Afl. 211 De Etenslessen van Renee. Het gaat niet over dat eetgedoe

Luister naar mijn gesprek met Renee die deelneemt aan Etenslessen. Haar inzichten gaan je helpen. Waarom schamen we ons voor overeten? Renee heeft die schaamte doorbroken. We praten over lijnen op jonge leeftijd en het effect daarvan op je psyche en relatie met eten. Voor haar is een ding duidelijk: het gaat niet over dat ‘eetgedoe’. De oorzaak van overeten ligt ergens anders. Hier zijn haar Etenslessen.

---

Wat je ontdekt:

• De oorzaak van onze collectieve schaamte voor overeten
• Het effect van lijnen op jonge leeftijd.
• De oorzaak van overeten versus ‘eetgedoe’

---

 

Transcript Afl. 211 De Etenslessen van Renee. Het gaat niet over dat eetgedoe

Je luistert naar Etenslessen, de podcast met Marjena Moll en dit is aflevering 211. Je luistert naar Etenslessen, de podcast over afvallen zonder dieet en het creëren van een geweldige relatie met eten. Mijn naam is Marjena Moll, Ik ben je coach en ik introduceer je graag in mijn Etenslessen waardoor je ontdekt hoe je afvalt zonder dieet en een fantastische relatie met eten creëert. Laten we beginnen.

Je luistert naar Etenslessen, de podcast met Marjena Moll en dit is aflevering 211. Je luistert naar Etenslessen, de podcast over afvallen zonder dieet en het creëren van een geweldige relatie met eten. Mijn naam is Marjena Moll, Ik ben je coach en ik introduceer je graag in mijn Etenslessen waardoor je ontdekt hoe je afvalt zonder dieet en een fantastische relatie met eten creëert. Laten we beginnen!

Hey hallo, Hoe is het? Hoe gaat het met je?

Ik heb een prachtig gesprek voor je om naar te luisteren tussen mij en Renee.

Renee zit op dit moment in Etenslessen. Ze neemt deel aan het programma en ze zit midden in haar proces en ze vertelt je daar alles over. Ze bespreekt met mij wat haar ervaring was met heel jong als tiener op dieet gaan en ik vertel ook wat mijn ervaring daarmee was en hoe je dat vormt. Welk effect dat heeft op jouw relatie met eten.

We praten ook over schaamte. Waar komt die schaamte voor overeten die we kunnen voelen nou toch vandaan? Waarom schaam we ons daar zo voor? En we hebben het over wat zij noemt dat eetgedoe waarvan zij nu ontdekt: daar gaat het dus helemaal niet over. Dat is helemaal niet de oorzaak van het overeten en wat die oorzaak voor haar blijkt te zijn en hoe ze daar nu mee omgaat. Kortom, het is een heel waardevol gesprek.

Je gaat er zeker veel uit halen, dus ga lekker luisteren.

Ik nodig je ook uit om je aan te melden voor mijn wachtlijst. Op 15 november gaat Etenslessen open voor deelname voor mijn wachtlijst. Dus als je daarop staat, nodig ik je daar als eerste voor uit. En als jij nou zegt: ik wil blijvend gewichtsverlies. Ik wil dat mijn gewicht verandert en dat ik zeker weet dat mijn nieuwe gewicht ook mijn nieuwe normaal wordt. Dat is waar ik op wil inzetten en ik wil de manier waarop ik nu omga met eten veranderen. Ik ben er niet tevreden over en ik wil dat omzetten in een fijne relatie met eten. Echt een relatie met eten waarvan ik zeg ja, nu klopt het, nu voelt het goed. Hier kan en wil ik oud mee worden.

Ik ben echt heel blij met wat ik heb. Ik heb een hele fijne omgang met eten waar ik niet over pieker, waar ik me geen zorgen over maak, niet ontevreden over ben en ik heb het gewicht wat ik hebben wil. Als dat is wat je wilt creëren, nodig ik je uit voor mijn wachtlijst. Meld je aan via etenslessen.com en dan kun je op 15 november instappen in mijn programma. Hier zijn de Etenslessen van Renee.

Geniet van ons gesprek en van haar.

Marjena: Hey René, wat leuk om je te spreken.

Renee: Ja, dank voor de uitnodiging.

Marjena: Ja geweldig! Geweldig dat je dat je hier bent. En misschien even om een kader aan te geven: hoe lang ben je nu in Etenslessen?

Renee: Sinds februari?

Marjena: Ik weet natuurlijk niet wanneer mensen naar die opname luisteren, maar het is nu ongeveer februari, maart, april, mei juli en september. Oktober. Acht maanden? Ja, acht maanden. Ja. Oké. En kan je me iets vertellen? Ik ben rekenblind en zit keurig op mijn vingers uit te rekenen..haha..

Renee: Kan je me iets vertellen over jouw relatie met eten en hoe die er uitzag voordat je in dit programma kwam en wat de dingen waren waar je ontevreden over was?

Renee: Waar zal ik eens beginnen? Als ik het zou moeten samenvatten, dan had eten de regie en ik niet, dus ik gebruikte eten voor van alles. Dus voor sussen, voor dingen vieren. Omdat het een bepaald tijdstip op de dag was, moest er gegeten worden, een bepaalde context, et cetera. Dus ik was er ook heel veel mee bezig. Met name het eten gebruiken voor sussen was een groot ding. Dus onder stress had ik echt het gevoel dat ik niet anders kon dan eten. En dat was een heel machteloos gevoel. In mijn geval maakt het me best wel boos omdat ik al zo lang met overgewicht kamp en omdat ik al zo lang denk van ja ik heb al alles geprobeerd en toch na zoveel jaar dit dansje doen eigenlijk met het overeten.

Ik kom weer steeds terug op ditzelfde punt waar ik absoluut niet wil zijn.

Marjena: Als je zegt alles geprobeerd?

Renee: Alles in de categorie doorzettingsvermogen…haha..daar ben ik ook best wel goed. Aan het begin van het jaar was ik me weer aan het oppeppen van ik ga weer zo’n afvalproject doen. Met alles mooi doorrekenen en modellen maken. En als ik dit doe dan ben ik over tien maanden zoveel kilo kwijt. Ik hoefde alleen maar even de mentale kracht te vinden om het te doen. Dat was het enige detail waar ik nog op zat te wachten. Daar bevond ik me toen en dus ook alvast heel erg ontmoedigd met het idee van dan ga ik dus weer zo’n pijnlijk traject in met mezelf. Ga ik dit weer doen. Dus ja, ik heb ook allemaal geprobeerd ja, van een gewone diëtist tot aan keto. Fantastisch en vreselijk tegelijkertijd. Shakes, noem het maar op. Tot me dagelijks afbeulen in de sportschool. Al die dingen.

Marjena: Dus zowel calorierestrictie als levensstijl diëten?

Renee: Ja.

Marjena: En kan jij je herinneren, daar ben ik altijd nieuwsgierig naar of er een bepaalde leeftijd is geweest dat jij kan aanwijzen: toen begon dat overeten al. Dat meer naar verlangen misschien dan een vriendinnetje wat ik had of iemand die ik kende dat ik dacht van: ik heb daar meer mee dan een ander.

Renee: Nou, ik denk, best wel vroeg. Sowieso is deel van onze familiecultuur. Wij kunnen niet geen chocola eten is de mythe die we over onszelf vertellen. Klopt in de praktijk dus ook de hele tijd. Dus dat is een factor. Maar ook vriendinnetjes van vroeger gingen samen snoep halen. En dat is toch eigenlijk wel binge.

En ik merkte voor het eerst dat ik het een soort van echt inzetten om te sussen zo rond mijn elfde.

Marjena: Ja, precies. Heb je ook eten gesmokkeld? Ik heb echt eten naar binnen gesmokkeld onder mijn jas.

Renee: Ja. Verpakkingen verstoppen. Een beetje van dat verslaafde gedrag.

Marjena: Ja, die buit mee naar binnen smokkelen en dan alleen op je kamer niet gestoord willen worden. Dat.

Renee: Ja, en een volle maaltijd eten s avonds als je ouders thuis zijn om te verbloemen dat je eigenlijk ontzettend vol zit.

Marjena: Dus toen op die leeftijd had je al een beetje door van dit is eigenlijk niet de bedoeling. Dit is niet wat ik zou moeten doen. Klopt niet.

Renee: Ja. Wat het eigenlijk erger maakte was dat, ik ben nu niet meer zo exceptioneel lang, maar ik was als kind heel snel groot. Dus niet te dik, maar ik ben groot gebouwd. Ik heb grote handen en ik zag er al snel groot uit en dat werd bestempeld als dik op een bepaalde manier en als niet de norm. Dus ik was toch al een beetje van ja, dit lijf, ja, dat klopt al niet. Ik kan er niet mee winnen. Dus dat bestond al.

Marjena: Ik heb dit zo vaak gehoord van klanten dat als je als meisje echt zo’n kop groter bent dan de jongetjes in de klas. En die jongetjes zijn ook nog allemaal pré puberaal. Zijn een beetje spillerig en klein en jij voelt je een soort van reuzin tussen die kinderen, dat het ergens voelt alsof het niet klopt, alsof je lichaam niet klopt.

En dat voelt voor kinderen heel onveilig als je lichaam niet klopt in de groep.

Renee: Ja, ja, ja, dat is echt spot on.

Marjena: En hoe oud was je ongeveer toen je voor het eerst bedacht: ik wil mijn lichaam veranderen. Ik wil dat ik er anders uit ga zien.

Renee: Ironisch genoeg is dat dus ook rond dezelfde tijd dat ik merkte dat ik echt ging sussen met overeten. Ik denk dat ik gewoon heel lang het gevoel heb gehad dat mijn lichaam moest veranderen. Maar ik had niet heel veel handelingsperspectief natuurlijk. Pas in de puberteit ging dat veranderen. Maar dus mijn eerste keer naar de diëtist was wel ook rond mijn elfde, twaalfde.

Marjena: Oké, oké.

Renee: Dus ik ben toen heel snel aangekomen in die periode.

Marjena: En wat leerde je van die diëtist als je elf bent? Wat is de kindertaal die wordt gebruikt?

Renee: Ik weet het niet meer. Het ging waarschijnlijk over dat je geen hagelslag op je brood moet doen, maar iets anders.

Marjena: Wat je wel en niet mag eten en dan krijg je een plannetje mee. Alsof je gaat leren voor topografie uit je hoofd leren. Dit is wat ik ga doen.

Renee: Ja.

Voor mij is er een heel duidelijk verschil tussen dat allereerste dieet wat ik heb gevolgd.

Echt op wilskracht me aan een plannetje houden, honger lijden ook. En restrictief eten, andere kinderen en aan tafel andere mensen iets anders zien eten dan wat ik mag eten. En wat dat deed met mijn relatie met eten. Ik kan heel duidelijk aanwijzen welk effect dat heeft gehad op mijn psyche, wat er daarvoor niet was. Er was wel verlangen naar eten en ik vond eten lekker. Ik werd misschien iets blijer van een traktatie in mijn schoentje vinden met Sinterklaas dan een ander kind. Dus ik wist wel: oeh ik word wel heel blij van eten, maar dat het ineens een probleem werd, daarin kan ik heel duidelijk naar dat eerste dieet wijzen. En ik ben benieuwd naar jouw ervaring daarin.

Renee: Ik denk dat het duidelijk tot een obsessie heeft geleid. Want als het niet mag en het is ook een beetje mijn persoonlijkheid. Ik vind stout zijn leuk, vond ik altijd al..haha..En ik ben vreselijk koppig. Dus ja, dat is ook een soort van perfecte cocktail om het probleem alleen maar groter te maken.

Marjena: Wat gebeurde daar na dat eerste dieet? Want was dat dieet een succes? Kan je dat nog herinneren?

Renee: Ja, ik denk een mild succes. Er was in die periode in mijn familie heel veel aan de hand. Mijn focus was dus ook eigenlijk helemaal niet daarop op. Van niemand eigenlijk. Dat was toen helemaal geen ruimte voor. En dat begrijp ik ook en is ook helemaal oké. Ik kan deze vraag ook niet beantwoorden.

Ik was toen niet met mezelf bezig en dat raakt ook aan het thema denk ik.

Marjena: Ja, ja, interessant inderdaad. Waarmee je denk ik een lijntje legt naar de relatie die we met eten hebben en de functie die het heeft en dat afgeleid zijn van jezelf. Ik denk nu achteraf als ik kijk naar dat vragenformulier wat iedereen invult die in mijn programma stapt en ik dan zie wat het percentage is van mensen wat heel jong, terwijl we nog in de groei zijn, voor het eerst probeert gewicht te verliezen, mijn aanname inmiddels daarover is dat restrictief eten echt heel risicovol is. En als ik terugkijk naar de obsessie, want je noemt het obsessie.Dus dat dieet heeft obsessie getriggerd. En misschien is het goed om aan jou te vragen wat is jouw definitie van obsessie? Wanneer heb je een obsessie?

Renee: Dat best wel constant zich gedachten aan je opdringen over in dit geval eten. Later heb ik dat ook met roken ontwikkeld en het gevoel, het idee dat dat je het nodig hebt om iets te kunnen of om iets te kunnen verdragen en dat het summum is en dat het de enige manier is om je echt lekker te kunnen voelen.

Marjena: Ja, dat het de verlossing gaat zijn.

Renee: Exact. Het is een fix.

Marjena: Het is een fix. Het is de verlossing. Dus voor een onzekere puber, waarmee er ook nog dingen spelen thuis of op school. Hoe dan ook, er spelen dingen voor je, vraagstukken voor je. En dan is het idee ergens in zo’n kinderhoofd, in zo’n tiener hoofd: ja, maar als ik er nou maar straks zo uit zie, dan ga ik me zelfverzekerd voelen. Lekker voelen. Happy zijn, gelukkig zijn. En dat is eigenlijk iets wat we aan kinderen dus totaal niet kunnen toevertrouwen.

Het idee dat het veranderen van je gedrag en daarmee het veranderen van je gewicht op de een of andere manier je zou kunnen fixen.

En dat als wij niet alert zijn op de betekenis die een kind eraan geeft en het helemaal niet doorhebben dat ze op die manier naar zichzelf beginnen te kijken, terwijl het tegelijkertijd zo vanzelfsprekend is dat jongens en meisjes in die puberale fase zich af beginnen te vragen hoe lig ik in de groep? Wie ben ik? Hoe zien anderen mij, voldoe ik en hoe denk ik dat ik me zou moeten voelen? En waarin we dus inderdaad dan ideeën van geluk en zelfvertrouwen kunnen gaan projecteren op een bepaald uiterlijk.

Renee: Ja, en de enige tool om het maar even zo te noemen die ik destijds dacht te hebben want hoe intelligent ben je op je elfde, twaalfde als je in termen van zelfzorg in ieder geval. Het enige middel wat ik dacht te hebben om me goed te voelen in het moment was dus eten. Dus dat is ook nog een hele perverse spanning en het enige wat je mag zijn is slank en het enige wat je kunt om je goed te voelen is eten.

Marjena: Ach ja.

Renee: Ja, wat een wreedheid.

Marjena: Ik blijf zo lang als ik dit werk nu doe, ik blijf het voelen. Als we hierover praten, omdat ik me nog zo kan identificeren ook met dat gevoel.

Aan de ene kant wil je niets liever dan niet eten en aan de andere kant wil je niets liever dan eten.

En je begrijpt het van jezelf niet. Wat er bij mij gebeurde na dat eerste dieet, was dat ik al mijn wilskracht gooide ik tijdens dat dieet in de strijd, omdat ik inderdaad dacht dat het me iets heel bijzonders ging opleveren als het me zou lukken. En dus ging ik er volledig voor. Wat er na dat dieet gebeurde, was ik inderdaad afgevallen en ik had mijn puberale lichaam als het ware weer terug. Ik was toen veertien, dus ik begon een beetje vrouwelijke vormen te krijgen.

Nou, die slonken er inderdaad weer af in drie weken tijd met een crash dieet. Maar toen mocht ik dus weer gewoon eten. En al die honger die ik had gevoeld, al die restrictie die ik had gevoeld, al dat verlangen had zich opgebouwd en als een soort van explosie zat dat gewicht wat ik kwijt was er in no time weer aan. Er was helemaal geen gesprek geweest vooraf. En ik ben benieuwd of jij dat gesprek met jouw diëtist hebt gevoerd. Wat gebeurt er als dat gewicht er eenmaal af is? En wat heb je dan? Wat is dan plan B? Wat gebeurt er daarna?

Renee: Gelukkig was dat een diëtist die heel erg die niet voor de kilo’s gin maar gewoon van: dit is hoe je baseline van eten moet zijn, dus dat scheelt wel. Maar er is heel veel in mijn leven een soort van focus geweest op oké, die kilo’s moeten eraf.

En daar stopt dan het denken.

Er komt nog wel een soort van advies overheen van ja, je moet even kijken waarom je emotie-eten gebruikt, maar nooit dat er dan ook een soort van handelingsperspectief wordt geboden van dit is hoe je dat kunt doorbreken. Of dit is hoe je daarmee kunt leren omgaan, maar meer gewoon een constatering dat dat ook belangrijk is. Nou, succes ermee. Prettige wedstrijd…haha..

Marjena: Terwijl dat gedragsverandering, zeker met zo’n primaire behoefte als voedsel en een verlangen naar veiligheid en een verlangen naar comfort enorm met elkaar vervlochten zijn. Dus het is nogal wat. Bij mij leidde het inderdaad ook tot een obsessie. Dat gewicht zat er zo weer aan. Dus ik dacht nou, dan moet ik het maar nog een keer doen. Alleen dit keer beter opletten en met opletten wat ik al had gedaan dat werd dus daarmee uitvergroot, maar mijn verlangen werd daarmee ook uitvergroot. Dat heeft voor mij de toon gezet voor al die tienerjaren. Van aankomen, afvallen, aankomen, afvallen en nog weer beter opletten en nog gefrustreerder raken. En daarin werd dat verlangen naar eten steeds groter. Was dat bij jou ook zo? Of verliep dat anders?

Renee: Dit is gewoon vanaf mijn elfde twaalfde. Het is gewoon constant dat gedoe geweest met dat op en af en het weer gaan opbrengen.

Dit is gewoon zo’n onderdeel van mijn leven.

Marjena: Is er een moment geweest waarop je dacht met al je intellect: ik heb het idee dat ik een ezel ben die gewoon de hele tijd zich opnieuw tegen dezelfde steen stoot. En opnieuw, iedere keer wordt me weer verkocht dat diëtiek de route is dat ik gewoon op wilskracht een plan moet kiezen. En ik heb inmiddels al heel veel plannen gekozen en iedere keer dacht ik oh, misschien is dit gewoon een beter plan. Maar er zijn ook een aantal constanten in deze methodiek. Namelijk iedere keer op wilskracht opnieuw mijn schouders eronder zetten en een plan volgen. Is daar misschien iets? Zitten daar misschien ergens ook in? Heb je zo’n moment gehad dat je er van een afstand naar keek en dacht: ligt het aan mij?

Renee: Nee. En als je dat zo zegt, is dat natuurlijk wel een klein beetje verdrietig. Als ik iets moeilijk vind, dan word ik eerst boos. Dus dat is onafhankelijk van de situatie. Toen ik net gestart was met Etenslessen was ik ook echt boos van ja dit kan ik toch zelf ook allemaal wel verzinnen, Weet je wel, waarom heb ik dit niet verzonnen? Het is als je het zo gepresenteerd krijgt, dan is het voor de hand liggend dat je misschien dan moet stoppen met obsederen overeten om er vanaf te komen. Ja, no shit. Ik weet niet of je dat mag zeggen op de podcast, maar goed…haha

Marjena: Zeker!

Renee: Nee, het is echt in geen enkel moment in die decennia in mij opgekomen dat het niet aan mij lag. Mijn uitleg was altijd dat ik het niet goed doe, maar ik doe het ook maar halfslachtig. Ja, maar ik had het al langer moeten volhouden.

Die andere mensen die zitten gewoon anders in elkaar.

Die hebben niet dit en dit. Er is altijd een redenering waardoor ik in ieder geval geen regie had sowieso.

Marjena: En welk effect heeft dat op je gehad dat je zoveel jaren lang steeds denkt: dit ligt aan mij.

Renee: Dat is heel vermoeiend. En het is een hele grote bron van schaamte en pijn. Ik deed in mijn hoofd altijd alsof mijn lijf en mijn eetprobleem en al die dingen, dat is één ding en dat zie ik los en onafhankelijk van wat ik intellectueel en in mijn werk presteer. Dat is helemaal niet meer aan de orde. Dat denk ik niet meer. Maar toen ik begon te praten bleek dat toch nog en die vakjes bestonden nog even, want die schaamte en dat ongemak en die pijn van hoe ik met mijn lijf omga, dat dat sijpelt door in alle andere aspecten van mijn leven.

Dus er is een soort van bron houding van mensen die vinden mij heel nerveus en onzeker. Mensen snappen dat niet. Dat komt omdat ik gewoon in de kern, als ik me heel erg bewust ben van mezelf, alleen maar ook kan denken aan: ik zit niet lekker in mijn vel, ik wijs mezelf af. Ik ben niet tevreden over mijn gedrag richting mezelf.

En dat blijft doorgaan.

Marjena: Het is ook voor mij een van de belangrijkste redenen waarom ik deze podcast maak en deze missie zo enorm sterk voelt. Omdat je, als je er van een afstandje naar kijkt, vanuit een feministisch perspectief zou kunnen zeggen, laten vrouwen zich buigen over dingen die er echt toe doen. En niet dat oppervlakkige gedoe over uiterlijk. Maar het is geen oppervlakkig gedoe over uiterlijk, omdat als je eet terwijl je het niet wil en dat iedere keer opnieuw en gevangen raakt in een in een hamsterwiel van aan de ene kant heel graag niet willen eten en aan de andere kant het net zo graag wel willen, dan lekt daar enorm veel energie naar weg.

En het informeert je zelfbeeld.

Want precies wat je zegt: je probeerde dat te compartimentaliseren als dat zo heet en inderdaad te zeggen van: er zijn andere gebieden in mijn leven waarin ik heel capabel ben. En dit stuk heeft daar niets mee te maken. Maar achteraf zeg je nu ik kan wel degelijk zien dat dat als een olievlek daar toch in is gaan zitten en dat gevoel van jezelf niet je eigen gedrag niet kunnen aansturen, dat ondermijnt die relatie die je met jezelf hebt. Is er een dieptepunt geweest waarvan je echt zegt: dit is echt een voorbeeld van een donker moment geweest hierin.

Renee: Een aantal. Een aantal en steeds weer op een andere manier. Zeg maar dat een dieptepunt in dat gevoel van schaamte bedoel je?

Marjena: Ja.

Renee: Nou laatst nog..haha..Jeej! Nou, als onderdeel van Etenslessen, dus mijn nieuwe strategie met mezelf is.: als ik het spannend vind, dan moet ik het waarschijnlijk gewoon doen. Dus niet meer uit de weg gaan, niet meer vermijden en verantwoordelijkheid nemen. Dus ik zit nu op kickboksen sinds kort en dat roept alles in me op, namelijk al die schaamte over…

En ik voel me ook weer heel klein.

Ik voel me weer gewoon acht jaar oud, weet je wel van oh, ik kan het niet, wat denken ze wel niet van me? Oh kijk, loop ik weer zo te zweten? Waarom ben ik zo dik? Waarom kan ik zo lui geweest al die tijd? En dat is hoe ik dan in mijn hoofd met mezelf omga. Wat ook weer heel voelbaar is voor andere mensen. En wat me ook heel erg zorgt dat ik al mijn muren optrek.

Dat ik eigenlijk uit contact ga met mezelf, maar ook met de ander. Ik zou het nu niet meer als een dieptepunt beschrijven omdat ik er ook meteen wel naar kan kijken en het niet heb weg hoeven eten. Dus dat is echt 100% winst. En het bracht wel al dat oude zeer weer helemaal naar de oppervlakte. Dus dat is eigenlijk niet echt een dieptepunt, maar wel een heel duidelijk aanwijsbaar moment.

Marjena: Ja ja, zo’n geestelijk trigger moment. Absoluut. Dat is er inderdaad één die ondermijnt en dan ineens kan je die olievlek zien en zeggen: ah kijk daar is het weer. Wat ik zag toen ik onderzocht hoe komen we nou zo aan die schaamte? Hoe komen we nou aan het idee dat overeten een persoonlijk falen is? Waar hebben we dat ooit geleerd? Dat stigma van dikke mensen zijn lui. Hoe zit dat?

Hoe steekt dat nou eigenlijk in elkaar?

En een van de dingen die ik vond is dat paus Gregorius ooit de zeven hoofdzonden bedacht en daar vraatzucht onder schaarde. Dus vanuit de kerk, en jij bent een stuk jonger dan ik. Ik ben een kind uit de jaren zestig. In de jaren zestig en zeventig was de kerk nog veel groter, veel actiever en hoorde je meer in de volksmond wat je in de kerk op zondag hoorde en als vraatzucht niet zomaar een zonde, maar zelfs een hoofdzonde is.

Renee: ja, oeps.

Marjena: Een hele duidelijke boodschap. En ik zag ja, Paus Gregorius had nog geen MRI scan tot zijn beschikking, maar inmiddels weten we dat onze normen, een zonde gaat over hoe je je gedraagt en hoe je naar de wereld kijkt en wat je met jezelf aan gedragsregels afspreekt. En als je niet luistert naar wat de wil van God is, dan gedraag je je dus zondig en pas je de gedragsregels die God op ons overdraagt niet toe. Ik heb nu helemaal geen oordeel over de kerk

Ik kijk alleen puur naar de context van die hoofdzonde van vraatzucht.

En dan kan ik zien dat onze normen, wat we nu wel weten over het menselijk brein is dat onze normen leven in de prefrontale cortex. Dat is het deel waarin we besluiten wie we willen zijn en hoe we ons willen gedragen. Dat is dat deel waarvan jij en ik, toen we op dieet waren, zeiden: ik wil zo graag niet eten. Maar het deel van het brein wat niet tegen restrictief eten kan, wat het concept van een dieet absoluut niet begrijpt en wat eten altijd een goed idee vindt en er alles aan zal doen om te zorgen dat we eten, zit in een veel primitiever deel van het brein. En dat deel van het brein weet niets van zonde en hoofdzonde en normen uit de kerk.

Dus toen ik alleen dat stuk al zag, dacht ik ah, daar is dat zo ons collectieve denken ingeslopen en onze maatschappelijke norm en daar hebben we nu dus nog steeds mee te kampen. Met dat idee dat als ik overgewicht heb, dat het betekent dat ik een zondig mens ben. Dat ik iets heb om mij voor te schamen. Maar ik ben ook heel benieuwd of je idee hierover, want je zegt: ik zet het in het licht, ik doorbreek het zodra ik voel dat er schaamte is en ik juich dat enorm toe, want dat laat ons altijd zien dat er ergens een misverstand is waar we in geloven. En wat kun je inmiddels zien of begrijpen van jezelf wat je als klein meisje van elf nog niet kon begrijpen over verlangen naar eten en overeten?

Renee: Een aantal dingen. De grote thema’s voor mij zijn bij Etenslessen, het gaat over verantwoordelijkheid nemen.

En ik nam verantwoordelijkheid voor van alles en voor iedereen, behalve voor mezelf.

Dat is eigenlijk wat ik deed. Dus ik was heel druk met zijn mijn collega’s blij? Is mijn familie blij? Doe ik wel lief genoeg voor iedereen? Ben ik wel behulpzaam genoeg? Ren ik me wel rot voor iedereen? Dat was een beetje het criterium. En dan ging ik mijn eigen grenzen over. En nam geen verantwoordelijkheid voor hoe ik me voelde. Want ik voelde me rot. En het enige middel wat ik dacht te hebben was eten of roken nog vroeger.

Daar hield het denken ook op. Ik herkende het niet als een begrenzing probleem. Tenminste, op een soort van theoretisch vlak misschien wel. Dat overeten wat ik deed en soms nog wel doe, dat associeer ik veel meer met: ik weet nu gewoon even niet waar ik mezelf moet laten. Ik weet gewoon even niet wat ik kan doen om nu beter te voelen. Ook dus helemaal niet bezig met wat ik op lange termijn van mezelf wilde of mezelf gunde. En dus bij mij is dat label of dat oordeel over overeten er wel wat af. Ja, dat kan ik echt wel zeggen dat het eraf is.

En dat alleen al is zo’n bevrijding. Want als ik het wel nog een keertje doe, dan is het ook niet meteen weer het einde van de wereld. Want dat was het ook elke keer. Als je dan maanden je hebt uitgehongerd en afgebeuld in de sportschool en je gaat dan overeten, dan is het alsof de sluizen weer open gaan en er geen weg meer terug is. Dat is nu helemaal niet meer zo.

Dat is zo heerlijk, dat is echt een bevrijding.

Marjena: En ook noodzakelijk om het op te kunnen ruimen. Want als we ons ergens voor schamen dan willen we er liever niet naar kijken, maar het zo gauw mogelijk vergeten en zeggen oké oké, het was gewoon oké stom, dom. Maar morgen nieuwe dag. We hebben het er niet meer over. Het was ook gewoon druk. Of veel of weet ik het. En nu wat je dus vertelt is zo waardevol dat je kan zien. Het niet bewaken van mijn grenzen, het willen pleasen en zorgen voor mijn omgeving komt uit een hele mooie liefdevolle intentie. Maar ik heb in de eerste plaats te zorgen voor mijn eigen welbevinden en pas daarna voor anderen. En daar waar ik die twee nog wel eens omdraai, laat dat overeten zich weer zien. Is dat een beetje wat je herkent in hoe je daar naar kijkt nu?

Renee: Klopt. En om heel eerlijk te zijn dat overeten-aspect ervan vind ik al een stuk minder boeiend geworden. Wat ik nu veel beter kan zien is dat verantwoordelijkheid nemen voor hoe ik me voel en mijn welbevinden, dat maakt mijn relaties ook beter, want ik ben veel duidelijker. Ik ben niet in mijn eentje boos zonder dat iemand anders niet weet waarom. En inderdaad, minder overeten, dat is dan een hele fijne bijkomstigheid. Maar dat is het me gek genoeg eigenlijk niet meer om te doen.

Marjena: Ja, had je dat ooit gedacht?

Renee: Nee…haha..

Marjena:

En is het niet ironisch dat juist als we dan dus ons bezighouden met die oorzaak en die oorzaak ineens veel belangrijker vinden, dat het opruimen van het overeten dan juist gemakkelijker gaat?

Renee: Ja dus ik pas dat nu toe op allerlei dingen dat ik denk van ja, hier wil ik gewoon even geen aandacht aan geven. Ik had er net nog een voorbeeld van. Wat jij zegt over gedachten over overeten of gedachten, als je in zo’n oude groef zit van een kernovertuigingen of een rare gedachtegang, gewoon geen aandacht aan geven, dan wordt het minder. Nou, dat doe ik nu met heel veel dingen. Ja is hartstikke fijn, Scheelt enorm.

Marjena: En heb je het dan over dat rumineren, dat eindeloos rond pompen van analyses?

Renee: Ja, dat is wel lastig. Want dat wil mijn brein gewoon ontzettend graag doen. En ik ben er ook goed in.  Er was een keer een coaching over de hele dag bezig met optimaliseren of je dan eerst naar de winkel gaat en dan met de fiets daar en daar naar toe en dan sport of misschien toch andersom of…dat…Ik weet niet of dit helder is voor iedereen, maar mijn brein is de hele dag bezig met scenario’s doorrekenen en ik kan nu zeggen stop maar, ik doe gewoon even niet mee. Dat is ook lekker!

Marjena: Hoe kan je zien dat dit van invloed is?

Want er zijn eigenlijk drie pijlers in het programma.

Eén is samenwerken met je lichaam en daarmee uit je hoofd komen van al die regels, de lifestyle diëten of de restrictieve diëten. Maar laat ik eens opnieuw teruggaan naar die connectie met mijn lichaam en wat mijn lichaam me eigenlijk vertelt over wat ik eet en over honger en verzadiging. Dat is een belangrijk deel, maar daarvoor zit precies dat stuk wat jij ook aanstipt waar je als kind van 11 beetje mee bezig was van er gebeurde dingen om mij heen, en ik wist nog niet hoe ik me daartoe kon verhouden.

En ik begon op mijn gewicht te projecteren en op me op eten te projecteren. Dat als ik dat nou maar op orde kreeg, dat het me dan zou fixen. Nu, als we kijken naar die bron van wanneer hebben we een intolerantie om in het moment te blijven dat gebeurt of omdat we een emotie voelen waar we nog niet van hebben kunnen leren hoe laat ik die komen en gaan en ben ik daarmee, maar hebben geleerd misschien: als er een emotie is waar je moeite mee hebt, dan betekent het gewoon dat je harder je best moet doen om de omstandigheden die samenhangen met die emotie om die op te lossen. Of ga jezelf afleiden, ga wat anders doen, bel een vriendin.

Marjena: Maar dit moet nu weg, dit moet nu stoppen. Dus intolerantie voor gevoelens, maar ook niet kunnen herkennen hoe we zelf onze eigen gevoelens activeren. En wat jij net zo mooi zegt een kern overtuiging is die niet helpend is maar enorm in de weg zit.

Voor mij was een keer een overtuiging en hij klinkt heel raar als ik hem zeg: ik doe het niet goed.

En zodra ik dacht: ik doe het niet goed, nog steeds, kan mij dat triggeren in een algeheel gevoel van: Marjena, je zit er helemaal naast en dan voelt dat ontregelend. Een soort van onveilig en ik heb het nodig om te kunnen herkennen: ah, daar is ie weer.

Ik heb het idee dat ik het niet goed doe en het is dan een soort van alomvattend ‘Marjena doet haar leven niet goed.’ Dat! En het kunnen herkennen en aansluiten bij wat denk ik nou eigenlijk wel? Welke gedachten zitten mij in de weg? Dat samen met het voelen van ongemak en het samenwerken met je lichaam, dat zijn die drie pijlers. En ik ben heel nieuwsgierig of er kernovertuigingen zijn als je die wilt delen waarvan jij zegt: Oh, toen ik die ontdekte, toen merkte ik ah, dit is zo behulpzaam dat ik dit nu zie.

Renee: Ja, dat kan ik wel delen. Ik heb heel lang soort van gevoel gehad. Nou, eigenlijk wist ik dat ik slecht was. Dat is natuurlijk heel naar, want dan kan er dus ook niks goed gaan. Maar ook ik doe het niet goed, ik ben te veel. Je zegt allemaal rare dingen. Ik heb ADHD dus, dus dat klopt ook in zekere zin wel.

Maar dat er een taboe op is, ja, dat is wel heel onprettig.

Het is heel erg in wie ik ben dat dat ik er eigenlijk niet mag zijn of dat ik anders had moeten zijn. Of in ieder geval altijd heel hard mijn best moet doen om niet mezelf te zijn.

Daar kwam het eigenlijk op neer. Het is niet dat ik altijd van mezelf verlang dat ik daar ontzettend naar ga kijken, maar ik kan nu in ieder geval in het moment vaker denken van oh joh, I get it. En dat hoeft nu niet!

Marjena: Ik hoef me niet in te laten met deze gedachte die nu op plopt.

Renee: Ja, dus niet eens gaan beredeneren waarom het niet klopt, want dat helpt soms niet. Of je hebt er geen tijd voor, maar gewoon oh dit hoeft nu niet. Ja, nou dat is dat ruimt ook lekker op, dat is dat scheelt zoveel tijd ook en zoveel onnodige pijn.

Marjena: Het is interessant hoe we naast dat fixeren op hoeveel weeg ik nu, wat heb ik al gegeten, wat ga ik nog eten? Wat had ik niet moeten eten? We ook dus als we niet weten hoe we bewust zijn van de gedachtestromen die voorbij komen, onszelf zo gemakkelijk kunnen verliezen in rumineren. Eindeloze analyses over werken aan jezelf, het veranderen van jezelf, beter moeten doen.

Terwijl er ook gewoon inderdaad gedachten kunnen zijn die we vaak ooit als puber hebben, een interpretatie van een opmerking die we kregen en ineens hebben we over onszelf besloten: ik ben teveel, noemde jij nu als voorbeeld. Ik ben te veel en dat kan je dertig jaar later nog steeds denken en eindeloos over kunnen piekeren als je het niet herkent als oh wacht even, daar is dat patroon. Maar daar hoef ik me niet mee in te laten.

Alsof ik op straat word aangesproken door de Scientology…haha…

Renee: Ja, nou en wat er zo fijn aan is, want dat helpt gewoon meteen in het moment. Als onderdeel van de podcast of als onderdeel van het programma. Ik heb vrij veel therapieën ook gevolgd in mijn leven, of ook ik heb dat gedaan. Altijd gaan proberen op te lossen wat de kern of de oorzaak van het probleem is, of daar heel erg diep op ingaan of dat nog een uitpluizen. Ja, dat heb ik dus al best wel veel gedaan, maar dat is niet hetzelfde als dat iemand tegen je zegt: aar je kan die gedachten gewoon negeren. Dat wist ik helemaal niet dat dat een optie was, dat ik daar zelf in kon kiezen.

Dat is me toch een partij heerlijk.

Ik ben echt best wel selectief geworden in wat ik nog met mezelf aanga en wat niet.

Marjena: Fantastisch!

Renee: Ja, dat is echt heerlijk! Dat is echt een cadeau!

Marjena: Enorm. Niet meer hoeven bedenken continue: hoe is dat zo gekomen? Waarom denk ik dit nu? Waarom plopt dit weer op? En maar gewoon: hey, oké, daar is dit stuk, hoef ik niks mee. Ik kan het laten gaan en ik ben ook nieuwsgierig naar wat je te weten bent gekomen over hoe jouw brein op voeding reageert en of je daar dat nu anders ziet dan toen je nog dacht in misschien gezondheid, diëtiek, wat mag ik eten, wat mag ik niet eten? Maar nu je je lichaam beter hebt leren kennen en je brein weet beter hebt leren kennen of daarin iets is veranderd voor je.

Renee: Ja, ik wist al wel dat ik gevoelig ben voor suiker maar meer op een soort van theoretisch niveau, dus ik ben nooit echt gaan voelen wat het effect dan is. En geraffineerde suiker is een heel voor de hand liggend voorbeeld. Bijna iedereen herkent dat wel. Maar ook bij bepaalde volkorenproducten gebeurt het nog steeds. Dat zou ik niet overgaan. En door dat te gaan voelen en te redeneren vanuit wat je lichaam voor signalen geeft in plaats van wat er op je spreadsheet staat want ik heb zoveel tijd besteed aan excels maken over calorieën en dingen.

Het is veel makkelijker. Ik hoef niks, dat hoef ik ook niet meer.

Ik hoef niet meer dingen bij te houden de hele dag. En mijn lichaam weet het toch wel. En ik weet ook ik kan heel goed voorspellen nu. Gisteren heb ik op een feestje chocoladepepernoten gegeten. Ja, dat is prima, Maar ik weet ook dat de rest van de dag mijn brein druk is met chocoladepepernoten. Kunnen we daar niet meer van? Zo. En dat het ook voorbij gaat.

Marjena: Ja.

Renee: Het is allemaal heel simpel. Ik wil niet beweren dat het makkelijk is. Maar als je al het gedoe en de fluff en de theorie er van afhaalt, dan maakt je lichaam je eigenlijk stiekem best wel makkelijk om keuzes te maken? Nooit gedacht dat ik zoiets zou zeggen. Marjena…hahaha..Rare dingen, ja.

Marjena: En het hoeft niet te betekenen dat je het inderdaad daarom dan dus maar niet eet omdat je weet dan verlang ik naar meer. Dan blijft mijn brein er om zeuren, dan smaakt het naar meer. Maar dat je heel gemakkelijk daar, niet gemakkelijk in de zin van oh, en toen was het geen issue meer wat nog aandacht nodig had. Maar de verwachting wordt ineens completer. Voordat ik wist hoe ons brein kan reageren op snelle suikers, kon ik zo makkelijk mijn verwachting van hoe ik daar dan mee om zou moeten kunnen gaan. Daar kon ik me zo makkelijk in vergissen.

En nu weet ik: ik mag altijd.

Ik had een keer een high tea met scones en clotted cream en van die mooie huisgemaakte jammetjes. Prachtig, Verrukkelijk! Ook nog op zo’n etagère, weet je wel. Ziet er heel feestelijk uit, als een feestelijke brunch met die scones en die clotted cream. Scones waren ook nog warm. Nou, voor iedereen die gevoelig is voor eten, die denkt nu: ja stop maar. I get it and get it, Je zet me aan. Maar ik weet voordat ik dan besluit of ik dat ga eten of niet, dat het mij hoogstwaarschijnlijk want het ligt ook nog heel erg aan je biochemie van het moment en hoe je hebt geslapen en of er al eten op je maag ligt en hoe je er emotioneel in zit en wat je stressniveau is, et cetera.

Dus het hele plaatje, emotioneel, mentaal, hormonaal, fysiek, maar dan ook wetend: oké, als ik dit nu eet, riskeer ik dat ik er daarna nog een tijdje onrust van ervaar. En als ik dat ervoor over heb, is dat helemaal prima en laat ik dat zeurende gevoel komen en gaan en mag dat onderdeel uitmaken van het eten van die scones met die stemmetjes. En ik hoor jou volgens mij nu zeggen dat dit precies is hoe je er nu mee om gaat en er naar kijkt.

Renee: Ja, en ik wil niet beweren dat ik elke keer dan keuzes maak die niet tot overeten leiden. Dat gebeurt nog en dat is niet meer een soort van definitief oordeel over mezelf.

Het is ook geen definitief oordeel over het wel of niet slagen van mijn eetdag en het er hangt niet meer alles vanaf.

Marjena: Wat een bevrijding. En dat was volgens mij ook je thema wat je zei van: daarvoor was het, ik voelde me niet vrij en er was schaamte. En nu is er bevrijding.

Renee: Ja, en de grap is ik associeerde dat met een soort van eindstaat van een slanke versie van mezelf. Ik dacht die bevrijding komt dan pas over weet ik veel hoeveel kilo’s. Ja, maar daar ging het dus niet over.

Marjena: Er is eerst die bevrijding en dan hebben we het overeten ook niet meer nodig. Ja, in plaats van andersom. En dat is vaak de reden waarom ik indertijd nog lang bleef aanhikken tegen ja, maar kan ik dan niet gewoon nog eerst even snel vijf kilo eraf? Dan heb ik die ergste pijn eraf. De ergste schaamte eraf, denkend dat het daaraan lag, dat het daarin zat. En dan ga ik dan wel zorgen aan het opruimen van die oorzaak. Ja. Maar zolang ik het op die manier bleef proberen, kreeg ik niet wat ik hebben wilde. Gewoon echt niet.

En pas toen ik het omdraaide en eerst die vrijheid ging creëren, toen werd overeten optioneel.

En van daaruit deed ik het steeds minder, koos ik er steeds minder vaak voor.

Renee: Kan je nagaan hoe snel het dan gaat. Dit is veel sneller dan wachten tot ik letterlijk een ons weeg.

Marjena: Voor mij klinkt het heel rond en compleet allemaal. Is er nog iets wat jij mist, Waarvan je denkt van oh, dit wil ik weer gedeeld hebben of meegeven aan iemand?

Renee: Een goede vraag. Ik had nog even opgeschreven eigenlijk de conclusie die we net al hadden. Dus het eetgebeuren zoals ik het noemde. Het is minder aantrekkelijk aan het worden. En dat is dat is gewoon de grootste winst.

Marjena: Ja, omdat er geen illusie meer op geprojecteerd wordt.

Renee: Ja

Marjena: Dit is misschien wel een mooie vraag om mee af te sluiten, als het je lukt om daar antwoord op te geven.

Ik zeg steeds dat blijvend gewichtsverlies een ontwikkeling is. Niet iets wat je presteert, maar iets wat je ontwikkelt omdat je overeten steeds meer overbodig maakt en er niet meer op hoeft te leunen.

Een onderdeel daarvan is ook dat ik zeg je wilt buiten dat blijvende gewichtsverlies als je wilt stoppen met overeten, ook een fijne relatie met eten hebben. Een relatie waar je oud mee wil worden, waarvan je echt zegt ja, wat ik nu heb, daar wil ik echt oud mee worden.

Dit voelt fijn.

Kan je onder woorden brengen wat voor jou een fijne relatie met eten is wanneer je vindt dat je die hebt of op welke dagen je zegt ja, zo wil ik het, zo wil ik dat het voelt en zo ziet het er dan uit.

Renee: Ja, eten vind ik heel erg leuk. Vind koken heel erg leuk. Ik vind samen eten met mensen heel erg leuk. Het zit voor mij niet in het bakje overeten. Dat is belangrijk eten, zal ik maar zeggen. En dus daar heb ik ook helemaal geen restricties op. Het is niet dat als ik in een restaurant zit, dat ik dan moeilijk ga doen over wel of geen brood. Dat is gewoon geen regel. Zolang dat kan en zolang ik ook mijn lijf af en toe het cadeau van honger kan geven. Want zo probeer ik het ook maar gewoon te zien nu dat mijn organen dat nodig hebben af en toe.  Dan kan ik daarmee oud worden.

Want het is vrijheid, maar ook alle leuke sparkly fijne dingen van eten die zijn er ook nog steeds.

Feestelijkheid zeg maar. Dus daar kan ik mee oud worden.

Marjena: Ja, het heeft niet aan warmte ingeboet voor je.

Renee: Nee, dat mag niet vanuit mijn ontwerp. Dus nee.

Marjena: Ja precies! En daarmee heb je natuurlijk ook die volledige autonomie waarvan je zei van ja, als kind, ik ben koppig, zei je ik ben koppig, dus je wil jouw relatie met eten kunnen inrichten zoals jij die hebben wilt en zoals jij definieert dat die voor jou klopt en goed voelt. Zo is het ook. En ja, ik zou het niet anders willen. Dank je wel Renee. Mooi.

Renee: Jij bedankt want dit is echt ook wel dankzij wat je hebt aangereikt via de podcast, maar ook via het programma. Dus heel erg bedankt en ik blijf gewoon nog even plakken ook in het programma, dus we gaan elkaar nog wel zien. Ja, we zien elkaar weer in de coachcall.

Marjena: Super! Oké, heel fijn!

Renee: Dit was ontzettend leuk!

Marjena: Ja, vond ik ook. Vond ik ook. Tot gauw!

Renee: Tot gauw!

Marjena: Vond je deze aflevering waardevol? Dan is het downloaden van mijn gratis e-book Etenslessen de volgende stap in het oplossen van je strijd met eten. Ik geef je in dit boek een aantal onmisbare inzichten, maar ook een aantal praktische stappen waarmee je afvalt zonder dieet. Dus als je meer wilt dan alleen theoretische kennis opdoen, gaat mijn boek je daar zeker bij helpen. Ga naar mijn website en vraagt daar jouw gratis e-book aan. Je vindt deze via etenslessen.com etenslessen.com.