieet. Het voelt als iets waar ik aan moet voldoen.
Als ik vraag hoe dat voelt, voelt dat risicovol. Want wat als het antwoord om een heroverweging vraagt van hoe ik de dingen nu doe. Voel je wat ik bedoel? Wat als het om een heroverweging vraagt, als ik aan mezelf vraag: hoe voelt het wat je nu doet? Dus het eerlijke antwoord, in de ogen kijken en dan zien, ik heb ruimte nodig. Meer ruimte.
Meer ruimte om Bob zijn kanker en de realiteit daarvan of de gevoelens daaromheen, om die een plek te geven, om die te kunnen faciliteren. En toen ik dat zag, werd ik, ik was eerst, eerst kwam er een soort van schaamte van hoe heeft je dit kunnen gebeuren? Hoe heb je opnieuw een dieet in je leven kunnen laten? Dat had je moeten zien.
Dus ik kwam daarin eerst maar even weer aan mijn eigen kant staan en ik toonde compassie, koos voor compassie. En ik zei, wacht even, Anders was het geen blinde vlek. En waar het vandaan komt, dat kind wat zo goed leerde om op te letten in de klas en wat leerde dat nabootsen, wat je wordt voorgedaan, precies uitvoeren, wat je wordt verteld, hoe het moet, hoe iets werkt, wordt beloond, dan krijg je een krul, dan krijg je een vlaggetje, een stickertje, Dan word je geprezen. Dat heeft zich al zo jong gevormd. En het is ook hoe we onze weg vinden in de wereld. Het is het eerste wat nodig is. Nabootsen wat je de mensen om je heen ziet doen. Het eerste wat je als baby gaat doen.
Nabootsen. Dus oké, vanuit compassie kan ik dan zien, oh ja, oké, daar is dit stuk weer in mij, dat brave kind, wat niet leerde om aan zichzelf te vragen hoe voelt het wat je doet? Past het dan ook bij je? En nu kijk ik daarnaar en zeg ik: oké, heroverweeg. Maak die vrije val. Haal de schroefjes eruit. Leg alle stukjes, leg alle onderdelen voor jezelf neer op tafel, kijk er opnieuw naar, pak ze een voor een op en vraag aan jezelf, hoe voelt dit? Past het? Knelt het ergens? En als het knelt, waar gaat dat dan over?
En wat ik dan zie in mijn werk, is dat mijn natuurlijke ritme van werken en dan vooral van creatief zijn. Het bestuderen van nieuwe kennis, het opnemen, het absorberen van die kennis, voelen hoe die van waarde kan zijn, van waarde is voor mezelf en daarmee misschien van waarde kan zijn voor een ander. Een concept uitwerken, dat uitdragen en erop coachen.
Dat is het stuk in mij wat van nature zo geboeid is en zo vol kan zijn van iets. En dan helemaal overstromen. Het er al door over kunnen hebben. Dat ik dan zo… Wat? Weet je? Ik weet niet of jij dat ook hebt, maar ik vind die reis van dat ontdekken van de betekenis van dingen… Oh man, daar word ik zo blij van. Dat is echt iets wat aangeboren is in mij. Dat is mijn natuurlijke nieuwsgierigheid en drift.
En sommige mensen willen de hele wereld over reizen en zo veel mogelijk van de wereld zien. Ik ook, maar dan aan de binnenkant, die binnenwereld, het duiden van dingen. Dat is voor mij de reis waar ik altijd een ticket voor wil kopen. Waar ik altijd zoveel voldoening uit haal. Het brein houdt van nieuwe dingen ontdekken. Dit is de context waarbinnen mijn brein dat het allerleukst vindt. Brein klinkt wat abstract. Mijn wezen, mijn ziel, wie ik ben.
Als je mij, mijn beste vriendin, met elkaar aan de telefoon… Ik heb een paar beste vriendinnen. Als je ons hoort praten aan de telefoon, we zitten altijd binnen 20 seconden in ons laatste inzicht, ons nieuwste inzicht. En dan zijn we zo aan het genieten terwijl we met elkaar praten. Het kan over van alles zijn en het verveelt nooit. Dat wezen, dat stuk in mij, dat creatieve stuk in mij, dat is geen klokwerk. Dat is niet iets wat er altijd in dezelfde mate is. En Het wil eerst kunnen vrij associëren en zoeken en voelen.
Hoe kan ik de stukken die nog voor ze verborgen zijn beter zichtbaar maken en toegankelijk maken. zodat ze het kunnen omzetten in die relatie met eten die geen spanning veroorzaakt, maar spanning oplost en ze blijvend gewichtsverlies brengt waardoor dat geen zorg meer is in hun leven en geen pijnpunt meer is. Om ze te helpen stoppen met overeten.
Als ik kijk naar het ritme daarvan, dan is dat niet lineair. Dat is iets wat meer, ik weet niet goed hoe ik het zou kunnen omschrijven, meer ademt en beweegt. En er is expansie, maar die expansie die kan er pas zijn als er eerst tijd is geweest voor stilte, voor dat intuïtief, het kijken, het observeren, dat is het. Observeren wat is nodig. En observeren wat is nog niet helder. Observeren welke betekenis wordt gezocht. En dan het vinden en het speuren naar het materiaal wat daar het antwoord op geeft. En dat werkbaar maken, toegankelijk maken.
Dat is mijn talent, mijn kracht en dat wat mij het meest fascineert en boeit en altijd aanzet, waardoor er altijd ook zoveel bezieling en inspiratie zit in wat ik doe. Maar dat kan ik niet… robotiseren, is dat een woord? Dat kan ik niet afdwingen. En dat heb ik wel gedaan. Dat merk ik. Dat zie ik nu ik al die deeltjes voor mezelf op tafel leg als het ware, denkbeeldig, en kijk naar hoe voelt dat. Hoe voelt het wat je doet. En dan zie ik dat er een spanningsveld zit tussen mijn natuurlijke manier van dat proces wat ik nu net aan je heb beschreven en hoe ik van mezelf verwacht.
Ik zie dat daar een spanningsveld tussen zit, wat ik met mezelf heb afgesproken en mijn eigen natuurlijke ritme van productiviteit. En toen ik dat zag en me dus afvroeg, wat betekent het als ik dat ritme leidend maak en de regel loslaat, toen voelde ik dat dat zo risicovol voelde. Als tegen de regels ingaan. Ja maar dat kan zomaar niet. Je kan niet gaan doen wat je zelf wil. En dat is dat brave kind, wat heeft geleerd om binnen de lijntjes te kleuren. Buiten de lijntjes is het verpest. Buiten de lijntjes is het zonde, is het niet goed.
Kan je die tekening weggooien. Binnen de lijntjes kleuren. En dat binnen de lijntjes kleuren is hoe ik ooit voor mezelf onder woorden bracht van oe, ik kan mezelf zo in een keurslijf zetten en daarom ben ik natuurlijk ook zo hopeloos in de knel geraakt ooit met eten. Omdat ik dat ook direct in een keurslijf zette. En hier zie ik nu dat ik dat in mijn werk opnieuw heb gedaan. En het was met de beste bedoelingen, want ik wist niet hoe het moest. Iemand moest me vertellen hoe ik mijn werk kon uitdragen in de wereld en mij daar de ins en outs over leren. Maar nu zie ik wel, het is tijd, en dat heeft Bob zijn kanker voor me onthuld, om het allemaal te heroverwegen.
En naar mezelf toe te bewegen. En als dat voelt als een vrije val, dan wil ik die gevoelens daarover dragen, want trouw zijn aan mezelf en hier dat keurslijf loslaten om te ontdekken hoe het ook anders kan. Het loslaten van het dieet en het volgen van mijn eigen Hongerbalans. En dan is dat hier mijn eigen creatieve balans, in plaats van een keurslijf van productiviteit.
En ik vind het zo interessant om met je te delen. Kijk eens waar jij dit herkent. Als je heel restrictief met eten bent omgegaan, jezelf veel regels hebt opgelegd, snel last hebt van spanning als je denkt dat je het niet goed doet.
Waar kan je dan zien dat je in een andere vorm ook op dieet bent, ook op de weegschaal stapt, als dat is wat je doet. Het heeft mij zo verbaasd dat die relatie met eten die mijn ingang is, mijn yoga mat waarin ik steeds onderzoek hoe begeleid je jezelf in dit leven zonder overeten en hoe creëer je dat overeten, waar creëer je die spanning, dat ik die context zo zuiver benader en zo door en door ken, om dan op een andere plek een complete blinde vlek te hebben van exact hetzelfde mechanisme. Dat heeft mij echt zo verbaasd.
En nu ben ik natuurlijk geboeid, omdat de stappen die ik heb gezet om het keurslijf van diëten en wegen los te laten, dezelfde zijn die ik nu ook hier kan toepassen. En het eerste wat ik voel in de eerste stap daarvan is, oh ja, daar is dat gevoel van risico, taboe. Gaat dat dan niet hopeloos mis? Als ik toen dus ooit dacht van, maar dan word ik alleen maar steeds zwaarder en waar houdt dat ooit op? Dat voelde zo bedreigend. Hoe voelt het dan hier als ik de regels over het uitdragen van mijn werk loslaat en naar mezelf toe beweegt. Wat gebeurt er dan?
Wat gebeurt er dan? Ik weet het niet. En ik weet ook niet of ik niet meer wekelijks een podcast zal maken. Ik weet wel dat ik het hier voor mezelf op tafel heb gelegd. Om naar te kijken. En om te voelen wat waar is. Om te voelen wat voor mij klopt. Misschien beter past. En, zoals ik natuurlijk ontdekte in mijn relatie met eten kwam juist tot bloei.
Juist tot bloei. En gaf veel meer vervulling toen ik naar mezelf toe bewoog en die vrije val maakte. Dat was spannend, maar wat ik ontdekte, waar je stappen zet wordt het grond. Dus wat als een vrije val voelt als je die beweging maakt, op dat moment voelt als een vrije val, als je stappen zet wordt het grond. Dit motto he, het is een motto van Teun Boermans, een theatermaker, die zijn creatieve proces beschreef als hij als dramateur met een groep acteurs een voorstelling ging maken. Dit was hoe hij zijn kunst, het kunst maken begeleiden door uit te gaan van het idee waar je stappen zet wordt het grond. En ik las dit in een interview met hem in de krant jaren geleden.
En ik knipte het uit en ik plakte het op mijn penne-set, deze quote, waar je stappen zet wordt het grond. Ik heb die pennenset nog steeds. Waar je stappen zet wordt het grond. Dus dat is wat ik nu opnieuw ga doen. En ik wilde dit zo graag met je delen, omdat ik vermoed dat als jij een strijd met eten ervaart, niet tevreden bent over de manier waarop je met eten omgaat, dit spanningsveld hieronder in jouw relatie met eten mogelijk ook zit, en waar kan je dat dan nog meer herkennen in andere gebieden van je leven? Hoe je één ding doet, doe je elk ding. Dat heb ik mezelf ook vaker horen zeggen als coach. En hier had ik een blinde vlek zitten van heb ik jou daar.
Een blinde vlek van heb ik jou daar. Dus. Ik weet niet wat er gaat komen. Maar ik ben er wel enthousiast over. Ik wil het heel graag ontdekken. Nu ik het heb gezegd voelt het ook als veel minder taboe, maar meer als evident. Natuurlijk, hoe zou het ook anders kunnen? Die Etenslessen waren mijn levenslessen en hier kom ik weer een levensles tegen.
En mijn werk meer kracht krijgt, meer passie, meer plezier voor mij en daarmee ook natuurlijk meer voor jou. Dat kan niet anders. Maar dat gaan we zien, want dat weet ik niet. Maar dat is in ieder geval waar ik nu ben. En ik wilde dat met je delen. Als dat betekent dat je niet meer elke week een podcast van mij krijgt, weet je nu waarom dat is. En misschien is dat ook wel zo. We gaan het zien.
Dit was wat ik voor je had. Tot gauw.