Afl. 176 Geestelijk gezond gewichtsverlies. Zo werkt het.
March 1, 2023
Als afvallen een gevecht wordt en een negatieve ervaring geef je al snel op. Je streefgewicht blijft buiten bereik en je verlangen naar eten wordt alleen maar groter. Wat begon als een frisse start, eindigt in overeten, een obsessie met de weegschaal en teleurstelling in jezelf. Hoe kan je dit voorkomen? Ik geef je het antwoord en mijn beste tips voor geestelijk gezond gewichtsverlies.
De manier waarop je je resultaat behaalt, bepaalt of je dat resultaat ook zal behouden.
Luister naar aflevering en besluit hoe geestelijk gezond gewichtsverlies er voor jou uitziet.
Wat je ontdekt:
- Wat geestelijk gezond gewichtsverlies is.
- Hoe je obsessie kan voorkomen.
Transcript Afl. 176
Hallo, hoe is het? Ben je lekker aan t wandelen? Dat laat je me soms weten dat je naar de podcast luistert terwijl je wandelt. En het is vandaag echt een prachtige dag. Strakblauwe lucht, de zon schijnt en er hangt wel zo’n knisper kou in de lucht. En het is heerlijk weer voor je wandeling, althans hier in dit deel van t land.
Bedankt ook voor je bloemen. Soms sturen jullie mij bloemen en dat vind ik ontzettend lief. Die staan dan op tafel te stralen en ik ben daar heel erg blij mee. Ik ben ook heel erg blij met je reviews, dus ook daarvoor dank je wel! De reviews die je achterlaat op Spotify of Apple podcast, waardoor andere mensen die op zoek zijn naar de lessen waar jij van geniet die lessen gemakkelijker kunnen vinden. Dus ook daarvoor je dankjewel! Dankjewel voor de moeite die je daarvoor doet.
In deze les wil ik het met je hebben over geestelijk gezond gewichtsverlies. Dit is een onderwerp wat binnen diëtiek meestal niet wordt besproken en zeker in de jaren dat ik nog lijnde en diëten volgde nergens werd besproken. De dialoog ging alleen maar over wat ik moest eten, wanneer en hoeveel, om gewicht te kunnen verliezen. Dat ik dat in de toepassing daarvan geestelijk ongezond gedrag liet zien, had ik niet in de gaten. Ik dacht echt dat afvallen alleen maar een kwestie was van wilskracht, doorzetten, je best doen totdat je bent waar je wilt zijn. En hoe ik mij voelde in dat proces was ik mij of onvoldoende van bewust of ik dacht dat het er gewoon bij hoorde. Dat dat nou eenmaal de manier was waarop je kwam waar je wilde zijn. Kiezen op elkaar en doorzetten. Maar ik keek niet naar de kwaliteit van mijn gedachten. En die gedachten, die creëerden niet alleen een geestelijk ongezonde relatie voor mij, maar ook een kwelling en weerhielden mij ervan om niet alleen gewicht te verliezen, maar om dat nieuwe gewicht daarna ook te kunnen behouden. Dus wat ik het aller hardst nodig had was kennis over geestelijk gezond gewichtsverlies. En die was er gewoon niet. Althans ik kon die niet vinden. Ik kwam die niet tegen.
Voor jou vind ik het interessant om het hier over te hebben naar aanleiding van een gesprek wat ik had met een vriendin van mij die tegen me zei: ik weet inmiddels hoe ik oké ben op de plek waar ik nu ben, maar ik weet nog niet hoe ik geestelijk gezond gewicht verlies en ik wil toch nog wat gewicht verliezen. Ik kan me heel oké voelen op de plek waar ik nu ben, maar ik vind mezelf wat slanker, mooier, als ik heel eerlijk ben, is dat gewoon mijn voorkeur. Ik vind dat mooier en ik zou graag wat kilo’s willen verliezen. Maar hoe doe ik dat zonder daarmee opnieuw een strijd met eten aan te wakkeren en mezelf in de problemen te brengen en juist weer in overeten te verzanden? Dus hoe doe ik dat nou? Ik vond een prachtige vraag en ik kom die natuurlijk zelf regelmatig tegen en ik heb daar zelf ook mijn antwoorden op moeten vinden. En wat ik tegen haar zei wil ik hier met jou delen, omdat het voor jou ook interessant kan zijn, als je nog op zoek bent naar de definitie van geestelijk gezond gewichtsverlies. En mijn definitie van geestelijke gezondheid heeft een heel simpel kompas.
Haal jij het beste in jezelf naar boven? Haal jij het beste in jezelf naar boven. Dat kompas kan je altijd ergens naast leggen. Niet alleen in je relatie met eten, in de relatie met jezelf, maar ook in de relatie met andere mensen. Haalt deze vriendschap het beste in mij naar boven? Haal ik het beste in mij naar boven? Ik vergeleek het creëren van blijvend gewichtsverlies met het beklimmen van een berg, om voor haar duidelijk te maken wat is nou het verschil tussen geestelijk gezond gewichtsverlies en ongezond gewichtsverlies?
En ik zei tegen haar dat in geestelijk ongezond gewichtsverlies je alleen maar gefocust bent op het bereiken van de top van de berg. Je beklimt die berg alleen maar voor de ervaring op de top. De klim zelf heb je niet over nagedacht en ben je niet op ingekocht als een ervaring die je boeit, waarin je jezelf wilt tegenkomen, waarin je in het nu met jezelf wilt zijn. Nee, het gaat jou alleen maar om die top. En in het jagen op een ander lichaam, in het jagen op gewichtsverlies, denk je dat het gras daar op die top groener is en je wilt jezelf daar toe worstelen. Dat was wat ik vroeger deed. En nu zie ik dit helemaal anders. Het beklimmen van een berg gaat over de klim zelf. Die top is een momentopname. Een moment waarbij je stil gaat staan bij de klim die net is geweest. De klim zelf is de transformatie. Want bij blijvend gewichtsverlies wil jij veranderen. Je hebt een andere relatie met eten nodig om een ander lichaam te krijgen en te behouden. En wat ik probeerde te doen in het verleden was mezelf dun haten. Dat was niet een bewuste keuze die ik daar maakte, maar zo zag het er uit. Ik vond mijn lichaam lelijk. Ik vond het vet op m’n lichaam lelijk. Ik was kwaad over het feit dat ik me niet kon houden aan mijn plan, aan de diëten die ik volgde. Dat lukte mij altijd maar heel kort en daarna begon ik te smokkelen, begon ik stiekem te eten, hield ik mezelf voor de gek en voor ik het wist gleed ik af in een ‘oké, morgen opnieuw.’ Okay, morgen opnieuw. Vandaag weer niet gelukt. Morgen. Morgen. Morgen. En mijn dagen werden een aaneenschakeling van het elke dag opnieuw proberen en elke dag opnieuw falen.
En deze kwelling van steeds iets doen wat me niet lukte, waar ik niets van leerde behalve dan dat ik tegen mezelf zei Oké, morgen opnieuw proberen, maakte dat ik niet transformeerde. Mijn relatie met eten ontwikkelde zich niet. Sterker nog, die brokkelde af. Die werd heel negatief en gespannen. En het zien van het vet op mijn lichaam en aankomen zien dat ik steeds meer woog was bewijs van mijn falen en dat gebruikte ik tegen mezelf, om mezelf te bestraffen en te bekritiseren. En als m’n broek strak zat, dan gebruikte ik dat om die conversatie met mezelf te voeren. Vind je het gek? Vind je het gek dat ie zo strak zit? Eigen schuld. Dat is geen geestelijk gezond gewichtsverlies, dat spreekt voor zich. En de vraag is natuurlijk hoe ziet gezond gewichtsverlies er dan uit? Hoe creëer je dat voor jezelf? En wat ik tegen mijn vriendin zei? Door de focus te leggen op de klim zelf. Welke ervaring wil je zelf geven in die klim? Als gewichtsverlies, het resultaat is, een ander gewicht het resultaat is. Wat is dan het proces? Welk proces gaat daaraan vooraf?
En ik zei tegen haar dat als je geïnteresseerd bent in de klim, dan ben je geïnteresseerd in het onthechten van overeten, in het ontwennen van overeten. Dan ben je geïnteresseerd in de momenten waarop je normaal gesproken iets te eten had gepakt en dat nu niet doet. En dan heb ik het hier specifiek over bijvoorbeeld emotie-eten, het eten wat je doet als je gestrest bent. Als je alleen voelt, als je je afgewezen voelt, als je gefrustreerd voelt, als je bezorgd bent, je onzeker voelt. Al die negatieve emoties die je liever niet wilt voelen. Op die momenten pak je nu nog iets te eten. En nu besluit je dat je dat moment volledig bewust wilt meemaken, omdat je gelooft dat daar waarde in zit.
In ongezond geestelijk gewichtsverlies ben je alleen maar bezig met het geloof dat dat andere gewicht jou gaat fiksen, je happy gaat maken, Zelfverzekerd, gelukkig, blij, Blij met je lichaam. En hier, als je geïnteresseerd bent in de klim, en dus niet alleen in die top van de berg, maar in de klim zelf word je nieuwsgierig naar de ervaring van het voelen wat er te voelen valt op dat moment, in dat moment van frustratie, vertwijfeling, onzekerheid, eenzaamheid, onvervuld verlangen. Je wilt zelfs je verlangen naar eten verkennen en daarbij zijn zonder dat je daar een beslissing over neemt om van dat verlangen af te komen door het in te lossen en iets te eten te pakken.
Als je daar nieuwsgierig naar wordt, dan ben je bezig met de klim zelf. Dan ben je bezig met de transformatie en geïnteresseerd in het worden van iemand met een andere relatie met eten dan de relatie die je nu hebt. En dat is natuurlijk een heel andere focus dan je alleen maar krampachtig vast te houden aan je menuplan van de dag en de volgende dag op de weegschaal om te zien wat er is veranderd. Of je bent afgevallen. Dat is een buitenkant die jou niet in verbinding brengt met de redenen waarom je nu nog dat gewicht hebt waar je vanaf wilt. En dat verwijst allemaal naar jouw relatie met eten. De momenten waarop je eten gebruikt om jezelf te belonen omdat je hard hebt gewerkt of omdat je jezelf een beetje zielig vindt en vindt dat je dit nu hebt verdiend of nodig hebt voor de troost, voor de geruststelling. Voor de compensatie. Dat. Als je daar nieuwsgierig naar wordt en besluit dat je die patronen wilt leren loslaten door meer nieuwsgierig te zijn naar het moment waarop je dit tegenkomt zonder dan te gaan eten. Dat is de klim. Dat is de klim. En er is niets zo vervullend als daar je ontdekkingen in doen, daar iemand anders in worden. Nieuwsgierig worden, ook naar het voedsel wat goed bij je lichaam past. Want ik heb het nu net gehad over emotie-eten, maar dit is een ander aspect van je relatie met eten. Welk lichaam past bij jouw unieke lichaam? Welk eten geeft jou veel energie zonder dat het je energie kost? Welk eten kan jou goed stabiliseren waardoor je lichaam lekker op temperatuur blijft en jij je goed kan concentreren en iets in jou zich heel content voelt in je lichaam, fysiek?
Welk deel van jou kan heel okay zijn met een beetje honger voelen en is niet langer bang voor honger? Al deze ontdekkingen zijn de klim. En als je daar nieuwsgierig naar wordt, als je daar jezelf in wilt leren kennen en in wilt ontmoeten, dan is die klim transformerend en geestelijk gezond. Dus je hoeft dan niet te obsederen over calorieën, over menuplannen, over het goed doen of fout doen. Vandaag is gelukt of mislukt. Het beklimmen van die berg, daar in zal je je soms verstappen. Je zal soms misgrijpen. Je zal soms een stukje terug moeten om een andere route te kiezen, omdat wat je waar je nu naartoe aan het lopen bent, daar zit een doodlopend stuk op waarin je een sprong zou moeten maken die niet te haalbaar is. Dus je moet even een stukje terug en een andere route kiezen. En jezelf daarin willen leren kennen. Welke gedachte je dan kiest? Of je zegt Ha, nu moet ik dus helemaal terug. Deze dag was dus helemaal voor niets. Kun je je voorstellen dat je dat soort drama zou creëren voor jezelf, wat heel menselijk is, maar daar dan dus nieuwsgierig naar zijn en daarnaar kijken en kunnen zien? Oké, je maakt jezelf nu compleet miserabel omdat je een stukje terug moet. Terwijl je daarnet, ik weet het niet, een halve dag hebt geklommen en nu moet je een halve dag terug om uiteindelijk een andere route te kunnen kiezen. Dit is dat moment waarop ik je wil aanmoedigen, waarderen, liefhebben. Je vertellen hoe trots ik op je ben. Dat je nu de ervaring van teleurstelling meemaakt. En wat een held je bent. Dat je zuiver door je teleurstelling heen beweegt zonder daar drama bovenop te stapelen. Dat is interesse in de klim.
Voel je wat die metafoor voor je kan doen? Zie het op die manier. Dat is hoe we het binnen de context van Etenslessen in mijn programma benaderen. Ik help je om jezelf te leren coachen in die transformatie. Wie wil je worden en welke patronen zit hier nu nog in de weg? En hoe kan je volop aangehaakt. Liefdevol, kameraadschappelijk, respectvol, daar je stappen in zetten en leren wat er te leren valt. Dit kan zo fascinerend en inspirerend zijn en daarmee het beste in jou naar boven halen. En dat moment waarop je dan die top bereikt. En ik heb dat ervaren en talloze van mijn cliënten hebben dat ervaren. Die kijken dan terug en zeggen oké, toen je zei dat de klim het ware geschenk zou zijn en het bereiken van die top de bonus, dacht ik Ja, je hebt mooi praten, je brengt het leuk, maar het gaat mij toch echt om het bereiken van die top. Ik wil die andere kledingmaat. Ik wil dat andere gewicht. Maar nu ik hier sta, zeg ik je had gelijk. Je had gelijk. Dit, die hele klim. Alles wat ik daarin tegenkwam, wie ik moest worden om mezelf naar die top toe te helpen, op een opbouwende manier, op een manier die het beste in mij naar boven haalt. Kameraadschappelijk, liefdevol, oprecht geïnteresseerd in wat ik te leren had over mijn relatie met eten. Dat is het ware geschenk geweest. Je had helemaal gelijk. En die andere kledingmaat is de bonus.
En een apart stuk wat ik hierin voor je wil bespreken, want ik heb t nu gehad over t ontwennen van emotie-eten. Ik heb het gehad over kijken naar welk eten specifiek bij jouw unieke lichaam past in deze fase van je leven, in dit seizoen van t jaar zeg ik altijd bij. Een derde aspect is de relatie met je lichaam en het kijken naar je lichaam en t keuren van je lichaam. Ik was gisteren een dag naar de sauna met een vriendin van mij en ik heb zo genoten van de warmte die ik voelde in mijn lichaam, de kou die ik voelde in m’n lichaam, de buitenlucht op m’n blote huid. En ik realiseerde me toen we hebben honderduit gekletst, verrukkelijk met haar. Maar we zijn ook veel stil geweest en ik realiseerde me, terwijl ik in de stilte in de hitte lag, hoe heerlijk, hoe heerlijk het voor mij is nu om bloot te kunnen zijn, om tussen andere mensen te zijn die bloot zijn in vergelijking met vroeger.
Omdat ik vroeger altijd keek en vergeleek en mij zo ongelooflijk ongemakkelijk in mijn lichaam voelde omdat er zoveel was wat ik afkeurde aan mijn lichaam. En als ik naar andere lichamen keek, dan keek ik naar wat ik eigenlijk wilde hebben of wat ik niet wilde hebben en waarom ik het niet wilde hebben. Die conversatie over uiterlijk, die stond zo op de voorgrond in mijn denken. En om die berg te kunnen beklimmen, om blijvend gewichtsverlies te kunnen realiseren, moest ik, moest ik gezonde grenzen gaan hanteren in hoe ik naar mijn eigen lichaam keek en erover dacht. En het was onacceptabel. Gewoon omdat ik zag dat het niet meer niet werkte om negatief over mijn lichaam te denken. Om mezelf af te wijzen. Om elke dag opnieuw mezelf te laten weten wat ik allemaal lelijk vond. Het werkte niet. Ik moest respectvol gaan begrenzen wat ik wel en niet tegen mezelf mocht zeggen over mezelf mocht denken. En daarmee haalde ik het beste in mezelf naar boven omdat ik anders een drama creëerde en een kwelling creëerde die zoveel spanning veroorzaakte dat ik overat. Want je lichaam lelijk vinden staat in relatie tot eten, als het tenminste als het gaat over overgewicht. Want het maakt eten ongelooflijk beladen. Als je het vet op je lichaam dagelijks oproept als onderwerp van gesprek op een negatieve manier voor jezelf, dan wordt het zo cruciaal dat dat afvallen zo snel mogelijk gebeurt en dat je daarin geen steek laat vallen. Want je wil zo snel mogelijk uit die zelfgecreëerde hel van alles aan jezelf zo lelijk vinden, zo grotesk, zo walgelijk. En dat creëert een spanning tussen jou en eten die maar één kant op gaat, namelijk uit eindelijk overeten.
En ik geloof dat het staren naar je eigen lichaam in de spiegel of op een foto en daar kritische gedachten bij denken iets onnatuurlijks is. Het lijkt bijna alsof het lichaam, alsof je lichaam zich begluurd voelt, begluurd voelt en zegt dit voelt onveilig. Ik wil dit niet. En dat maakte dat ik op een gegeven moment zag Marjena om veilig voor jou zijn om je aan en uit te kunnen kleden in je eigen gezelschap. Ook als er niemand in de kamer is, moet het veilig voor jou zijn om je aan en uit te kunnen kleden zonder dat je commentaar over je lichaam krijgt. En dat betekent ook van jou. Het is ook niet van jou. Doe dat niet. Je moet je gewoon aan en uit kunnen kleden zonder dat er naar je wordt gegluurd, zonder dat je wordt bekritiseerd, zonder dat je een opmerking naar je hoofd krijgt van jezelf. En ook dat is een aspect van die klim. De klim is het werk wat je te doen hebt. En als je besluit dat je dus die klim wilt maken, dat je geestelijk gezond gewichtsverlies wilt realiseren, dan zie je dat dit één van de lessen is die je daarin tegenkomt.
Respectvol met je eigen lichaam omgaan betekent dat het veilig voor je moet zijn om je aan en uit te kunnen kleden. Veilig voor je moet zijn om nieuwe kleding te kunnen kopen. Zonder dat direct conversatie wordt opgestart over het vet op je lichaam en hoe lelijk je dat vindt.
Hier zit voor mij heel duidelijk dat verschil, dat onderscheid. En ik hoop dat deze metafoor je heeft geholpen om te zien: oké, dus als ik nieuwsgierig kan worden naar de klim zelf en die top daarop niet projecteert, pas daar wordt het fijn. En deze klim wil ik zo snel mogelijk achter de rug hebben, want die is vreselijk. Maar het gaat mij om die top. Dat is de valkuil. Nieuwsgierig worden naar de ervaring op zich is de geestelijk gezonde weg. Ik ben er volgende week weer en ik wens je een hele mooie dag. Tot gauw.
