Zelfleiderschap begint bij het stellen van vragen. Wil je tijdens de feestdagen overeten en waarom wel of niet? Deze aflevering helpt je bij het vinden van je antwoord. Verwacht geen open deur. Ik bespreek meerdere opties en begin met het verkennen van de vraag bij een heel ander onderwerp dan eten. Mis deze les ‘Afl. 267 Luister opnieuw: Overeten tijdens de feestdagen. Wel of niet? niet. Je brengt niet alleen je relatie met eten verder tot ontwikkeling maar ook de relatie met jezelf. Luister voor de liefde, inspiratie en een interessant perspectief op je menselijkheid
Je luistert naar Etenslessen, de podcast met Marjena Moll en dit is aflevering 267. Je luistert naar Etenslessen, de podcast over afvallen zonder dieet en het creëren van een geweldige relatie met eten. Mijn naam is Marjena Moll. Ik ben je coach en ik introduceer je graag in mijn Etenslessen waardoor je ontdekt hoe je afvalt zonder dieet en een fantastische relatie met eten creëert. Laten we beginnen.
Hallo, hoe is het? Hoe gaat het met je? Ik heb zo’n goede les voor je. Je coach is hier. Ze staat in de fik. En ze is er helemaal klaar voor. Ze heeft er zin in. Ik ga het met je hebben over wel of niet overeten tijdens de feestdagen.
En dit in antwoord op die herhaling van zetten waarbij het een alles of niets verhaal wordt. Maar ook omdat ik zo’n mooie kans voor je zie om het hele idee van eten en feesten met eten eens te overstijgen en vanaf een wat meer abstracte plek ernaar te kijken. Want ik wil je daar iets heel waardevols over laten zien. En dat is het spanningsveld van contrast. Contrast maakt altijd onderdeel uit van onze menselijke ervaring en contrast voelt ongemakkelijk.
Ik ga je een aantal concrete voorbeelden geven. En mijn doel is om je daarmee te laten zien waar je kansen en mogelijkheden zitten voor jouw persoonlijke ontwikkeling, voor de ontwikkeling van jouw relatie met eten, voor de ontwikkeling van de relatie met jezelf en het vinden van je weg daarin. Want zo simpel is het, daar komt het uiteindelijk op neer.
Voordat ik de les instap, wil ik eerst nog iets zeggen over iemand die tegen me zei: je valt in herhaling. Ik hoor je meer van hetzelfde vertellen. En ik heb daarover nagedacht, want het prikkelde me aanvankelijk en ik dacht: ja, ja, ja, ik herhaal ook veel. Is dat dan niet de bedoeling? Is het de bedoeling dat alles wat je zegt aldoor over iets compleet nieuws gaat?
In het veranderen van de tijdgeest is veel herhaling nodig. En die herhaling gebeurt door vanuit verschillende perspectieven een onderwerp, een idee te belichten. De oude tijdgeest, de tijdgeest die trouwens nog steeds bestaat als het gaat om diëtiek en gewichtsbeheersing, is dat afvallen een kwestie is van wilskracht. Dat is ons venster, ons paradigma op afvallen. Ik noem dat het wilskrachtmodel. Het is gewoon een kwestie van graag genoeg willen, discipline laten zien, wilskracht tonen en doen wat je met jezelf hebt afgesproken.
Ik gebruik inmiddels meer dan 216 afleveringen om een nieuw idee te lanceren en dat paradigma te veranderen. En daar is veel herhaling voor nodig. Om de tijdgeest te veranderen is veel herhaling nodig. En je doet het gelukkig ook niet alleen. Als Martin Luther King één keer het had gehad over gelijke rechten voor gekleurde mensen en witte mensen en het daarbij had gelaten, had hij de tijdgeest niet kunnen veranderen.
Omdat er tijd voor nodig is geweest en nog steeds nodig is om dit idee cultureel zo diep te laten wortelen dat we ons afvragen hoe we het ooit anders konden zien. Hoe die rassensegregatie ooit heeft kunnen plaatsvinden. Veel tijd gaat daar overheen. Dit onderwerp: jouw relatie met eten en diëtiek heeft ook veel tijd nodig om daar een nieuw collectief idee over duidelijk te krijgen en je eigen te maken.
De mensen in mijn programma hebben vaak zoveel moeite om uit te leggen hoe Etenslessen werkt. Ze zeggen: mijn vrienden zien aan me dat ik ben afgevallen en dan vragen ze aan me: hoe heb je dat nou gedaan? En dan probeer ik onder woorden te brengen hoe Etenslessen werkt. Het lukt me zo slecht. En daarom heb ik ook dit podium gecreëerd. Het is zo’n nieuw idee om te kijken naar gewichtsverlies vanuit het concept van een relatie met eten. Het is nieuw. Je hebt een relatie met eten en door je te focussen op het veranderen van die relatie en beïnvloeden van die relatie, kan je alle valkuilen van afvallen op wilskracht vermijden. En die valkuilen die zijn soms echt heel ernstig. Je kunt je geestelijke gezondheid compleet naar de gallemiezen helpen met afvallen op wilskracht.
En omdat ik jou dat wil besparen en zie dat als ik daar boven hang, dat we dan praten over het veranderen van de tijdgeest, het veranderen van het paradigma op afvallen zodat er geen arts, geen hulpverlener meer is die nog denkt dat het een discipline en wilskracht kwestie is. Geen diëtist die nog denkt dat het gewoon een kwestie is van jou een voedselplannetje voorschrijven. Zodra we dat voor elkaar hebben gekregen en tot we dat voor elkaar hebben gekregen, maak ik deze podcast en herhaal ik en slijp ik en schaaf ik aan deze materie totdat elk kwartje daarin voor je is gevallen. En dat is iets van de lange adem.
Maar mijn vuur, mijn liefde en mijn passie voor die missie is zo groot dat ik die lange adem ook heb en er heel veel plezier aan beleef om iemand het leed te kunnen besparen waar ik zelf doorheen ben gegaan omdat ik alle kennis die ik hier in deze podcast met je deel niet tot mijn beschikking had.
Dus ja, ik herhaal en ik herhaal veel. Eén keer is bij lange na niet genoeg en je zal daarin dus ook zien dat je over die langere periode bepaalde concepten en ideeën op een steeds dieper niveau gaat begrijpen en je eigen zal kunnen maken. En als je dat proces wil versnellen, dan kom je bij mij in het programma.
Wel of niet overeten tijdens de feestdagen?
Een van de valkuilen van feestdagen. En hetzelfde geldt voor vakanties is dat we een idee hebben over je lekker willen voelen. Je wilt kunnen ontspannen, doen waar je zin in hebt. Met feestdagen denken we vaak aan cocoonen, je terugtrekken. Die donkere dagen voor kerst, kaarsjes aan, het gezellig maken en dan bij elkaar zijn of niet. Maar je wilt je daarin lekker kunnen voelen, vaak je ook kunnen terugtrekken en je lekker voelen. En onze menselijke ervaring is nu eenmaal dat er altijd ergens contrast is, altijd ergens een spanningsveld. En ik ga er een aantal voor je opsommen als voorbeeld.
Je kan het contrast voelen van bijvoorbeeld geen leuke feestjes willen missen. Bij de leukste feestjes zijn geweest. Dit speelt vaak als je jong bent een rol. Daar gingen mijn aantekeningen. Dat speelt vaak als je jong bent een rol. Je wilt bij het leukste feest zijn geweest en je voelt de druk van de FOMO. Waar zijn de leukste feesten? Hoe zorg ik dat ik ze niet mis?
Je voelt de druk van de FOMO, The Fear of Missing out, maar ook de onrust van ‘ik wil erbij zijn geweest’, maar misschien zegt mijn lichaam ik heb behoefte aan rust, Ik voel me overprikkeld. Ik kan merken dat het een druk jaar was. En ikwerk aan mijn scriptie. Ik heb voor de kerstperiode mijn laatste tentamencijfers binnen gekregen en ik moet nog een tandje bijzetten. Wat het ook is. De uitdagingen van dat jaar voel je zo in die laatste maand van het kalenderjaar.
Dat contrast. The fear of missing out terwijl je lichaam zegt: ik heb behoefte aan rust en ontspanning. En je hoofd zegt: maar ik wil niks missen. Dat is hier je spanningsveld en contrast.
Een ander voorbeeld is het opzoeken van familie. Samenkomen met familie en daarin een goede dochter, een lieve tante, een loyale broer. Welke rol je jezelf ook geeft, je wilt iets betekenen voor je familie. Je wil niemand uitsluiten. Je wil iedereen welkom heten of ergens heen gaan. Maar ergens wil je het ook niet. En dat hangt dan vaak samen met de familie, die dynamiek.
En dan hebben we het over een verplicht nummer. Dan voelt het als een verplicht nummer. En het contrast wat je hier voelt is het spanningsveld tussen wie je wilt zijn voor je familieleden. En de andere kant daarvan, die er ook is, die zegt: ik heb er geen zin in, ik wil dit niet. Ik kan nu al voorspellen wat er gaat gebeuren. En dan vul je zo die pijnpunten in voor jezelf, waar je moeite mee hebt, waar je je antwoorden nog niet op hebt gevonden, die je lastig vindt. En tegelijkertijd is daar die verwachting die je van jezelf hebt. Die loyaliteit, die verbinding, die loyaliteit naar de familieband, die maakt dat je zegt: maar ik wil toch gaan. Ik wil ze toch uitnodigen.
Daar, dat spanningsveld, dat contrast. Dit is wie je wilt zijn, maar dit is wat je daar ook in tegenkomt en de weerstand die dat in je oproept.
Het idee dat iedereen met kerst gezellig bij elkaar is. Dat iedereen iemand heeft om tegenaan te kruipen. Dat iedereen iemand heeft die op bezoek wil komen of jou uitnodigt. En jij hebt dat niet. Ook hierin zit een contrast, want alleen zijn is een keuze. Je zou bij wijze van spreken ook vrijwilligerswerk kunnen doen.
Maar je kiest ervoor om alleen te zijn omdat je liever alleen bent dan je omringd met mensen waar je op dat moment niet echt voor hebt gekozen of de energie voor hebt. Het enige wat je voelt is het gemis van de situatie waaronder je niet alleen had willen zijn. En dat is als je die partner nog had gehad. Stel dat je die partner bent verloren of dat je single bent en graag een relatie had willen hebben. Dus dat gemis wat je daar voelt betekent nog steeds alleen wel dat je er vrijwillig voor kiest om alleen te zijn in die situatie. Maar je voelt ook het contrast van gemis, het contrast van een onvervuld verlangen.
En wat ik je hier in wil laten zien is dat als je onderzoekt wat je beweegredenen zijn om te doen wat je doet. Waarmee je de keuze die je maakt onderbouwd. Als het je lukt om die redenen goed te waarderen, dan los je de spanning niet volledig op, maar wel voor een deel op. En, dat is het belangrijkste stuk daarin, je kan jezelf begeleiden in het voelen van het contrast wat overblijft. Dus neem een voorbeeld van zo’n verplicht nummer.
Als je gaat onderbouwen waarom kies ik ervoor om te gaan, waarmee ik tegen je wil zeggen: het is dus geen verplicht nummer, het is niet echt verplicht. Alleen als jij de afweging maakt: wat veroorzaakt het als ik het niet doe? Als ik nee zeg? En je stelt je dan de teleurstelling voor of het over en weer bellen, appen van mensen die er dan allemaal wat van vinden. Het conflict of de storing. De irritatie, het onbegrip, de teleurstelling die aan de andere kant kan worden ervaren als jij die keuze maakt.
Die wil ik niet, daar kan ik nog niet voor kiezen. Dat vind ik te moeilijk. Moeilijker dan gaan. Dan uitnodigen. Als je die afweging maakt zonder oordeel daar naar kan kijken en aan je eigen kant komen staan en dan kan zeggen ah, en dit is waarom ik het doe. Dit is waarom ik die keuze maak.
En daar jezelf volledig in supporten omdat je jezelf ook echt beide opties hebt gegeven. Het is ook een optie om het niet te doen, om niet te gaan om niet uit te nodigen en je hebt je beweegredenen om het wel te doen goed afgewogen tegen je keuzevrijheid om het niet te doen. Je kan daarin zien dat je beweegredenen om het wel te doen voor jou op dit moment het meest haalbaar zijn voor je om te dragen. En nog het meest beantwoorden aan wie je wil zijn of vindt dat je moet zijn. En je kan dat dan ook volmondig ja zeggen tegen het spanningsveld, tegen het contrast wat je daarbij voelt. Het deel in jou wat heeft besloten te gaan of uit te nodigen en het deel in jou wat dat lastig vindt.
Als je dat goed voor jezelf kan onderbouwen. Mijn people pleasen zit nog te diep. Ik vind het nog te moeilijk om getuige te zijn van de teleurstelling van iemand waarvan ik weet dat het leidt tot..Of ik het zo lastig vind, omdat het voor mijn gevoel dan mijn schuld is. Ik maak mezelf daarin nog verantwoordelijk voor de teleurstelling die de ander voelt. Wat het ook is, want wat je daar in kan vinden.
Als je die beweegredenen kan erkennen en voor jezelf waarderen en kan zeggen: dit vind je nu nog te moeilijk en dat is oké en dat is oké. Alles beschouwd is dit voor jou nu de beste keuze. En het contrast wat ik daarbij voel, dat omarm ik. Draag ik, erken ik. En begeleid ik.
Als je die stappen kan zetten, dan komt eten op een hele andere plek te staan tijdens die feestdagen.
Zet je deze stappen namelijk niet en je blijft geloven dat het jou overkomt, dat het een verplicht nummer is, dat je daarin nou eenmaal niks te willen hebt. En dat je dankbaar moet zijn dat je bent uitgenodigd of dat je familie hebt, of dat ze nu nog leeft of wat het ook is, wat je jezelf daar vertelt. Je slaat al deze stappen over, dan zal je het contrast veel minder goed kunnen dragen. En voel je een onvrede die zich afwentelt op eten, want het staat er aldoor. Het is er aldoor. En jij duwt die onvrede weg met eten.
Hoe je vanuit dit perspectief jezelf zo goed kan ondersteunen in iets wat bij menszijn hoort. Het is zo’n waanzinnig mooie kans voor je. Als je dit idee kan laten landen, beleef je je feestdagen anders. En eten krijgt een andere plek. Je schiet niet meer onbewust in verdoven. Je schiet niet meer onbewust in het willen wegduwen van dat contrast omdat je zo duidelijk voor het contrast kiest. Dat is zo mooi ervan.
Er is vrijwilligheid. Je beweegt mee met je ongemak. En dat maakt je eigenaar van dat ongemak, eigenaar van dat contrast. En daarmee komt het los te staan van eten. Zo waardevol. En die hele idylle van ‘omdat het de feestdagen zijn, moet ik me dus lekker kunnen voelen.’ Die is weg. Dat geloof je niet meer. Het is en-en. Het is de gezelligheid van vrije dagen of de vrijheid van vrije dagen en uit kunnen slapen en quality time en fijne kerstfilms en zachte sloffen en muziek die je misschien over twee weken niet meer zo leuk vindt, maar nu nog wel..haha..Dat, ja, dat allemaal. En ook dat contrast en ook daar waar het schuurt omdat er verlangens conflicteren.
En dat is helemaal oké. Je wil dat aangaan, je wil daar bij zijn. En dat verdiept de relatie met jou. Dat maakt wat je daar ervaart vrijwillig en heel intiem. Zo krachtig, zo krachtig.
Stel bijvoorbeeld dat je inmiddels weet: snelle suikers is iets waar ik inderdaad van aanga. Dat smaakt voor mij al snel naar meer als ik eenmaal begin aan al die producten die, ik zal de merknaam niet noemen. Er zijn bepaalde merknamen die een trigger zijn. Oké, dus er zijn traktaties waarvan je weet: als ik daar eenmaal aan begin, dan ga ik gewoon hartstikke van aan. Zoals ik het vaak noem als een kerstboom. Al die lampjes in mijn brein gaan branden en die zeggen: oh ja, meer.
Als je dus kan herkennen dat je een suikerpiek krijgt en dat ook betekent dat je daarna een suikerdip krijgt. Als je dat verlangen wat je voelt niet meer beloont, dan kom je natuurlijk dat punt tegen waarop je zegt tot hier blijft het leuk. Alles wat ik hierna nog eet is te veel. En daar ga ik last van krijgen. Dan slaap ik slecht, dan zit ik vol. Dan ga ik toch een beetje met een mineur naar huis van ja het was knots gezellig, maar ik heb wel weer veel te veel gegeten en dat voelt nu niet lekker. Dat contrast. Het contrast van de suikerpiek en de suikerdip en het verlangen naar meer.
Als je geen snelle suikers eet, wat je dan gaat voelen als je tussen mensen bent, tussen mensen zit die dat wel doen, is dat moment waarop je gemis voelt. Het gemis van ‘zij nemen nu allemaal en ik niet.’ En daar op de korte termijn is dat dan een ongemak. Eenmaal op weg naar huis ben je weer blij.
Dus als die verleiding er is, als er veel snelle suikers om je heen zijn of je die situatie helemaal vermijdt, heb je ook kans dat je contrast voelt. Je hebt je niet omringd met mensen die overeten, feesten met eten om die trigger te vermijden. En het contrast is dat je voelt ik ben er niet bij.
Dus hoe je het ook wendt of keert, met eten zal er waarschijnlijk ook contrast zijn. En ook hier is het zo’n winst voor je om te bedenken welk contrast je wilt ervaren. Welk contrast wil je ervaren? Er gaat contrast zijn. Er gaat een spanningsveld zijn. Is dat het spanningsveld van de suikerpiek en daarna de suikerdip en het verlangen naar meer niet belonen? Tot hier blijft het leuk, daarna niet meer. Daarna wordt het te veel. Wordt het het contrast van ik neem niet, ik eet dit niet en ik laat het verlangen door me heen gaan zonder het te belonen.
Hier zijn zoveel varianten nog op mogelijk. Ik laat er nu twee zien, maar er zijn er zoveel mogelijk. Het gaat er maar om en dat is het concept wat ik hier aan je wil laten zien aan je wil uitleggen, is dat als je de beweegredenen onderzoekt en begint met de acceptatie dat er een contrast zal zijn, dan onderzoekt voor welk contrast je wilt kiezen en je kan de redenen van je keuze echt waarderen. Goed zien: oh ja, hier doe ik het voor. Daarom kies ik voor dit idee, voor dit ongemak, voor dit contrast. Dan zal je merken dat ook daar een ontwikkeling in plaatsvindt. Het contrast wat je voelt is minder intens omdat je het verwelkomt. Omdat het er mag zijn. En het verdiept de relatie met jezelf.
Ik heb hier van de week een workshop over gegeven. We hebben diepere stappen gezet hiermee. Het is een game changer. Dus de feestdagen niet idealiseren, maar zien: menselijk contrast maakt daar onderdeel van uit. Altijd. Feestdagen of niet. Die menselijke ervaring heeft daar geen boodschap aan. Het kiezen van het contrast waarvan jij ziet: dat is voor mij de beste keuze. Nu. Nu nog wel. Waardoor het losgekoppeld wordt van eten. Ook daar je contrast in kiezen.
Wow, dat is zelfleiderschap. Dat is zelfliefde. Dat is bouwen en ontwikkelen. En het is een prachtig idee en een game changer als je hier ook echt de tijd voor neemt, ervoor gaat zitten en het uitsplitst en voor jezelf uitwerkt. Wat zijn mijn opties? Waar kan ik mijn contrast verwachten? En wat wil ik daarmee? Zo goed! Ik ben er volgende week weer. En ik denk aan je. En tot gauw. Bye.